به گزارش می متالز، سوزاندن کانی سیاه اما عامل اصلی گرمایش زمین به شمار میآید و در همین حال شماری از کشورها در حال کم کردن نیروگاههای زغالسنگی یا حذف آنها هستند و شماری نیز توسعه نیروگاههای زغالسنگی را در دستور کار دارند. به هر حال درحالحاضر این کانی نقطه تمرکز مباحث تغییرات اقلیمی و آب و هوایی است و حذف یا توسعه آن در برنامهریزیهای آینده کشورها برای تامین انرژی برق محل، دغدغه به شمار میآید. در شرایطی که شماری از کشورها با توجه به آثار زیانبار استخراج و مصرف زغالسنگ درصدد تعطیلی نیروگاههای زغالسنگی خود هستند، شماری دیگر به دلیل داشتن معادن و ذخایر فراوان زغالسنگ یا دسترسی ارزان به این ماده، در حال توسعه این نوع نیروگاهها هستند. در نهایت با توجه به حساسیت بسیاری از کشورها به مسئله تغییرات اقلیمی، آمارها بیانگر این مهم هستند که پس از کاهش نسبی مصرف زغالسنگ در سالهای ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ خورشیدی، سرانجام در سال ۱۳۹۶ خورشیدی تولید زغالسنگ جهانی با یک درصد افزایش به ۷ میلیارد و ۵۸۵ تن رسید. این افزایش، برآمده از رشد اقتصادی و صنعتی جهان است که در نتیجه آن، نیاز به انرژی بیشتر شد. در نگاهی کلی، هندوستان بیشترین رشد مصرف زغالسنگ را دارد و کره جنوبی، روسیه، چین و اندونزی در ردههای بعدی قرار دارند. امریکا، آلمان، اوکراین، انگلیس و کلمبیا نیز در گروه کشورهایی قرار میگیرند که مصرف زغالسنگ را کاهش دادهاند. پس از سال ۱۳۹۶ خورشیدی مصرف زغالسنگ نسبت به پیش از آن ۳ درصد افزایش پیدا کرد و از ۳۸ درصد به ۴۱ درصد رسید و پیشبینی میشود که سیر صعودی مصرف زغالسنگ در جهان تا سال ۱۴۰۲ خورشیدی به همین روال ادامه یابد. در همین حال برنامهریزی چین برای توسعه منابع انرژی جایگزین زغالسنگ برای سال۲۰۲۳ میلادی به گونهای است که سهم ۲۷درصدی کنونی تولید برق از زغالسنگ را به ۲۵ درصد کاهش دهد. در اروپای شرقی بر خلاف اروپای غربی، مصرف زغال سنگ سیر صعودی دارد و سیاستها در راستای توسعه نیروگاههای زغالسنگی پیش میرود. لهستان، یونان و بالکان از کشورهای بخش شرقی قاره سبز هستند که به منابع زغالسنگ ارزان در این کشورها دسترسی دارند. همچنین پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۳ میلادی، حملونقل دریایی زغالسنگ به اندازه کنونی حفظ شود. در این مورد نیز چین در ردیف نخست قرار دارد و پس از آن کره جنوبی، چین تایپه، مالزی، ترکیه، فیلیپین و برزیل قرار دارند. حمل دریایی زغال سنگ ژاپن، تایلند و شیلی هم تغییرات محسوسی را تجربه نخواهد کرد. در نهایت پیشبینی میشود با بالا بودن تقاضا، بهای زغالسنگ نیز بالا بماند اما این شرایط قیمتی با توجه به مخالفتهای جهانی زیستمحیطی با زغال سنگ، میتواند مانع سرمایهگذاری و توسعه معادن زغالسنگ جدید باشد.
بهرام فرزاد / کارشناس زغالسنگ