بازوی تجاری کرملین

به گزارش می‌متالز، این سازمان با راهبرد‌های مناسب و همکاری با دولت و نهاد‌های مربوطه، به‌عنوان یک پل ارتباطی موثر و قدرتمند بین بخش‌خصوصی و عمومی روسیه، در اقتصاد این کشور حضور فعال دارد.

فرصت‌ها و چالش‌ها

اقتصاد روسیه یکی از بزرگ‌ترین اقتصاد‌های جهان است که تاثیر قابل‌توجهی در سیاست‌های جهانی دارد. روسیه یک کشور با منابع طبیعی بسیار غنی است که منابع آن شامل ذخایر نفت، گاز طبیعی، زغال‌سنگ و فلزات گرانبها می‌شود. این منابع باعث‌شده تا بخش‌های صنعتی و استخراجی در اقتصاد روسیه نقش مهمی را ایفا کنند و به‌عنوان منبع اصلی درآمد و صادرات کشور عمل کنند. روسیه همچنین دارای بازار داخلی بزرگی است که شامل جمعیتی بالغ بر ۱۴۰‌میلیون نفر می‌شود. این بازار داخلی قوی، فرصت‌های زیادی را برای شرکت‌های داخلی و خارجی فراهم می‌کند. صنایع مهم در روسیه شامل صنایع نفت و گاز، معدن، فولاد، ماشین سازی، الکترونیک، خودروسازی و صنعت هوافضا می‌شوند. پهناورترین کشور جهان، تولید ناخالص داخلی ۲.۲۴‌تریلیون دلار به قیمت‌های جاری را در سال‌۲۰۲۲ میلادی به‌ثبت رساند. تولید ناخالص داخلی سرانه این کشور در همان سال، بیش از ۱۵‌هزار دلار در سال بوده‌است.

در سال‌های اخیر، دولت روسیه تلاش‌هایی را برای تنوع بخشی اقتصاد، اصلاحات ساختاری، جذب سرمایه خارجی و توسعه بخش‌های فناورانه و نوآورانه صنعتی آغاز کرده‌است، همچنین توسعه روابط تجاری با کشور‌های دیگر و عضویت در سازمان‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی نیز جزء استراتژی‌های اقتصادی روسیه محسوب می‌شود، با این حال اقتصاد روسیه همچنان با چالش‌هایی مواجه است. وابستگی زیاد به صادرات منابع طبیعی، نقص‌های ساختاری در صنعت و تکنولوژی، فساد، تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات قیمتی در بازار جهانی منابع طبیعی از جمله چالش‌های اقتصادی مهم هستند، همچنین تنش‌های سیاسی بین روسیه و برخی کشور‌ها نیز تاثیر مستقیمی بر اقتصاد روسیه داشته‌است.

تجارت گسترده

تجارت در روسیه دارای اهمیت بسیاری است و این کشور یک بازار جذاب برای شرکت‌های خارجی محسوب می‌شود. بازار داخلی بزرگ، منابع طبیعی غنی، زیرساخت‌های حمل‌ونقل قوی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک روسیه، عواملی هستند که تجارت در این کشور را به یک فرصت بزرگ تبدیل کرده اند. روسیه عضو سازمان جهانی تجارت و دارای روابط تجاری گسترده با کشور‌های دیگر است. تجارت روسیه شامل صادرات و واردات انواع کالا‌ها و خدمات می‌شود. بخش‌های اقتصادی اصلی برای تجارت در روسیه شامل صنایع نفت و گاز، فلزات، ماشین‌آلات، شیمیایی ها، الکترونیک و محصولات کشاورزی می‌شوند. برای ورود به بازار روسیه، شرکت‌ها باید با قوانین و مقررات مربوط به واردات و صادرات، نظام مالی و مالیاتی، حقوق کار، مجوز‌ها و استاندارد‌های فنی آشنا باشند، همچنین داشتن شرکا و نمایندگان محلی قوی و ایجاد روابط کسب‌وکار موثر با طرف‌های محلی نیز برای موفقیت در تجارت با روسیه بسیار حائزاهمیت است. این کشور در سال‌۲۰۲۱ میلادی ۴۹۲‌میلیارد دلار صادرات و ۲۹۳‌میلیارد دلار واردات انجام داده‌است. این حجم صادرات با تبادل بیش از ۴۳۵۰ نوع کالا و با همکاری ۱۹۹ کشور در سطح جهان انجام شده‌است. واردات این کشور نیز شامل بیش از ۴۳۸۰ نوع کالا است که از مبدا ۲۱۹ کشور مختلف در جهان به روسیه واردشده‌است. عمده صادرات روسیه در سال‌۲۰۲۱ میلادی شامل نفت و مشتقات نفتی، گاز طبیعی، طلا و زغال‌سنگ می‌شود. واردات این کشور نیز عمدتا از قطعات رادیویی، دارو، قطعات پردازشی و حافظه‌ها و همچنین تانکر تشکیل شده‌است. میانگین وزنی تعرفه گمرکی در این کشور ۴.۱۷‌درصد است که بیش از ۳۱‌درصد واردات این کشور در سال‌۲۰۲۱ میلادی از پرداخت این تعرفه معاف بوده‌است. اتاق بازرگانی روسیه نقش مهمی در تسهیل تجارت و توسعه اقتصادی کشور دارد. این نهاد اقتصادی، فرصت‌های تجاری را برای شرکت‌ها و کسب‌وکار‌ها فراهم می‌کند. این سازمان همچنین اطلاعات بازار، راهنمایی‌های تجاری و حقوقی و خدمات تجاری متنوعی اعم از ترجمه، مشاوره بازرگانی و تسهیل در رفع مشکلات تجاری را ارائه می‌دهد. علاوه‌بر این، اتاق، همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین روسیه و سایر کشور‌ها را ترویج می‌دهد. این نهاد اقتصادی با سازمان‌ها و اتاق‌های بازرگانی دیگر کشور‌ها همکاری کرده و توافق‌نامه‌های تجاری و اقتصادی را امضا می‌کند. این تعاملات تجاری و اقتصادی به توسعه روابط بین‌المللی، تبادل تجاری و سرمایه‌گذاری بین‌المللی کمک می‌کند.

از چین تا آمریکا

با توجه به موقعیت جغرافیایی و تنوع منابع طبیعی روسیه، ارتباطات تجاری این کشور با کشور‌های مختلف دنیا بسیار متنوع و قابل‌اهمیت است. چین بزرگ‌ترین شریک تجاری روسیه محسوب می‌شود. دو کشور با هم مبادلات تجاری گسترده‌ای در زمینه صادرات مواد معدنی، محصولات کشاورزی و محصولات صنعتی دارند و چین برای روسیه، بازار مهمی برای صادرات محسوب می‌شود. بیش از ۱۳‌درصد صادرات روسیه در سال‌۲۰۲۱ میلادی راهی جمهوری خلق چین شده و قریب به ۲۵‌درصد واردات روسیه نیز از مبدا این کشور انجام گرفته‌است. علاوه‌بر این، روسیه با آلمان، ایالات‌متحده آمریکا، بلاروس و کره‌جنوبی نیز مبادلات تجاری قابل‌توجهی دارد. در سال‌۲۰۲۱ میلادی، آلمان به‌عنوان دیگر شریک بزرگ تجاری روسیه، ۹‌درصد واردات و بیش از ۶‌درصد از صادرات این کشور را به خود اختصاص داده‌است. ایالات‌متحده آمریکا نیز ۳.۶۱‌درصد صادرات و ۵.۸۵‌درصد واردات این کشور در همان سال‌را به خود اختصاص داده‌است. آمار و ارقام حاکی از تعامل بازرگانی کشور روسیه با غالب بازار‌های تجاری در سطح جهان است. این گستردگی روابط تجاری به ایجاد اتاق‌های بازرگانی مشترک این کشور با سایر کشور‌های جهان کمک‌کرده و متقابلا این اتاق‌های بازرگانی نیز نقش قابل‌ملاحظه‌ای در توسعه روابط بازرگانی روسیه داشته‌اند.

بیش از صد سال سابقه

در مارس ۱۹۱۰، یک لایحه درخصوص تاسیس اتاق بازرگانی و صنایع در روسیه تهیه شد، اما در تاریخ ۶ اکتبر ۱۹۱۷، مجلس موقت روسیه قانون اتاق بازرگانی و صنایع را تصویب کرد. این سند اهداف، وظایف و اختیارات اصلی اتاق بازرگانی و صنایع در روسیه را مشخص کرد. بعد از پایان جنگ داخلی روسیه و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی جدید، در تاریخ ۱۱ نوامبر ۱۹۲۱، اتاق بازرگانی شمال‌غربی در پتروگراد تاسیس شد. در دسامبر ۱۹۲۲، اتاق بازرگانی شرقی در جمهوری‌های سوسیالیستی بخارا و خوارزم فعالیت خود را آغاز کرد. در تاریخ ۲۸ مه‌۱۹۳۲، شورای نخست‌وزیران اتحاد جماهیر شوروی، منشور اتحادیه اتاق‌های بازرگانی را تایید کرد. دفتر مرکزی این اتحادیه در مسکو قرار داشت. در سال‌۱۹۷۲، این نهاد اقتصادی به‌عنوان اتاق بازرگانی و صنایع اتحاد جماهیر شوروی شناخته شد. در سال‌۱۹۸۸، کنگره اتاق بازرگانی و صنایع اتحاد جماهیر شوروی اجازه افتتاح شعب منطقه‌ای و شهری را صادر کرد. در آن زمان، زیربنای شبکه اتاق بازرگانی و صنایع روسیه امروزی به‌وجود آمد، پس از آن، ۱۹ اتاق بازرگانی و صنایع منطقه‌ای و چندین انجمن کارآفرینی در کنگره تاسیس اتاق بازرگانی و صنایع اتحادجماهیر شوروی در اکتبر ۱۹۹۱ شرکت کردند. پس از فروپاشی شوروی و در تاریخ ۱۸ مارس ۱۹۹۳، رئیس‌جمهوری روسیه فرمان اتاق بازرگانی و صنایع فدراسیون‌روسیه را امضا کرد. این فرمان بعد‌ها به‌روز شده و در قانون‌اساسی فدراسیون‌روسیه به آن اشاره شده‌است.

مدل اوراسیایی

شیوه فعالیت اتاق‌های بازرگانی در کشور روسیه، مدل اوراسیایی است. یک اتاق با مدل اوراسیایی، یک سازمان غیردولتی غیرانتفاعی با عضویت داوطلبانه شرکت‌ها و کارآفرینان است که تحت‌قانون عمومی، برای حفاظت از منافع اعضای آن طراحی شده‌است و به ترویج و توسعه اقتصادی منطقه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، می‌پردازد. اولین‌بار مدل اوراسیایی در آمریکای‌شمالی و کشور کانادا مورد‌استفاده قرارگرفت. بین این مدل و مدل قاره‌ای شباهت‌هایی در برخی ویژگی‌ها از جمله وظایفی که اتاق، تحت‌قانون عمومی بر عهده دارد، قلمرو فعالیت‌ها و نقش‌های واگذارشده توسط دولت، وجود دارد. از آنجا که اتاق‌های اوراسیایی فاقد نظارت دولتی هستند، این نوع اتاق‌ها با اتاق‌های آنگلوساکسون نیز شباهت دارند. کارکرد‌های اتاق‌ها در مدل اوراسیایی، مانند مدل‌های کانتیننتال و آسیایی بر اساس قانون تنظیم می‌شود. قانون کشوری، حوزه ارضی فعالیت آن را منطبق بر تقسیم‌بندی‌های استانی، منطقه‌ای و کشوری مشخص می‌کند و اتاق باید در یک ناحیه مشخص فعالیت خود را انجام دهد. به‌عبارت دیگر، در صورتی‌که کسب‌وکار‌ها و کارآفرینان قصد تاسیس یک اتاق محلی را داشته باشند، باید از مقامات و اتاق ملی اجازه بگیرند تا محدوده عملکرد آن‌ها مشخص باشد. این قانون، وظایف عمومی از جمله تایید گواهی مبدأ، داوری اختلافات بازرگانی و حل و فصل منازعات در دادگاه‌ها را بر عهده اتاق گذاشته که سبب ایجاد درآمد برای آن‌ها نیز می‌شود. قانون اتاق، حق حمایت از منافع اعضای اتاق را برای این نهاد تضمین کرده است، اما دولت الزامی برای گرفتن نظرات اتاق در مورد پیش نویس قوانین و مقررات ندارد. علاوه‌بر این، در مدل اوراسیایی، دولت از نام اتاق حمایت می‌کند و کسی حق استفاده از نام اتاق یا ترکیبی شامل این نام را ندارد.

عضویت و ساختار

از نظر شیوه عضویت، مدل اوراسیایی نزدیک به مدل آنگلوساکسون است، چراکه برخلاف مدل آسیایی که در آن عضویت برای برخی از گروه‌های شرکتی الزامی است، عضویت در اتاق‌های اوراسیایی داوطلبانه است. این شیوه عضویت داوطلبانه تا حدودی موجب استقلال مالی از دولت می‌شود، اما از آنجا که معمولا حق‌عضویت بین ۵ تا ۱۰‌درصد درآمد‌های اتاق را تشکیل می‌دهد، عمده منابع مالی این نهاد از راه امور خدماتی که برای دولت انجام می‌دهد، تامین می‌شود. علاوه‌بر این، اتاق‌های بازرگانی اوراسیایی در برخی فعالیت‌ها و برنامه‌های بازرگانی شرکت می‌کنند که آن‌ها را در پوشش کمبود بودجه، توانمند می‌سازد. این استقلال مالی سبب می‌شود اتاق خدمات مستمر و به روزی به اعضا ارائه دهد. در اتاق بازرگانی روسیه، تصمیم در مورد موافقت با ایجاد اتاق بازرگانی و صنعت و پذیرش آن به‌عنوان عضو و همچنین در مورد اخراج یک سازمان عضو، توسط هیات‌مدیره اتاق و بر اساس توصیه کمیسیون عضویت در RF CCI اتخاذ می‌شود. ترکیب این کمیسیون عضویت نیز توسط هیات‌مدیره اتاق چیده می‌شود. هیات‌مدیره شامل رئیس و پنج معاون وی است که مسوولیت تعیین خط‌مشی اتاق و اتخاذ تصمیمات کلیدی را بر عهده دارند. در حال‌حاضر اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون‌روسیه شامل بیش از ۱۷۰‌اتاق بازرگانی و صنعت منطقه‌ای، حدود ۲۰۰ انجمن تجاری در سطح فدرال و بیش از ۲۵۰ انجمن منطقه‌ای کارآفرینی و انجمن‌های منطقه‌ای مشابه است که نماینده بخش‌های کلیدی اقتصاد در روسیه هستند. علاوه‌بر این، بیش از ۷۰ شرکت بزرگ در بخش‌های کلیدی و مختلف اقتصاد این کشور و حدود ۴۰‌هزار شرکت و سازمان دولتی و خصوصی به عضویت این اتاق بازرگانی درآمده‌اند. بیش از ۳۰ کمیته در اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون‌روسیه مسوول رشته‌ها و بخش‌های مختلف فعالیت‌ها و صنایع تجاری در این کشور است. حدود ۸۰۰ کمیته، کمیسیون، شورا و سایر واحد‌های غیردولتی نیز توسط اتاق‌های منطقه‌ای ایجاد شده‌است تا به اعضا خدمت‌رسانی کنند.

کارکرد‌ها و عملکرد

اتاق بازرگانی و صنعت روسیه به‌عنوان صدای تجارت و صنعت در روسیه، نماینده کسب‌وکار‌های مختلف در تعامل با دولت و سایر نهاد‌ها است. این اتاق در تلاش است تا نیاز‌ها و مشکلات کسب‌وکار‌ها را شناسایی کرده و در تدوین سیاست‌ها و قوانین مربوطه مشارکت داشته‌باشد. این اتاق، خدمات متنوعی را به کسب‌وکار‌ها ارائه می‌دهد. این خدمات شامل مشاوره تجاری، راهنمایی در امور حقوقی و مالی، تسهیل در امور ویزا و مجوزها، سازماندهی نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های تجاری می‌شود. اتاق بازرگانی و صنعت روسیه در تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری در داخل و خارج از کشور نیز نقش بسزایی دارد. این اتاق با برقراری ارتباطات تجاری، بر گزاری نشست‌ها و همایش‌های تجاری و تشکیل نمایشگاه‌های بین‌المللی به تقویت روابط تجاری و سرمایه‌گذاری در روسیه کمک می‌کند. این نهاد اقتصادی، به‌عنوان یک مرجع اطلاعاتی، اطلاعات مربوط به بازارها، قوانین، مقررات، آمار‌ها و دیگر اطلاعات مرتبط با تجارت و صنعت را فراهم می‌کند. این اطلاعات به کسب‌وکار‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری درباره ورود به بازار‌های جدید، توسعه کسب‌وکار و استراتژی‌های بازاریابی بگیرند. مجموعه کارکرد‌های اتاق بازرگانی و صنعت روسیه به تقویت تجارت و رشد اقتصادی در روسیه منجر می‌شود. این اتاق با فعالیت‌های خود در زمینه نمایندگی کسب‌وکارها، ارائه خدمات پشتیبانی، تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری، فراهم‌کردن اطلاعات تجاری و ارتباطات بین‌المللی، به توسعه صنعت و تجارت در روسیه کمک می‌کند و در ایجاد محیط کسب‌وکار امن و پایدار سهم قابل‌توجهی دارد. اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون‌روسیه، با عضویت در اتاق بازرگانی بین‌المللی، فدراسیون اتاق‌های جهان، یوروچمبر و سایر سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، نقش مهمی در تقویت ارتباطات بین‌المللی با سایر اتاق‌ها و انجمن‌های تجاری در سراسر جهان دارد. این اتاق با برقراری ارتباطات و امضای توافق‌نامه‌های همکاری، فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری را برای کسب‌وکار‌های روسی و خارجی فراهم می‌کند.

زندگی‌نامه رئیس اتاق

کاترین سرگئی نیکولاویچ، متولد ۲ اکتبر ۱۹۵۴ در استان مسکو و رئیس اتاق بازرگانی فدراسیون‌روسیه است. وی فارغ التحصیل موسسه خودرو و راه و ترابری مسکو و مدرسه کسب‌وکار بین‌المللی MGIMO وزارت امورخارجه روسیه است. او در ایجاد و توسعه اتاق بازرگانی و صنعت روسیه که کنگره تاسیس آن در تاریخ ۱۹ اکتبر ۱۹۹۱ برگزار شد، نقش فعالی داشت. نیکولاویچ در سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۲ به‌عنوان رئیس هیات‌مدیره و در سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۱ به‌عنوان معاون رئیس و عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی و صنعت روسیه فعالیت داشت. وی از مارس ۲۰۱۱، ریاست اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون‌روسیه را برعهده دارد. علاوه‌بر این، نیکولاویچ رئیس هیات‌مدیره شرکت بازرگانی Expocentre و نماینده اتاق بازرگانی و صنعت روسیه در انجمن‌های عمومی کارآفرینان است. وی همچنین عضو شورای عمومی توسعه کسب‌وکار‌های کوچک و متوسط مجلس فدراسیون‌روسیه است. کاتیرین، همزمان وظایف مربوط به فعالیت‌های بین‌المللی اتاق بازرگانی و صنعت روسیه را انجام می‌دهد و به‌عنوان رئیس بخش روسی شورای تجاری بریکس و رئیس بخش ملی شورای تجاری سازمان همکاری شانگ‌های به توسعه فعالیت‌های بین‌المللی اتاق بازرگانی روسیه می‌پردازد.

منبع: دنیای اقتصاد