سیم و کابل غیر‌استاندارد بلای جان مصرف‌کننده

به گزارش می‌متالز، در حال حاضر اکثر حریق‌های ساختمان از سیم و کابل غیر‌استاندارد نشأت می‌گیرد. به عنوان مثال، علت حریق در پلاسکو تهران یا در بزرگ‌ترین کارخانه الکترو استیل در مشهد مربوط به تاسیسات برقی ساختمان بوده است. در این باره دو چالش اساسی شامل طراحی صحیح تاسیسات برق و استفاده از تجهیزات استاندارد وجود دارد.

خوشبختانه مهندسان برق در زمینه طراحی دارای کمترین خطاهستند و همچنین ناظران برق به درستی کار خود را انجام می‌دهند.

بزرگ‌ترین معضل در خرید تجهیزات برقی است؛ زیرا تجهیزات کپی که توسط تولیدکنندگان زیر‌پله‌ای تولید می‌شود به سختی قابل تشخیص هستند.

همچنین تجهیزات برقی یکی از چند موردی است که سرمایه‌گذار باید تهیه کند و چون در مرحله آخر ساخت بوده و هزینه کمتری دارد این افراد همواره دنبال خرید سیم و کابل و تجهیزات برقی ارزان‌تر هستند تا قیمت نهایی را در بخش تاسیسات به میزان قابل‌توجهی کاهش دهند.

در این میان سیم و کابل یکی از موارد هزینه‌بر ساخت است که تشخیص استاندارد بودن آن نیز به واسطه تجهیزات کپی برابر اصل سخت‌تر شده است. زیرا به عنوان مثال دستگاه جت پرینت برای چاپ لیزری بر روی سیم را می‌توان با هزینه ۵۰ میلیون خریداری کرد، همچنین هولوگرام رنگی طلایی و... را می‌توان از کف بازار با قیمت نازلی تهیه کرد. در نتیجه می‌توان سیمی با کیفیت پایین (در‌صد خلوص پایین مس یا استفاده از آلومینیوم یا استفاده از رشته‌های برنج با روکش مس) تولید و روکش با کیفیت روی رشته‌های سیم تزریق و با جت پرینت بر روی کابل چاپ کرد و کد ۱۰ رقمی روی آن چاپ و به نام هر شرکتی بسته بندی کرد.

اما در این بین وظیفه ناظر برق چک کردن علامت استاندارد و کد ۱۰ رقمی و... است. سوال اینجاست این شخص چگونه می‌تواند کپی بودن این تجهیزات را تضمین کند. پاسخ اینجاست که راحت‌ترین راه تشخیص اجناس کپی مرتبط با برق تهیه این مصالح از کارخانه‌های صاحب‌نام است در غیر‌این صورت ناظر برق فقط با تست آز‌مایشگاهی می‌تواند میزان رشته و خلوص مس را تایید کند که زمان و هزینه زیادی را به همراه خواهد داشت.

به عنوان مثال یک توپ شماره ۲.۵ باید حدود ۲ کیلو مس داشته باشد به قیمت تقریبی ۷۵۰‌هزار تومان و روکش سیم حدود ۶۰‌هزار تومان؛ هزینه بسته بندی و کارخانه حدود ۱۰‌درصد که قیمت تمام‌شده یک توپ می‌شود حدود ۹۰۰‌هزار تومان و چنانچه شما سود کارخانه و فروشنده را در نظر بگیرید حداقل قیمت یک توپ سیم ۲.۵ با کف استاندارد یک میلیون خواهد بود، اما چنانچه شما در سایت‌های مختلف جست‌وجو کنید قیمت‌های ۶۰۰‌هزار تومان را ملاحظه خواهید کرد و استدلال فروشندگان خرید بدون واسطه است که این موضوع به لحاظ هزینه‌بری ساخت و تولید این مصالح قابل تامل است.

تا به حال تنها راهی که برای مقابله با این تجهیز نا‌مرغوب انجام شده، مقابله با تولیدکنندگان زیرپله‌ای و آموزش به مهندسان برق برای تشخیص سیم و کابل استاندارد بوده است.

پیدا کردن تولیدکننده سیم و کابل غیر‌استاندارد و معرفی به اداره تعزیرات علاوه بر هزینه زیاد برای اداره استاندارد، نهایتا با هزینه جریمه ناچیز در مقابل سود کلان تولیدکننده زیرپله‌ای است که در نهایت تولیدکننده زیرپله‌ای مکانی دیگر را دایر می‌کند.

همچنین تشخیص به علت بسته بندی جذاب سیم و کابل غیراستاندارد و های‌کپی برای ناظر بسیار سخت است.

اما واقعا جدای از خرید از کارخانه‌های معتبر برای داشتن سیم برقی استاندارد چه می‌توان انجام داد: ما در صنعت ساختمان برای بتن نیاز به تست داریم، چنانچه جواب تست بتن منفی باشد، سازمان نظام مهندسی تاییدیه لازم برای پایان کار را صادر نخواهد کرد. همچنین تست جوش آسانسور و میلگرد سر‌به‌سر را می‌توان از نمونه‌های مشابه یاد کرد.

در این میان اگرچه طبق ماده۱۳ قانون مقررات ملی ساختمان، تست بدو تحویل تاسیسات الکتریکال ساختمان اجباری است، اما تا به‌حال اجرایی نشده که با الزام این ماده قانونی کلیه معضلات تاسیسات برقی حل خواهد شد، زیرا این تست شامل ۱۰۰ تست برای هر واحد است که کلیه همبندی ها، ارت و کیفیت تجهیزات را شامل می‌شود. در این صورت بار مسوولیتی از روی دوش ناظر برق برداشته می‌شود؛ زیرا مجری برق چنانچه در اتصال تجهیزات قصور داشته باشد با این تست‌ها کاملا مشخص می‌شود. (در لخت کردن سیم‌ها رشته اضافی قطع شود یا پیچ‌های اتصال به فیوز کاملا سفت نشود یا ارت به درستی اجرا نشده باشد.) در این صورت و در نهایت تجهیزات غیر‌استاندارد یا های‌کپی از قبیل سیم و کابل و فیوز به راحتی تشخیص داده می‌شود. اما این موضوع صد‌درصد به نفع تولیدکنندگان سیم و کابل و تولیدکنندگان تجهیزات استاندارد است؛ زیرا علاوه بر حذف زیرپله ای‌ها چنانچه آتش‌سوزی اتفاق بیفتد سیم و کابل قبلا با این روش تست شده و استفاده از لوازم برقی غیر‌استاندارد توسط مصرف‌کننده یا اجرای نا‌صحیح تاسیسات برقی علت حادثه خواهد بود. همچنین از ضرر و زیان مصرف‌کننده نهایی جلوگیری می‌شود. علاوه بر حوادثی، چون برق‌گرفتگی و آتش سوزی از سوختن تجهیزات برقی گرانی، چون یخچال و تلویزیون و... جلوگیری می‌شود. ما در خانه ارزیابی کیفیت تجهیزات ساختمان با ارائه همایش در ۲۵ بهمن سال‌جاری به دنبال الزام اجرای تست الکتریکال هستیم.

محسن صبوری/ مدیرعامل یک شرکت ساختمانی

منبع: دنیای اقتصاد