صنایع پایین‌دستی معترض به گرانی شمش فولاد/ تولیدکنندگان فولاد: ما متولی بازار نیستیم

به گزارش می‌متالز، بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده توسط انجمن جهانی فولاد برای تقاضای جهانی فولاد در سال ۲۰۲۴ انتظار می‌رود که مصرف فولاد با افزایش ۱.۹ درصدی به ارزش ۱۸۴۹ میلیون تن افزایش یابد، زیرا تورم در سال ۲۰۲۳ کاهش می‌یابد، این نیز عامل مهمی در پایان دادن به چرخه انقباض پولی تا سال ۲۰۲۴ است. این در حالی است که تحلیلگران می‌گویند احتمالا در سال جاری میلادی قیمت جهانی فولاد با وجود بهبود متوسط نرخ‌های چین در نیمه دوم سال ۲۰۲۳، پایین خواهد ماند.

عرضه شمش فولاد ۲۰ درصد گرانتر از بازار‌های جهانی در بازار ایران

با این وجود در ایران به عنوان دهمین تولید کننده فولاد جهان، شرایط بازار به نحوی است که از یکسو تولیدکنندگان معتقدند از ابتدای سال نه تنها قیمت فولاد افزایش نداشته بلکه کاهشی نیز بوده است. این در شرایطی است که فعالان بخش‌های دیگر همچون خودروسازان، تولیدکنندگان لوازم خانگی و فعالان صنف سازه‌های فولادی نسبت به افزایش قیمت‌های بالای این کالا انتقادات بسیاری دارند. به طوری که برخی فعالان صنعت خودروسازی از جمله قطعه سازان می‌گویند علیرغم اینکه فولادسازان انرژی ارزان دریافت می‌کنند، اما خریداران به اجبار شمش فولاد را ۲۰ درصد گرانتر از دنیا خریداری می‌کنند! از سوی دیگر به گفته سازه‌های فولادی با اینکه ایران رتبه دهم دنیا را در تولید دارد، اما اینکه چرا قیمت‌ها به این شکل صعودی رو به بالا است مشخص نیست و لذا آینده کاری فعالان این بخش را مبهم می‌سازد. به طوری که به دلیل تحریم‌ها و تورم طی ۷-۸ سال اخیر ورق از کیلویی ۱۲-۱۳ هزار تومان یکباره به ۳۸-۴۰ هزار تومان رسیده است.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران: تولید کننده متولی بازار نیست و فقط محصول را با یک قیمت پایه از پیش تعیین شده در بورس عرضه می‌کند، لذا گاهی مواقع قیمت‌ها با قیمت‌های بازار بسیار متفاوت است

با این وجود بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران معتقد است در مورد قیمت ورق‌های فولادی یک بحث مربوط به بازار است و دیگری مربوط به کارخانه است. وی به بازار گفت: همانطور که می‌دانید تولید کننده متولی بازار نیست و فقط محصول را با یک قیمت پایه از پیش تعیین شده در بورس عرضه می‌کند؛ لذا گاهی مواقع قیمت‌ها با قیمت‌های بازار بسیار متفاوت است؛ یعنی برفرض افرادی که به دلایلی مازاد بر سهمیه ورق فولادی گرفته اند ممکن است در بازار عرضه کنند و بسیار بالاتر از قیمت کارخانه ارائه بدهند. اما آنچه ملاک قیمت کارخانه است چندان نوسان نداشته نرخ‌ها هم مشخص است. به این ترتیب قیمت کارخانه‌ها نوسان نداشته، اما در بازار آزاد قطعا نوسان داشته است.

برای رسیدن به قیمت تعادلی عرضه و تقاضای کالا در بورس باید نسبتی منطقی داشته باشد

سبحانی همچنین در خصوص ارزیابی خود از عرضه فولاد در بورس کالا نیز می‌گوید: همانطور که می‌دانید بورس محلی برای کشف قیمت عادلانه هر کالایی است منتها یک شرایطی دارد که اگر آن شرایط رعایت شود کالا به قیمت عالانه کشف قیمت می‌شود و عرضه می‌شود.

وی افزود: البته شرایط تحقق این امر این است که عرضه و تقاضا باید یک نسبت منطقی و معقول داشته باشد؛ یعنی اگر برای یک تقاضای یک میلیون تنی ۵ میلیون تن عرضه شود هیچ رقابتی نمی‌شود و یک قیمت پایه می‌خورد و قیمت کاذب در حد پایین است. عکس این هم هست و قیمت غیر منطقی رقم می‌خورد بنابراین شرایطی که باید به قیمت تعادلی برسد این است که عرضه و تقاضا یک نسبت معقول و منطقی داشته باشد.

از دیگر مسائل پیرامون صنعت فولاد کشور بحث بومی سازی قطعات این صنعت است که در این خصوص رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران می‌گوید: اگر مبنا را فولاد مبارکه بگذاریم که در سال ۱۳۷۰ راه اندازی شد، در ابتدا در مورد تقریبا تمام قطعات یدکی و مصرفی وابسته بود و اصولا این کالا‌ها وارداتی بود. اما خوشبختانه به تدریج و به شکل‌های مختلف توسط شرکت‌ها بومی سازی شده است. در واقع خود تامین کنندگان تجهیزات نیز بر اساس توانمندی‌هایی که داشته اند اعلام کرده اند می‌توانند تولید داشته باشند؛ بنابراین نتیجه این شده که یک کارخانه‌ای که صد درصد وابسته اداره می‌شد امروز به گفته خودشان بالای ۸۵ درصد قطعات یدکی و مواد مصرفی شان در داخل تامین می‌شود.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران: جایگاه جهانی تابع توناژ تولید است؛ یعنی اگر ۳۰ تا ۳۲ میلیون تن تولید داشته باشیم باز هم جایگاه ما دهم دنیا است بنابراین اگر در همین دامنه باشیم جایگاه حفظ می‌شود، اما اگر به هر دلیلی مثل محدودیت گاز و آب تولید کمتر از ۳۰ میلیون تن برسد قطعا جایگاه را از دست می‌دهیم

از سوی دیگر بر اساس این گزارش، در حالی که ایران در جایگاه دهم تولید فولاد در جهان قرار دارد، اما تحلیلگران و کارشناسان معتقدند محدودیت‌های انرژی که صنعت فولاد با آن مواجه است می‌تواند خود عاملی تهدید کننده برای این جایگاه جهانی ما باشد. به این معنا که اگر به دلیل محدودیت‌های انرژی تولید ما کاهش یابد قطعا موجب نزول جایگاه ایران در تولید جهانی خواهد شد. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این خصوص نیز به بازار می‌گوید: همانطور که می‌دانید جایگاه جهانی تابع توناژ تولید است؛ یعنی اگر ۳۰ تا ۳۲ میلیون تن تولید داشته باشیم باز هم جایگاه ما دهم دنیا است بنابراین اگر در همین دامنه باشیم جایگاه حفظ می‌شود. اما اگر به هر دلیلی مثل محدودیت گاز و آب تولید کمتر از ۳۰ میلیون تن برسد قطعا جایگاه را از دست می‌دهیم و اگر به سمت ۳۵ میلیون تن برویم مطمئنا به جایگاه هشتم می‌رسیم.

عدم استفاده از ظرفیت ۴۵ میلیون تنی تولید به دلیل محدودیت‌های انرژی

گفتنی است بر اساس آنچه تولیدکنندگان و متولیان صنعت فولاد اظهار می‌دارند کشور ایران در حال حاضر ظرفیت ۴۵ میلیون تن تولید را دارد منتها نمی‌توان به دلیل کمبود گاز و برق از این ظرفیت استفاده کرد. این در شرایطی است که بر اساس جدیدترین داده‌های آماری که انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ارائه داده اند، در ۹ ماهه نخست سال جاری تولید فولاد میانی افزایشی ۳ درصدی داشته است و تولید آهن اسفنجی نیز در این مدت رشدی ۶.۵ درصدی را رقم زده است.

منبع: تحلیل بازار