جانمایی اشتباه کارخانجات فولاد، خروجی فشار نمایندگان مجلس است/ هشت طرح فولادی کلنگ‌زده شده به آب، انرژی و جاده دسترسی نداشتند

به گزارش می‌متالز، فشار نمایندگان برای احداث فولاد در حوزه انتخابی خود باعث این جانمایی شده است. نمایندگانی که نفوذ داشتند با تعاملات با دولت و مجلس، مجوز احداث یک کارخانه در حوزه انتخابی خود را گرفته است. مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ آهن گفت: یکی از مشکلات عمده در جانمایی غلط در تمامی صنایع کشور حتی در امور بسیار تخصصی، به فشار نمایندگان ادوار مجلس مربوط می‌شود.

سیاست‌های جانمایی برای کارخانجات فولاد در گذشته بر اساس نزدیکی به معادن سنگ آهن شکل می‌گرفت که نتیجه آن احداث کارخانجات در مناطق کویری و خشک بود. در دهه‌های گذشته که درگیر بحران‌های آبی شده ایم انتظار این بود که این سیاست تغییر کند، اما همچنان شاهد هستیم که کارخانجات جدید هم در مناطقی با تنش آبی بالا مجوز می‌گیرند. چرا با وجود آنکه فولاد صنعتی آب بر است به این موضوع مهم توجه نمی‌شود؟

سیاست غلطی بود که از زمان تاسیس ذوب آهن اصفهان در دهه ۴۰ خورشیدی شکل گرفت. در آن زمان ملاک جانمایی واقع شدن کارخانه در مرکز کشور بود تا بتواند کل کشور را پوشش دهد. اینکه کارخانجات را در محل‌هایی احداث می‌کنیم که مخازن سنگ آهن قرار دارد؛ سیاست درستی نیست. برای تصمیم گیری محل کارخانه باید به فاکتور‌های دیگر نیز توجه داشت. اما می‌بینیم در سال‌های اخیر نیز به فاکتور‌های مهم توجه نشده است و حتی هشت طرح فولادی معروف نیز همین مشکل را دارد.

زمانی که کلنگ این هشت طرح را می‌زدند کارشناسان هشدار دادند و تاکید کردند که نباید محل احداث آن‌ها مناطق کویری باشد، ولی متاسفانه توجهی به گفته‌های کارشناسی نشد.

این هشت طرح فولادی چه بودند؟

در دوره احمدی نژاد هشت طرح فولادی را کلنگ زدند که سیاست افزایش تولید تا ۵۵ میلیون تن را اجرایی کنند. هر هشت طرح دولتی و نیمه دولتی بودند و تمامی آن‌ها با جانمایی‌های اشتباه تاسیس شدند. این هشت کارخانه نه تنها به آب‌های آزاد دسترسی ندارند بلکه به انرژی، جاده و منابع آبی نیز دسترسی ندارند.

علت انتخاب این مکان‌ها چه بود؟

فشار نمایندگان برای احداث فولاد در حوزه انتخابی خود باعث این جانمایی شده است. نمایندگانی که نفوذ داشتند با تعاملات با دولت و مجلس، مجوز احداث یک کارخانه در حوزه انتخابی خود را گرفته است. یکی از مشکلات عمده در جانمایی غلط در تمامی صنایع کشور حتی در امور بسیار تخصصی، به فشار نمایندگان ادوار مجلس مربوط می‌شود. به خیال خود به منطقه شان خدمت می‌کنند در حالی که بازبینی این پروژه‌ها نشان می‌دهد که کار بسیار غلطی بوده که منافع ملی و آن حوزه را به خطر انداخته است.

چه فاکتور‌هایی برای جانمایی فولاد باید ملاک باشد؟

امروز بحث افزایش تولید فولاد به صورت جدی در حال پیگیری ست و به زودی میزان تولید به دو تا سه برابر نیاز سالانه خواهد رسید. این یعنی نگاه مسئولان به صادرات فولاد معطوف است. از طرفی نگرانی‌ها برای تامین مواد اولیه یعنی سنگ آهن و کنسانتره وجود دارد که ممکن است در آینده از طریق واردات نیاز به تامین باشد. با توجه به اینکه صادرات و واردات از بنادر جنوب کشور انجام می‌شود کارخانجات جدید باید در این مناطق احداث شوند. بر اساس تغییرات تولید، تصمیم گرفته شد کارخانجاتی که در گذشته در مناطق مرکزی احداث شده برای تامین نیاز داخل حفظ شوند، اما کارخانجات جدید که قرار است محصولات صادراتی تولید کند و ممکن است مواد اولیه را نیز وارد کند؛ در مناطق بندری و جنوبی کشور احداث شوند. دوستان در این مسیر مقداری کار کردند، ولی هنوز گام جدی و موثر برداشته نشده و هنوز هرچند وقت یکبار مجوزی در نیشابور، کرمان، طبس و اصفهان صادر می‌شود.

منبع: اکونگار