وام قرض‌الحسنه به دست همه نمی‌رسد

به گزارش می‌متالز، در قرآن کریم در سوره مبارکه بقره خداوند می‌فرماید: کیست که به خداوند قرض‌الحسنه (وام) دهد، وامی نیکو تا خداوند آن را برای او چندین برابر بیافزاید و خداوند (روزی بندگان را) محدود و گسترده می‌سازد، و به سوی او بازگردانده می‌شوید.

فرهنگ قرض‌الحسنه فرهنگی قرآنی است که بار‌ها در دین مبین اسلام به آن تاکید شده و در این باره آیات و روایات متعدد وجود دارد، وام قرض‌الحسنه‌ای که قرآن به آن تاکید می‌کند، وامی است بدون هیچ نرخ سود و بهره‌ای و این نوع وام فضیلتی چندین برابری نسبت به صدقه دارد.

با گسترش سازمان بانکداری، مجتهدان گرفتن وام قرض‌الحسنه با کارمزد اندک را جایز دانسته‌اند، در کشور ما ۲ بانک قرض‌الحسنه مهر ایران و بانک رسالت پرچمدار قرض الحسنه بوده و طبق این فرهنگ وام‌های زیادی پرداخت کرده اند، اما نکته اینجاست که با گسترش تورم در جامعه و بی ارزش شدن و ارزان شدن پول، مبالغی که بانک‌ها به عنوان قرض‌الحسنه پرداخت می‌کردند دیگر نمی‌تواند درد زیادی از مردم رفع کند، به عنوان مثال ارزش ۲۰ میلیون تومان امروز به هیچ وجه قابل مقایسه با ۲۰ میلیون تومان سال ۱۳۹۹ نبوده و قدرت خرید آن بیش از ۲ برابر کاسته شده است.

طبق قانون بانکداری اسلامی، تسهیلات قرض‌الحسنه نوعی از عقود بانکداری اسلامی است که در آن بانک باید برای نیاز‌های فرد قرض گیرنده وام دهد و در این نوع وام دادن، کسب سود برای بنگاه بانکداری موضوعیتی ندارد، بانک‌ها وظیفه دارند بخشی از تسهیلات خود را به قرض‌الحسنه تخصیص دهد تا مردم برای نیاز‌هایی مانند ازدواج، درمان بیماری، خرید مسکن و احتیاجات ضروری استفاده کنند.

قرض‌الحسنه چیست؟

بانکداری اسلامی نوعی از بانکداری است که در آن برای اعطای وام و تسهیلات تاکید بر بدون ربا بودن شده است. به همین دلیل است که بانکداری به دو نوع ربوی (بانکداری غربی) و غیر ربوی (بانکداری اسلامی) تقسیم‌بندی شده است. اما آن چیزی که به عنوان بانکداری اسلامی در کشور ما رواج دارد، روشی بین بانکداری متعارف و بانکداری اسلامی است چرا که تغییر ساختاری و اجرای تمام و کمال بانکداری اسلامی در کشور هزینه بر و زمانبر است. برای برقراری کامل سیستم بانکداری بدون ربا باید ثروت و درآمد به طور عادلانه بین تمامی مردم جامعه توزیع شود و عدالت اقتصادی و اجتماعی مستقر شود. مضاربه (بازرگانی داخلی – صادراتی – وارداتی)، مشارکت مدنی (بازرگانی – تولیدی – صادراتی – مسکن و ساختمان)، فروش اقساطی (مواد اولیه – ماشین آلات – مسکن)، سلف، اجاره به شرط تملیک، قرض‌الحسنه (ازدواج – تعمیر و تأمین مسکن – کمک هزینه درمان – کمک هزینه تحصیلی) و جعاله از انواع عقود بانکداری اسلامی است که دریافت هر کدام از هر بانک شرایط و ضوابط خاص خود را دارد. بازپرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه حداکثر ۳ سال و به صورت پرداخت اقساط ماهیانه است و حداکثر کارمزد دریافتی باید تا ۴ درصد باشد. در صورت تأخیر در پرداخت اقساط نرخ جریمه تأخیر ۱۲ درصد خواهد بود که محاسبه شده و اخذ خواهد شد.

رؤیای برداشته شدن ضامن برای تسهیلات قرض‌الحسنه با مدل اعتبار سنجی

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد برای تسهیلات بالای ۲۰ میلیون تومان هنوز نیاز به ضامن وجود دارد، مدل موفق اعتبارسنجی توسط شرکت اعتبارسنجی ایران که تحت نظر بانک مرکزی فعالیت می‌کند، باعث شده رتبه اعتباری ملاک تسهیلات زیر ۲۰ میلیون تومان برای بسیاری از بانک‌ها باشد، اما هنوز مدل اعتبار سنجی برای تسهیلات بالای ۵۰ میلیون تومان به نحوی که از ضامن بی نیاز باشد وجود ندارد.

برای تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومان هنوز به یک نفر ضامن نیاز دارید و برای تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومان به ۲ ضامن معتبر وجود دارد که تهیه آن برای بسیاری از افراد مشکل است.

نظام بانکداری ایران اگر با حذف ضامن به دنبال اعتبارسنجی برود و راهی برای فرار از پرداخت اقساط نباشد، دیگر نیازی به ضامن نبوده و مردم می‌توانند به صورت فوری تسهیلات خود را ثبت و دریافت کنند.

وام‌های قرض‌الحسنه مبالغ بالا به پولداران می‌رسد

هدف کسب تسهیلات قرض‌الحسنه برای افراد متوسط، کارمند و کارگر است، اما متأسفانه در سال‌های اخیر قرض‌الحسنه به افرادی تعلق می‌گیرد که پول مازاد داشته باشند و بتوانند پول خود را نزد بانک چند ماهی در حساب بخوابانند، روح این نوع تسهیلات با قرض الحسنه در تضاد است.

منبع: خبرگزاری مهر