جاه‏‏‌طلبی اندونزی یا آینده‏‏‌نگری؟

به گزارش می‌متالز به نقل از فارین‌پالیسی، مدت‌ها قبل از اینکه گذار انرژی در سراسر جهان شتاب گیرد، صنعت نیکل اندونزی رویای بهره برداری از ثروت معدنی خود را برای متحول کردن اقتصاد خود و استفاده از اهرم بیشتر در بازار بین‌المللی داشت. دور شدن جهانی از سوخت‌های فسیلی و تقاضای فزاینده برای مواد معدنی حیاتی که فناوری سبز را تامین می‌کنند، جاه طلبی‌های جاکارتا را افزایش داده است. نیکل یک جزء کلیدی در باتری خـودروهای الکتریکی است. با این حال تعداد کمی از کشور‌ها می‌توانند به اندازه اندونزی که میزبان برخی از بزرگ‌ترین ذخایر نیکل در جهان است و نیمی از عرضه جهانی را در سال ۲۰۲۲ استخراج می‌کرد، سهم بزرگی در بخش جهانی نیکل داشته باشند.

الکس بکر، تحلیلگر سیاست در بنچمارک مینرال اینتلیجنس، گفت: «واضح است که اندونزی فقط نمی‌خواهد منبعی از مواد خام باشد که در سایر نقاط جهان ارزشمندتر شود. آنها احتمالا دوست دارند حداقل یک نیکل تصفیه‌شده، اگر نه یک باتری تمام‌عیار و صنعتی داشته باشند که آنها را در صحنه جهانی ارزشمندتر کند.» این جاه طلبی‌ها در زمان جوکووی متبلور شد که تلاش‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری جهانی و تبدیل مجدد اندونزی به یک قدرت منطقه‌ای باتری ساز را تشدید کرد و حتی در مقطعی پیشنهاد ایجاد یک کارتل به سبک اوپک برای نیکل را داد. جوکووی با اشتیاق برای ایجاد ظرفیت تولید با ارزش بالاتر، فرآیندی که به پایین دستی معروف است، صادرات مواد معدنی خام نیکل را در سال ۲۰۲۰ ممنوع کرد.

این اقدام سرمایه‌گذاران علاقه مند، عمدتا شرکت‌های چینی را به سمت توسعه کارخانه‌های ذوب اندونزی و فرآوری مواد معدنی در این کشور سوق داد. او به نیکل هم بسنده نکرد. در دوران تصدی جوکووی، جاکارتا در مقاطع مختلف صادرات بوکسیت، روغن نخل و زغال‌سنگ را نیز محدود کرده است، در حالی که قرار است ممنوعیت جدیدی بر صادرات سنگ مس در ماه مه اعمال شود. اکنون رقابت برای جانشینی او ادامه دارد. سه نامزد برای تصدی پست او کاندیدا هستند: پرابوو سوبیانتو، وزیر دفاع فعلی؛ گنجار پرانوو، فرماندار سابق جاوه مرکزی و آنیس باسودان، فرماندار سابق جاکارتا. پرابوو گزینه اصلی برای برنده شدن است، طبق آخرین آرای شمارش شده، او بیش از۵۸‌درصد آرا را به دست آورد. پرابوو در آستانه رای گیری اعلام کرد: «این سرسختی و نبرد اراده‌هاست و ما باید آن را حفظ کنیم. بهتر است باتری خودرو‌های الکتریکی یا خودرو‌های برقی را صادر کنیم، نه اینکه نیکل خام را صادر کنیم تا توسط کشور‌های دیگر فرآوری شود.»

جاه طلبی‌های اندونزی

زمانی که جوکووی در سال ۲۰۱۴ به قدرت رسید، صادرات فرونیکل اندونزی، شکل فرآوری شده نیکل، ۸۳میلیون دلار بود. تا سال ۲۰۲۲، این ارزش به ۵.۸میلیارد دلار افزایش یافت. گذشته از صادرات، اندونزی اکنون شاهد سطوح بی سابقه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است که تقریبا یک‌سوم آن به بخش فلزات و معادن این کشور سرازیر شده است. تلاش‌های اندونزی برای توسعه صنعت نیکل خود به بیش از یک‌دهه قبل از تصدی جوکووی بازمی‌گردد. رئیس‌جمهور وقت، سوسیلو بامبانگ یودویونو، در سال ۲۰۰۹ قانونی را ارائه کرد که به شرکت‌ها دستور می‌داد معدنچیان داخلی را استخدام کنند و تاکید می‌کرد که تمام تلاش‌های معدن باید بر تقویت منافع ملی متمرکز شود. برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، یودویونو همچنین اولین ممنوعیت صادرات نیکل خام اندونزی را در سال ۲۰۱۴ اعمال کرد؛ اگرچه این محدودیت‌ها در سال ۲۰۱۷ کاهش یافت.

جاه طلبی‌های اندونزی برای بخش نیکل خود به سال‌های یودویونو و قانون معدن‌کاری سال ۲۰۰۹ برمی گردد. از آن زمان، در قانون تصریح شده است که اندونزی باید ارزش بیشتری از مواد معدنی خود کسب کند. با این حال، این بخش در سال‌های پس از آن با تعدادی چالش مواجه بوده است؛ به‌ویژه با افزایش نگرانی‌ها در مورد آلودگی صنعت، تلفات زیست محیطی و مسائل ایمنی در میان گزارش‌های مربوط به انفجار کارخانه‌های ذوب و سایر حوادث مرگبار. در یکی از مرگبارترین موارد، انفجار در کارخانه نیکل چین در دسامبر ۲۱کشته و ده‌ها زخمی بر جای گذاشت. کوین اورورک، مدیر خدمات اطلاعات Reformasi، شرکت مشاور تحلیل ریسک سیاسی اندونزی، گفت: «مشکل واقعی سیاست پایین دستی نیکل، فقدان به‌ظاهر کامل پادمان هاست.» چالش‌های دیگری در آینده این بخش وجود دارد. در حالی که سرمایه‌گذاران بزرگ چینی و سازندگان خودرو‌های برقی، از جمله BYD، با میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری به اندونزی هجوم آورده اند، رویکرد جاکارتا خطر بیگانگی آن را از سایر شرکای احتمالی و بازار‌های بین‌المللی، از جمله در ایالات‌متحده، به همراه داشته است.

واشنگتن و جاکارتا برای توافق تجاری محدود مواد معدنی مهم زمینه سازی کرده بودند که به شرکت‌های اندونزیایی اجازه می‌داد از اعتبارات مالیاتی سنگین از طریق قانون کاهش تورم استفاده کنند. اما این پیشنهاد با واکنش شدید واشنگتن روبه‌رو شد و ۹سناتور آمریکایی در اکتبر گذشته نامه‌ای در اعتراض به چنین توافقی نوشتند. سناتور‌ها اعلام کردند: «در مورد استاندارد‌های اندونزی برای حقوق کار، حفاظت از محیط‌زیست، ایمنی و حقوق بشر نگرانی‌هایی داریم.» آنها همچنین به نگرانی در مورد سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در اندونزی و ممنوعیت صادرات سنگ نیکل جاکارتا اشاره کردند. در نهایت، توافق تجاری هرگز محقق نشد.

تغییر چشم‌انداز فناوری

از آنجا که تقاضا برای انتقال انرژی باعث توسعه انواع جدیدی از باتری‌های EV می‌شود، کارشناسان می‌گویند تغییر چشم‌انداز فناوری می‌تواند برنامه‌های آینده جاکارتا را نیز پیچیده کند. در حالی که نیکل یک جزء حیاتی در باتری‌های قدرتمند نیکل-منگنز-کبالت (NMC) است که در حال حاضر محبوب هستند، برخی از شرکت‌ها به دنبال انواع جدیدی از باتری‌هایی هستند که از این ماده معدنی استفاده نمی‌کنند. کالن هندریکس، محقق ارشد موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون، نوشت: «ذخایر نیکل و جاه طلبی‌های صنعتی اندونزی در معرض خطر کم‌ارزش شدن با تغییرات در شیمی باتری هستند. او افزود که تسلط باتری‌های NMC ممکن است زودگذر باشد.» یکی از موارد بارز تسلاست. به‌رغم تلاش چندساله جاکارتا برای جلب سرمایه‌گذاری این شرکت، سازنده خودرو‌های برقی در مقابل سرمایه‌گذاری در این کشور مقاومت کرده و در عوض باتری‌هایی را که نیازی به منابع معدنی اندونزی ندارند، استفاده کرده است. همه‌چیز به سرعت تکامل فناوری بستگی دارد. طرح اولیه برای مدت طولانی بر این ایده بود که نیکل عنصر اصلی مورد نیاز برای شروع واقعی این صنعت است. اما به نظر می‌رسد پیشنهاد بازار تغییر این روند است.

منبع: دنیای اقتصاد