داستان بخش‌خصوصی «واقعی»

‌می‌متالز - حکایت اتاق بازرگانی به ریاست محمدرضا نهاوندیان رسید‌و متوقف شد. چنانچه در ذکر دوران ریاست به نسبت کوتاه مدت او بر اتاق بازرگانی آمد، اتاق در دوران او ساختاری دیگر پیدا کرد. کمیسیون‌ها تشکیل شدند، کمیته‌ها فعال شدند، معاونت‌ها برای اتاق تعریف شد و این نهاد خصوصی نظم و نسقی پیدا کرد. منتقدان، این ساختار را ساختاری مشابه دولت می‌خواندند.

به گزارش می‌متالز، ساختاری که همچنان نیز وجود دارد و اتفاقا بی شباهت به ساختار یک وزارتخانه نیست؛ حتی شبیه یک دولت کوچک و حتی شبیه دولت و مجلس با هم. این شباهت در ساختار، لزوما کار این نهاد را که به «پارلمان بخش خصوصی» معروف است، شبیه کار دولت نخواهد کرد و این انتقاد تاحد زیادی بدون وجه است. اما تقابل بخش دولتی و بخش‌خصوصی تا چه اندازه وجاهت دارد؟ در سال‌های گذشته همواره از «خصوصی سازی ناموفق» و دخالت دولت در امور «بخش خصوصی واقعی» سخن گفته شده‌است، اما ظاهرا در حوزه نظر کمتر تلاشی برای تفکیک این دو بخش صورت‌گرفته‌است.

«بخش خصوصی» که ترجمه کلمه به کلمه انگلیسی است، تا اواسط دهه‌۴۰ شمسی اساسا در ادبیات اقتصادی ایران وجود نداشت و به‌جای آن از کلمه ملی استفاده می‌شد. دوران پیش از انقلاب به کنار، پس از انقلاب، در ابتدا کمتر اقبالی به بخش‌خصوصی نشان‌داده می‌شد تا دهه‌۸۰، یعنی ریاست همین آقای نهاوندیان.

هرچند در دوران ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی نیز تلاش‌هایی برای معرفی «بخش خصوصی واقعی» به جامعه انجام شد، اما ترتیبات قانونی آن در نیمه اول دهه‌۸۰ مهیا شد. این مسائل به مرور بررسی خواهد شد، اما در ادامه بررسی دیدگاه‌های نهاوندیان، به یکی از مصاحبه‌های او می‌پردازیم.

او در این مصاحبه که بعدا و در کسوت رئیس دفتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت با شبکه اول سیما انجام داد، ردپایی به‌جا گذاشته‌است که از قضا در شعار امسال نیز بازتاب دارد. او در این مصاحبه که تاریخ سال‌۱۳۹۴ را بر خود دارد، می‌گوید: «سال به سال‌سرمایه‌گذاری‌ها کمتر می‌شود. سرمایه‌گذاری منفی در سال‌۹۳ به سه ونیم‌درصد مثبت رسید‌و مطمئنا با این اقبال وامیدواری‌ها ما شاهد مشارکت‌ها برای سرمایه‌گذاری خواهیم بود و فرصت‌های شغلی جدید و زیادی پیش‌رو خواهدبود.»

او ادامه‌می‌دهد: «یکی از اشکالات ساختاری تولید واقتصاد ما این است که صنعت وکشاورزی ما بیش از حد به منابع بانکی اتکا دارد، در حالی‌که شرکت‌های بزرگ منابع خود را از بازار سرمایه تامین می‌کنند.»، اما دیدگاه او به بخش‌خصوصی نیز در بخشی از این مصاحبه آمده‌است که آن را عامل معجزه می‌خواند و می‌گوید: دست وپای فعالان اقتصادی بسته شده‌بود که اکنون بند‌و زنجیر‌ها رفع شده و آنچه که در اقتصاد ما معجزه ایجاد خواهد کرد تلاش مهندسان، مدیران و اقتصاددانان ماست؛ بنابراین نباید این‌گونه القاء شود که اصلاح اقتصاد مااز خارج وارد خواهد شد و باید کاری کنیم که موانع از سر راه برداشته شود و خودمان باید مشکلات را یک به یک حل کنیم.» این داستان همچنان تا امروز ادامه دارد و سخنان مشابه بسیاری در این زمینه گفته شده که علاوه‌بر داستان خود «بخش خصوصی واقعی» موضوع یادداشت‌های بعدی است.

منبع: دنیای اقتصاد