موضوعی که سبب شده صنایع پاییندستی در صنعت آلومینیوم با مشکل روبهرو شوند. کارشناسان این حوزه معتقدند هم عوامل داخلی و هم عوامل خارجی در افزایش نرخ تمامشده آلومینیوم موثر هستند.
برخی کارشناسان در حوزه آلومینیوم در کشور معتقدند یکی از عواملی که در افزایش نرخ تمامشده آلومینیوم موثر است، به عوامل خارجی و نوع قراردادهایی که در این زمینه بسته میشود، برمیگردد. در اینباره محمد آشفتهآجبیشه، مدیرعامل مناطق ویژه اقتصادی انرژیبر لامرد و پارسیان عنوان کرد: درحالحاضر نرخ تمامشده آلومینیوم حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد به پودر آلومینا، حدود ۱۳ تا ۱۴درصد به مصرف برق و بین ۱۰ تا ۱۲درصد نیز به مصرفاند برمیگردد. بقیه آن نیز به هزینههای سربار و کارگری مربوط میشود که البته این هزینهها چندان بالا نیستند.
آشفتهآجبیشه در ادامه به عقد قراردادهای بلندمدتی که در زمینه آلومینیوم بسته میشود اشاره کرد که میتواند در نرخ تمامشده آلومینیوم تاثیرگذار باشد و گفت: شرکتهای بزرگ آلومینیومی در منطقه قراردادهای بلندمدت خرید پودر آلومینا بستهاند. برمبنای این قراردادها، یک شرکت برای ۱۰سال پودر آلومینا خریداری میکند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: بنابراین زمانی که این شرکتها قرارداد بلندمدت میبندند، از تنشهای تورم جهانی به نوعی پیشگیری میکنند، چراکه در صورت افزایش یا کاهش نرخ پودر آلومینا با انعقاد اینگونه قرارداد از تنش قیمتی پیشگیری میکند. وی تاکید کرد: این نوع قراردادها در بلندمدت میتواند نرخ تمامشده آلومینیوم را کاهش دهد. مدیرعامل مناطق ویژه اقتصادی انرژیبر لامرد و پارسیان در ادامه عنوان کرد: درحالحاضر کشورهای حاشیه خلیجفارس ۵ یا ۶میلیون پودر آلومینیا خریداری میکنند که اگر آن را در ۲ ضرب کنیم، میتوان عنوان کرد که روزی ۱۲میلیون تن پودر آلومینیا را خریداری کنند که با قراردادهای بلند مدت که بستهاند نرخ تمامشده را برای خود کاهش میدهند. آشفته آجبیشه با اشاره به نوع قراردادهایی که در کشور ما در زمینه آلومینیوم بسته میشود، گفت: قراردادهایی که در کشور در زمینه آلومینیوم بسته میشود، بهصورت اقساطی است که بهطور یقین در قراردادهای اقساطی نرخ تمامشده بیشتر میشود. این یکی از عواملی است که نرخ تمامشده آلومینیوم در کشور را افزایش داده است.
وی در ادامه با اشاره به سایر عواملی که نرخ تمامشده را افزایش میدهد، عنوان کرد: از سوی دیگر میزان مصرف انرژی نیز در این رابطه تاثیرگذار است. در صنعت آلومینیوم به مصرف برق زیادی نیاز است. حدود ۱۴ تا ۱۵درصد مصرف برق در صنعت آلومینیوم حائز اهمیت است که در چند سال گذشته شاهد افزایش تصاعدی نرخ مصرف برق بودیم. مدیرعامل مناطق ویژه اقتصادی انرژیبر لامرد و پارسیان در ادامه عنوان کرد: سرباره و نیروی انسانی نیز در صنعت آلومینیوم حدود ۱۰درصد هزینه خواهد داشت، اما در کل موضوع اساسی بحث انرژی، پودر آلومینا واند است.اند صنعتی است که در فرآیندی در صنعت آلومینیوم هزینهبر خواهد بود. بنابراین چون شرکتهای داخلی قراردادهای بلندمدت ندارند سبب افزایش نرخ تمامشده میشوند. آشفته آجبیشه در پاسخ به این پرسش که برای کاهش نرخ تمامشده چه راهکارهایی را میتوان در پیش گرفت، گفت: مهمترین موضوع این است که همچنان سنگینی تحریمها بالای سر ما قرار دارد با برداشته شدن عملی تحریمها میتوان تا حد زیادی سبب کاهش نرخ تمامشده در این زمینه شد، چراکه در این صورت میتوان قراردادهای بلندمدت بست و تا حدی نرخ تمامشده را کاهش داد. وی در پایان تاکید کرد: در کل کاهش میزان انرژی در کاهش نرخ تمامشده آلومینیوم میتواند موثر باشد که با روزآمد کردن فناوریهای این صنعت میتوان میزان انرژی را کاهش داد.
برخی کارشناسان حوزه آلومینیوم نیز معتقدند اندازههای واحدهای تولیدی در کشور در افزایش نرخ تمامشده آلومینیوم تاثیرگذارند. در اینباره هوشنگ گودرزی، رئیس هیاتمدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران درباره علل بالا بودن نرخ تمامشده عنوان کرد: نرخ تمامشده شمش آلومینیوم در کشور بالاست که این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد. گودرزی در ادامه با اشاره به عواملی که سبب افزایش نرخ تمامشده آلومینیوم میشوند، عنوان کرد: البته برای بالا بودن نرخ تمامشده آلومینیوم باید مطالعه و کار کاشناسی انجام داد و سپس برمبنای آن به فکر کاهش این نرخ بود. اما در هر صورت یکی از عواملی که سبب افزایش نرخ تمامشده آلومینیوم در کشور میشود، این است که شرکتهای تولیدی آلومینیوم در کشور ما کوچک هستند و این واحدهای کوچک با صرف انرژی بالا و میزان تولید پایین سبب افزایش نرخ تمامشده میشوند. گودرزی به ارائه تسهیلات در صنعت آلومینیوم اشاره کرد و گفت: موضوع دیگر این است که نرخ تسهیلات بانکی در کشور برای تولید بالا تمام میشود. وی در ادامه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر نیز نیروی انسانی در این صنعت تا حدی سبب افزایش نرخ تمامشده میشود. رئیس هیاتمدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه کمبود مواد اولیه آلومینیوم در کشور سبب افزایش نرخ تمامشده شده است، گفت: البته کمبود آلومینا در کشور در افزایش نرخ شمش آلومینیوم به نوبه خود موثر است. البته باید به این موضوع توجه داشت که بیشتر شرکتهای پاییندستی مشکل فناوری روزآمد نشده را دارند. همین کوچک بودن واحدها نیز به نوعی موثر است. بههر صورت ما باید این مجموعه را مشکلیابی و فهرست کنیم و از راحتترین مشکلی که میتوان حل کرد، شروع کنیم تا بتوانیم به سمت بهبود و بهرهوری بیشتر در این صنعت برویم.
گودرزی در پایان تاکید کرد: باید نرخ تمامشده شمش آلومینیوم بهگونه مناسب در اختیار صنایع پاییندستی این صنعت قرار بگیرد که تا آنها نیز بتوانند بهصورت سالم قدرت رقابت با یکدیگر را داشته باشند.
هرچند با توجه به اینکه در کشور بهدلیل کمبود مواد اولیه صنعت آلومینیوم، یعنی بوکسیت روبهرو هستیم که میتواند در افزایش نرخ تمامشده آلومینیوم موثر باشد، اما باید به این موضوع توجه داشت که کشورهای حوزه خلیجفارس باوجود کمبود بوکسیت در چند سال گذشته توانستهاند در این صنعت بهخوبی رشد کنند. از اینرو میطلبد که برای کاهش نرخ تمامشده آلومینیوم در این صنعت سرمایهگذاری بیشتری هم از نظر داخلی و هم از نظر خارجی انجام دهیم.