ضرورت بازیافت نخاله‌های ساختمانی

به گزارش می متالز، در نقشه‌های ساختمانی هر خط علاوه بر نمایش حدود بنا، مشخص‌کننده مصالح ساختمانی نیز است.
همان‌گونه که انتخاب مصالح مناسب برای جلوه‌های ظاهری ساختمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است باید با کاربری ساختمان، دوام در برابر عوامل محیطی و شرایط اقلیمی و مسائل اقتصادی نیز مورد توجه قرار گیرد.
دوام و طول عمر سازه طراحی شده تنها با مصالح گران تضمین نمی‌شود؛ اگر به ساختمان‌های کهن نگاه کنیم درمی‌یابیم دقت در انتخاب و همنشینی مصالح و توجه به جزییات است که این دوام را ممکن می‌کند. گاهی با هزینه کمتر می‌توان سازه‌های مستحکم‌تری ساخت.

ساختمان‌های مستحکم قدیمی

برای شناخت مصالح ساختمانی آگاهی از خصوصیت‌های فنی و فیزیکی آنها کافی نیست، بلکه برای انتخاب صحیح مصالح نیاز به درنظر گرفتن امور دیگری است، مانند:

• همنشینی با سایر مصالح پروژه
• چگونگی نگهداری و انبار کردن مصالح ساختمانی در گارگاه

این عوامل نقش بسیار مهمی در طراحی و اجرای سازه ایفا می‌کنند. در طراحی‌های روز جهان مسائل دیگری همچون بحث توسعه پایدار و استفاده از مصالح ساختمانی سبز مطرح است. تولید مصالح سبز بخش جدیدی از مباحث مهندسی ساختمان است که در آن استفاده از مصالح قابل بازیافت و بازیافت‌شده همچنین تولید مصالحی که روند تولید و بهره‌گیری از آنها به محیط‌زیست صدمه اندک و قابل‌جبرانی وارد کند موردتوجه است، از این‌رو مهندسان ما هم پا در این عرصه جدید گذاشته‌اند تا بتوانیم سهم موثری در کاهش نخاله‌های ساختمانی داشته باشیم و صدمه‌های کمتری از این نظر به محیط‌زیست وارد کنیم.

بازیافت نخاله‌های ساختمانی

بازیافت نخاله‌های ساختمانی به عنوان یک مسئله بسیار مهم موردتوجه کارشناسان بوده است. می‌توان به درصد قابل‌توجه نخاله‌ها ناشی از عملیات ساخت و تخریب ساختمان که حدود ۲۳ تا ۳۳درصد کل زباله‌های خشک شهرها را تشکیل می‌دهد، توجه کرد.
عامل اصلی که طراحی و صنعت ساختمان را به سمت بازیافت هدایت می‌کن، عبارتند از:

• هجوم حجم بالای نخاله‌ها برای دفن در زمین
• هزینه‌های مربوط بر اساس حجم و فاصله حمل نخاله‌ها به شکل تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.
• اشغال بیش از حد فضا
• سختی متراکم کردن آنها
• آمادگی نداشتن برای شعله‌ور شدن برای استفاده در تولید انرژی

 تلفیقی از این موارد سازندگان را برای پیدا کردن گزینه‌های اقتصادی به تلاش وادار کرده است.

چالش مواد ساختمانی زائد در کشورهای صنعتی

با پرشدن ظرفیت زمین‌هایی که برای دفن نخاله‌ها مجاز تشخیص داده شده‌اند و با توجه به افزایش تراکم جمعیت کشورهای اروپایی و حتی ژاپن، بازیافت زباله به یک صنعت کاربردی و سودآور تبدیل شده است. استفاده از مصالحی که مراحل بازیافت آنها مشکل و پیچیده است مانند پی‌وی‌سی‌ها در بعضی مناطق ممنوع شده است.
اهمیت توجه به مسائل ‌زیست‌محیطی باعث شده است طرح‌ها و تکنیک‌های جدیدی مانند لگو ابداع شود. هدف این روش طراحی و ساخت قطعاتی است که به راحتی جاگذاری یا جدا شوند. این مصالح ساختمانی به شکل بلوک‌های بتنی هستند که در محل چیده می‌شوند و به وسیله تسمه‌های فولادی در محل ثابت و به وسیله اجزای سازه‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند.

کاهش دورریزها

بعضی از انواع مصالح ساختمانی نسبت به بقیه مصالح استفاده شده دورریز بیشتری تولید می‌کنند، به‌عنوان نمونه بتن، آسفالت و نخاله‌ها. حدود ۵۰درصد اجزای زباله‌های ساختمانی از نظر وزن درصد بالاتری از نظر حجم را نیز به خود اختصاص می‌دهند، مصالح چوبی حدود ۲۵ درصد کل محاسبه می‌شوند، اما باقی مصالح ازجمله فلزاتی مانند فولاد و آلومینیوم به همراه شیشه، اجزای سقف، گچ، پلاستیک و... یک‌چهارم نخاله‌های باقی‌مانده را تشکیل می‌دهند. این تقسیم‌بندی نشان می‌دهد که کارهای زیادی می‌توان به منظور منحرف کردن مسیر نخاله‌ها ناشی از ساخت و تخریب از محل دفن زباله انجام داد اگرچه انجام این کارها نیازمند برنامه‌ریزی است.
دو عامل بسیار مهم و موثر در برنامه‌ریزی و مدیریت زباله‌ها در کارگاه، تفکیک مصالح و تلاش آگاهانه برای کاهش تعداد انواع مصالح است.
یک کارفرمای پروژه ساختمانی باید برنامه مدونی درباره کاهش نخاله و دورریزی‌ها تهیه کرده باشد.
برخی از کارفرمایان هر دو جنبه منافع اقتصادی و بازیافت و استفاده از مصالح سبز و مصالح بازیافتی را درنظر دارند.
کارفرمایان باید مشوق پیمانکاران برای طراحی و اجرای ساختمان‌هایی باشند که در طراحی آنها از مصالح سبز یا مصالح بازیافتی استفاده می‌شود.
این ساختمان‌ها برای محقق کردن این اهداف طراحی می‌شوند:

• حداکثر بازیافت ممکن
• استفاده از مصالح بازیافتی شده و مصالح سبز
• صرفه‌جویی در مصرف انرژی
• کاهش مصرف آب
• تاکید بر اوراق کردن و استفاده دوباره
• ارائه یک برنامه مشارکتی برای بازیافت نخاله‌ها در داخل ساختمان هنگام بهره‌برداری

انواع روش‌های بازیابی مصالح

۱) بازیابی به‌ شکل چرخه بسته: در این فرآیند نخاله‌ها تبدیل به مصالح مشابه مصالح مادر می‌شوند، به‌عنوان نمونه: شیشه‌های ساده مصرف شده دوباره به ورق‌های شیشه تبدیل می‌شوند.
۲) بازیابی به‌ شکل چرخه باز: در این فرآیند نخاله‌های بازیافت شده به مصالحی جدید تبدیل می‌شوند، برای نمونه قوطی‌های کنسرو تبدیل به فلس‌های برای مسلح کردن بتن می‌شوند یا بطری‌های پلاستیکی تبدیل به زیرسازی برای فرش‌های ماشینی و موکت می‌شوند.