ردپای رکود در شرکت‌های سیمانی

به گزارش می‌متالز، اصلی‌ترین عامل نزول تناژی تولید و فروش سیمانی‌ها را می‌توان رکود حاکم بر فعالیت‌های عمرانی کشور دانست که در دوره‌های اخیر، به‌خصوص طی سال‌ جاری موجب شده است سیمانی‌ها نتوانند به روال سابق تولیدات خود را توسعه دهند. این موضوع زمینه را برای نزول درآمدی این صنعت نیز فراهم کرده است؛ به‌طوری که مجموع فروش سیمانی‌ها در سال‌ جاری به ۲۱ هزار میلیارد تومان رسید که این میزان فروش در قیاس با پنج‌ماه نخست ۱۴۰۲ تنها ۱۳ درصد رشد را تجربه کرده است. با وجود کاهش مقادیر تولید و فروش سیمانی ها، سودآوری این صنعت بهبود چشمگیری یافته است. در سال ۱۴۰۲ و بهار امسال شرکت‌های سیمانی میانگین حاشیه سود ۴۲ درصدی را تجربه کردند. این موضوع نشان می‌دهد که به‌رغم رکودی بودن شرایط ساخت‌وساز و در نتیجه نزول مقادیر تولید و فروش، سودآوری سیمانی‌ها با توجه به فروش در بورس‌ کالا نزولی نشده است.

نزول تناژ تولید و فروش

طی ۱۳ سال اخیر به‌طور متوسط هر سال ۶۱ میلیون تن انواع سیمان توسط شرکت‌های سیمانی بورسی که شامل ۳۹ تولید‌کننده است تولید می‌شود. متوسط رشد سالانه تولیدات این صنعت ۲ درصد است. در سال ۱۴۰۰ بهترین دوران سیمانی‌ها با ثبت رشد ۲۵ درصدی رقم خورد که از آن سال شیب افزایش تولیدات نزولی شد؛ تا جایی که در سال ۱۴۰۲ تنها ۳ درصد تولیدات سیمانی‌ها نسبت به سال ماقبل افزایش یافت. در مقیاس فصلی طی بهار امسال، مجموع تولیدات شرکت‌های سیمانی ۱۸ میلیون و ۳۱۳ هزار تن بوده که این عدد در مقایسه با بهار سال گذشته یک‌درصد افزایش یافته است؛ بنابراین همان‌طور که در بازه سالانه رکود تولیدی مشاهده شد، در بازه فصلی نیز کاهش شتاب رشد تولید کاملا مشهود است. ارزیابی عملکرد سیمانی‌ها در سال‌ جاری نشان می‌دهد که در پنج‌ماه نخست امسال مجموعا ۲۶ میلیون و ۹۱۳ هزار تن انواع سیمان تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ۹ درصدی داشته است. همچنین در مردادماه تولیدات این صنعت با افت ۳۴ درصدی نسبت به مرداد ۱۴۰۲ به میزان ۳ میلیون و ۶۱۴ هزار تن ثبت شده است. بر این اساس نزول تولیدات سیمانی‌ها در بازه‌های زمانی سالانه، فصلی و ماهانه مشهود است و عامل کلیدی در این افت تولید را می‌توان شرایط رکودی حاکم در حوزه ساخت‌وساز دانست.

در دوسال اخیر کشور در رکودی‌ترین حالت ممکن بوده و در این وضعیت تقاضا برای سیمان نزول می‌یابد؛ درنتیجه شرکت‌های سیمانی مجبور می‌شوند تولیدات خود را کاهش دهند. ارزیابی تولیدات ۳۹ شرکت سیمانی بورسی نشان می‌دهد که تمامی این شرکت‌ها در سال‌ جاری با نزول تولید همراه بوده‌اند. با این حال «سهرمز» با ثبت مجموع تولید ۹۰۸ هزار تنی از انواع سیمان طی پنج‌ ماه نخست امسال، موفق شده است تولیدات خود را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۷ درصد افزایش دهد و با این میزان رشد، سردمدار جهش تولید در میان تمامی شرکت‌های هم گروه خود شده است.

به‌منظور درک بهتر وضعیت حقیقی شرکت‌های سیمانی، در کنار تناژ تولید، مقدار فروش نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر این اساس در بازه سالانه به‌طور متوسط هر سال ۴۵ میلیون و ۸۵۶ هزار تن انواع سیمان توسط ۳۹ شرکت این صنعت به فروش رسیده و سالانه ۲ درصد به آن افزوده شده است. وضعیت مقدار فروش این صنعت نسبت به تولیدات مقبول‌تر است. در سال ۱۴۰۲ به‌رغم رشد ۳ درصدی تولید، تناژ فروش سیمانی‌ها با ۷ درصد افزایش، به ۵۲ میلیون و ۴۱۷ هزار تن رسیده است؛ بنابراین می‌توان اذعان کرد که دلیل رشد کم تولیدات سیمانی‌ها در سال ۱۴۰۲، ذخایر بالای انبار آنها بوده و عمدتا این صنعت در سال گذشته از انبار خود به فروش رسانده است. با این حال طی سال ۱۴۰۳ وضعیت مقدار فروش سیمانی‌ها همچون تولیدات آنها چنگی به دل نمی‌زند.

مجموع مقدار فروش این صنعت در بهار امسال ۱۲ میلیون و ۵۱۸ هزار تن بوده که نسبت به بهار ۱۴۰۲ رشد کمتر از یک‌درصد را تجربه کرده است. تجمیع تناژ فروش این صنعت در پنج‌ماه نخست امسال ۱۹ میلیون و ۴۷۶ هزار تن انواع سیمان بوده که در قیاس با مدت مشابه سال گذشته ۶ درصد کاهش یافته است. همان‌طور که مشاهده شد، اثرات رکود، به‌خصوص در سال‌ جاری کاملا در صورت‌های مالی شرکت‌های سیمانی مشهود است. از لحاظ رشد مقدار فروش، «سباقر» عملکرد بی‌نظیری داشته است. این شرکت در پنج‌ماه نخست امسال با ثبت ۴۳۱ هزار تن فروش انواع سیمان موفق شده است تناژ فروش خود را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۱ درصد افزایش دهد. در بازه ماهانه نیز طی مردادماه شرکت مذکور با ثبت فروش ۱۲۸ هزار تن انواع سیمان توانسته است مقدار فروش خود را ۱۵۷ درصد نسبت به مرداد ۱۴۰۲ بیشتر کند.

فوران درآمدی «سباقر»

بررسی سالانه فروش سیمانی‌ها نشان می‌دهد که هر سال به‌طور متوسط ۳۲ درصد به درآمد این صنعت افزوده شده است. روند فروش شرکت‌های سیمانی افزایشی بوده و در سال ۱۴۰۲ با ثبت درآمد ۵۰ هزار میلیارد تومانی رشد ۵۴ درصدی در فروش سیمانی‌ها رقم خورده است. با توجه به افزایش خوب تناژ فروش این صنعت در سال ۱۴۰۲، جهش درآمدی سیمانی‌ها دور از انتظار نبود. با این حال، همان‌طور که در بررسی مقدار تولید و فروش مشاهده شد، نزول این مقادیر مشهود بود و همین امر موجب شد تا در بهار امسال فروش سیمانی‌ها تنها ۱۹ درصد نسبت به مدت مشابه افزایش یابد و به ۱۲ هزار و ۸۹۸ میلیارد تومان برسد. در مقیاس ماهانه نیز کاهش شتاب درآمدی شرکت‌های سیمانی مشهود است.

بر این اساس طی پنج‌ماه نخست امسال فروش ۲۱ هزار میلیاردی توسط سیمانی‌ها رقم خورده که این عدد در مقایسه با مدت مشابه تنها ۱۳ درصد رشد داشته است. طی پنجمین ماه از سال‌ جاری، درآمد فروش سیمانی‌ها ۴ هزار و ۲۹۴ میلیارد تومان بوده که در قیاس با مرداد ۱۴۰۲ تنها ۸ درصد رشد داشته است. همان‌طور که «سباقر» در بخش مقدار فروش یکه تاز میدان بود، در زمینه درآمد نیز رشد فروش بسیار خوبی را تجربه کرده است. این شرکت در پنج‌ماه نخست امسال درمجموع درآمد ۴۳۷ میلیارد تومانی را به ثبت رساند که این عدد در قیاس با مدت مشابه سال گذشته ۱۱۱ درصد جهش یافته است.

بورس‌ کالا؛ منجی سیمانی‌ها

یکی از بهترین تصمیماتی که طی چند سال گذشته اتخاذ شد، عرضه سیمان در بورس‌ کالا بود. بورس‌ کالا شفاف‌ترین بازاری است که می‌تواند علاوه بر سودرسانی به شرکت‌ها رقابت پذیری محصولات را افزایش دهد. از زمانی که شرکت‌های سیمانی محصولات خود را در بورس‌ کالا عرضه کردند، رونق بسیار خوبی را تجربه کردند. سودآوری این صنعت به‌طور چشمگیری افزایش یافت و همزمان عرضه بالای سیمان موجب شد تا هیچ مصرف‌کننده‌ای با کمبود سیمان مواجه نشود و نیاز همه رفع شود. ارزیابی نرخ فروش محصول اصلی شرکت‌های سیمانی در پنج‌ماه نخست سال‌ جاری نشان می‌دهد که نرخ فروش سیمانی‌ها نسبت به پنج‌ماه آغازین ۱۴۰۲ به‌طور متوسط ۲۲ درصد افزایش یافته است. در این مقیاس «ساربیل» بهترین عملکرد را از خود نشان داده است.

این شرکت توانسته است محصول اصلی خود یعنی سیمان تیپ ۲ فله را با ۵۵ درصد افزایش به فروش برساند. در مقیاس نقطه به نقطه طی مردادماه امسال نرخ فروش محصولات سیمانی نسبت به مرداد ۱۴۰۲ به‌طور میانگین ۳۰ درصد افزایش یافته است. در این بازه زمانی نیز «ساربیل» با درخشش هرچه تمام‌تر موفق شده است سیمان تیپ ۲ فله خود را ۸۵ درصد گران‌تر از مرداد سال گذشته به فروش برساند. مقایسه نرخ فروش پنجمین ماه سال‌ جاری شرکت‌های سیمانی با متوسط امسال نشان می‌دهد که نرخ محصولات سیمانی‎ها به طور میانگین ۱۴ درصد افزایش یافته است. این بار دو شرکت «سغرب» و «ساربیل» رکوردشکنی کرده و محصولات اصلی خود را اعم از سیمان تیپ‌یک فله و تیپ ۲ فله با افزایش نرخ ۴۳ و ۴۱ درصدی نسبت به میانگین سال‌ جاری به فروش رسانده‌اند.

حفظ سودآوری در شرایط رکودی

بررسی متغیر‌های سودآوری شرکت‌های سیمانی در بازه سالانه طی ۱۳ سال گذشته نشان می‌دهد که به‌طور میانگین حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص سیمانی‌ها در این مدت به ترتیب ۳۶، ۲۸ و ۲۶ درصد بوده و طی سال‌های اخیر تحت‌تاثیر آزادسازی نرخ فروش، با رشد چشمگیری همراه شده است. میانگین سه‌متغیر سودآوری سیمانی‌ها در سال ۱۴۰۲ به میزان ۴۲ درصد بوده که در قیاس با متوسط سالانه ۱۲ درصد افزایش یافته است. در مقیاس فصلی نیز وضعیت سودآوری این صنعت افزایش خوبی را تجربه کرده است، به طوری که به‌طور متوسط طی ۱۷ فصل گذشته سیمانی‌ها ۴۱ درصد سودآوری میانگین را به ثبت رسانده اند. در بهار سال‌ جاری حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت به ترتیب ۴۵، ۳۹ و ۴۱ درصد به ثبت رسیده و به متوسط فصلی خود نزدیک بوده است.

منبع: دنیای اقتصاد