روز ملی صادرات با حضور رئیس‌جمهور برگزار می‌شود/ تقدیر از ۵۳ صادرکننده نمونه و ممتاز

به گزارش می‌متالز، «محمدعلی دهقان‌دهنوی» معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، برگزاری روز ملی صادرات را یکی از مزیت‌های سازمان توسعه تجارت ایران معرفی و اظهار کرد: یک روز از تقویم ملی کشور به روز ملی صادرات اختصاص داده شده است؛ در سال جاری بیست‌وهشتمین دوره روز ملی صادرات برگزار خواهد شد؛ از این‌رو لازم می‌دانم گزارشی از روند اقداماتی که تاکنون در این زمینه انجام شده است ارائه بدهم.

وی از حضور رئیس‌جمهور در روز ملی صادرات خبر داد و افزود: در سال گذشته صادرات غیرنفتی ۴۹.۳ میلیارد دلار بود که از نظر وزن ۹.۸ درصد و از نظر ارزش ۸.۹ درصد کاهش یافته بود. ۶۶.۲ میلیارد دلار نیز واردات داشتیم که مجموع صادرات و واردات، تجارت ۱۱۵ میلیارد دلاری را برای کشور رقم زده بود. همچنین تراز تجاری ۱۶.۸ میلیارد دلار منفی بود.

رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، ادامه داد: در نیمه نخست امسال نیز ۷۰ میلیون تن به ارزش ۲۵.۸ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزن ۳.۴ درصد و ارزش ۶.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. چین با ۷ میلیارد دلار، عراق ۵.۲ میلیارد دلار، امارات ۳.۴ میلیارد دلار ترکیه ۲.۴ و افغانستان کمی بیش از یک میلیارد دلار ۵ مقصد نخست صادراتی ما بودند که سهم ۷۵ درصدی در صادرات کشور داشتند که نشان می‌دهد باید مقاصد صادراتی متنوع شود.

وی تصریح کرد: در نیمه نخست امسال ۱۸.۲ میلیون تن واردات به ارزش ۳۲.۵ میلیارد دلار داشتیم که نسبت به مدت مشابه پارسال از نظر وزن ۲.۸ درصد و از نظر ارزش ۶.۶ درصد افزایش یافته است؛ ۵ مقصد نخست وارداتی امارات، چین، ترکیه، آلمان و هند بود که ۷۹ درصد از واردات کشور را به خود اختصاص دادند؛ بنابراین تراز تجاری نزدیک به ۷ میلیارد دلار منفی است.

۴ عامل اصلی کسری تراز تجاری

دهقان‌دهنوی، درباره علت کسری تراز تجاری خاطرنشان کرد: دو عامل کاهش قیمت‌های جهانی به ویژه در حوزه کالا‌های پتروشیمی با میانگین کاهش ۳۰ تا ۶۰ درصدی و بروز برخی مشکلات در صادرات گاز که منجر به افت ۵.۳ میلیارد دلاری این محصول شد، از جمله عوامل خارجی افت صادرات بود.

وی اضافه کرد: عامل سوم وضع عوارض صادراتی روی کالا‌های خام و نیمه‌خام است. موافق هستیم که صادرات این کالا‌ها کار مطلوبی نیست، اما با نحوه برخورد مخالف هستیم. اگر می‌خواهیم از دام صادرات این کالا‌ها خارج شویم باید نسبت به سرمایه گذاری برای توسعه تولید کالا‌های با ارزش افزوده بالا اقدام کنیم که این امر نیاز به تأمین مالی دارد.

معاون وزیر صمت، با بیان اینکه این تأمین مالی هم می‌تواند از طریق صادرات کالا‌های خام و نیمه‌خام تأمین شود، یادآور شد: باید عوارض به گونه‌ای وضع شود که انگیزه صادرات کالا در سایر حوزه‌های زنجیره فراهم شود نه اینکه خود را از منابع ارزی محروم کنیم؛ مثلاً وضع عوارض در حوزه سنگ‌های تزئینی موجب افت صادرات شدید در این بخش شد.

وی در ادامه تصریح کرد: عامل چهارم نیز وضع مقررات خلق الساعه، بی ثباتی مقررات، محدود کردن صادرکنندگان و واردکنندگان به بهانه‌های مختلف، ایجاد محدودیت برای همه صادرکنندگان به علت تخلف عده‌ای قلیل و انباشت قوانین منجر به این شده فرایند صادرات کشور به شدت مختل شود. امروز صادرکننده ناراضی است. امروز صادرکننده به گونه‌ای در تله مقررات گرفتار شده که می‌گوید این یک بار را صادرات کنم دیگر وارد امر صادرات نمی‌شوم.

ارز چند نرخی فسادزاست

دهقان‌دهنوی درباره چند نرخی بودن ارز اینگونه توضیح داد: چند نرخی بودن ارز یکی از عوامل اشکال‌زا در تجارت است. بسیاری از مقرراتی که وضع شده و تجار را گرفتار کرده ناشی از همین اختلاف نرخ ارز است. این موضوع باعث ایجاد زمینه‌های فساد و رانت می‌شود و قطعاً رانت جویان به این سمت می‌آیند. یکی از شکایت‌های تجار اصیل همین امر است که رانت جویان در حوزه‌های مختلف تجارت فعال شده‌اند.

وی افزود: بنابراین اگر می‌خواهیم تجارت تسهیل شود باید نظام چند نرخی ارز اصلاح شود. بانک مرکزی در حال تلاش برای کاهش فاصله ارز سامانه نیما با بازار‌های توافقی است، اما به نظر من باید با سرعت و آزاداندیشی بیشتری به این سمت برویم.

احیای شورای‌عالی صادرات غیرنفتی

رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، در خصوص احیای شورای عالی صادرات غیرنفتی بیان کرد: این شورا در سال‌های قبل فعال بود، اما چند سالی مغفول بود و در سه سال گذشته این شورا تشکیل نشد.

وی اظهار کرد: البته کارگروه این شورا در ذیل سازمان توسعه تجارت جلسات خود را برگزاری می‌کرد، اما جلسات آن که زیر نظر معاون اول رئیس‌جمهور بود برگزار نمی‌شد در جلسه‌ای که با آقای عارف داشتیم مقرر شده که بزودی اولین جلسه شورای عالی صادرات غیرنفتی برگزار شود.

دهقان‌دهنوی در ادامه یادآور شد: یکی از کار‌های این شورا مصوبات آن است که باید مصوبات آن معادل مصوبات هیأت وزیران دانسته شود تا بتوان آن مصوبات را اجرایی کرد.

وی در مورد روز ملی صادرات هم یادآور شد: امسال بیست‌وهشتمین سال برگزاری روز ملی صادرات در روز ۲۹ مهر با حضور رئیس‌جمهور کشورمان برگزار می‌شود. فرآیند انتخاب صادرکنندگان نمونه یک فرآیند مدون است و در قالب کمیته‌ای متشکل از بخش خصوصی و دولتی برگزاری می‌شود.

معاون وزیر صمت اظهار کرد: امسال در ۴۰ گروه کالایی و ۵ گروه فن‌آورانه و ۵ گروه خدمات مجموعاً در ۵۰ گروه در حوزه کالا و خدمات ارزیابی و انتخاب صادرکنندگان نمونه و ممتاز انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه وقتی فاصله بین نرخ ارز توافقی و نیمایی زیاد شود کم اظهاری و بیش اظهاری صورت می‌گیرد افزود: این باعث می‌شود آمار تجارت مخدوش شود بنابراین باید فاصله نرخ ارز آزاد و نیمایی کاهش یابد برای تسهیل تجارت باید نظام چند نرخی ارز اصلاح شود. بانک مرکزی در حال تلاش برای کاهش فاصله ارز نیمایی با بازار‌های توافقی است، اما به نظر من باید با سرعت بیشتری به این سمت برویم.

دهقان‌دهنوی در ادامه اظهار کرد: یکی از رئوس اصلی و راهبرد‌های اصلی ما تسهیل تجارت است، تسهیل کسب و کار تجارت اعم از صادرات و واردات یک برنامه اصلی در سازمان توسعه تجارت خواهد بود. مقاصد صادراتی ما محدود است، اما باید توجه داشته باشیم که بعضی از این مقاصد هاب صادراتی برای صادرات به مناطق دیگر هستند در مورد واردات هم به این شکل به عنوان مثال کشور امارات این نقش را ایفا می‌کند؛ بنابراین برای متنوع سازی مقاصد صادراتی نقش حوزه لجستیک دارای اهمیت زیاد است و باید فرآیند‌های حمل و نقل بین‌المللی را نیز توسعه دهیم.

وی در خصوص پیوستن به سازمان تجارت جهانی اظهار کرد: قطعاً هیچ کارشناس منصف و با سوادی پیوستن به سازمان تجارت جهانی را رد نمی‌کند وقتی اکثر کشور‌های جهان به این پیمان پیوسته‌اند لذا برای ماندن در عرصه تجارت جهانی کشور‌های باقیمانده ناگزیر هستند که به این پیمان بپیوندند بنابراین اکنون بحث انتخاب و یا عدم انتخاب ما نیز و لذا پیوستن به این پیمان یک الزام است، اما متأسفانه از آنجا در سنوات اولیه تأسیس این پیمان با جدیت این کار را دنبال نکرده‌ایم پیوستن به این سازمان برای ما بسیار عقب افتاده است.

معاون وزیر صمت، افزود: در چارچوب وظایفمان در سازمان توسعه تجارت حتماً به موضوع پیوستن به سازمان تجارت جهانی خواهیم پرداخت بنابراین تا آنجایی که در حیطه اختیارات ما در سازمان توسعه تجارت باشد سعی می‌کنیم موضوع را احیا کنیم.

وی اضافه کرد: کما اینکه در کنار تلاش برای پیوستن به WTO تجربه مشابه، اما در سطح پایین‌تر اقداماتی را انجام می‌دهیم، پیمان تجارت جهانی با بسیاری از کشور‌ها داریم و پیمان تجارت آزاد نیز با اتحادیه اوراسیا در حال نهایی شدن است البته هیچکدام جایگزین به پیوستن به سازمان تجارت جهانی نخواهد بود.

دهقان‌دهنوی همچنین گفت: بنابراین موضوع پیوستن به سازمان توسعه تجارت جهانی را در سازمان توسعه تجارت فعال می‌کنیم و برای این کار باید برنامه‌ریزی کرد، اما تصمیم‌گیری در مورد این موضوع در مراجع بالاتر انجام می‌شود.

منبع: شاتانیوز