عرضه بورسی خودرو؛ چالشی تازه یا راهکاری برای شفافیت؟

‌می‌متالز - نهاد علی‌بیک‌زاده در سرمقاله امروز (یکشنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۳) به موضوع «عرضه بورسی خودرو» پرداخت.

به گزارش می‌متالز، بازار خودرو در ایران طی سال‌های اخیر به یکی از پربحث‌ترین حوزه‌ها تبدیل شده است. اختلاف فاحش میان قیمت‌های کارخانه‌ای و بازار آزاد، نارضایتی عمومی را دامن زده و زمینه‌ساز فعالیت سوداگران شده است. اما آیا عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند به این معضل پایان دهد؟

تجربه‌ی کوتاه‌مدتی که در سال ۱۴۰۱ از این مدل داشتیم، نویدبخش تحولی مثبت در بازار خودرو بود. اما چالش‌ها و پرسش‌های زیادی همچنان در این مسیر باقی است.

یکی از اهداف اصلی عرضه خودرو در بورس کالا، حذف واسطه‌ها و ایجاد یک فضای شفاف و رقابتی برای فروش خودرو است. این روش می‌تواند زمینه‌ای برای کاهش تقاضای غیرواقعی و سفته‌بازی باشد.

مکانیزم عرضه و تقاضا، قاعده‌ای است که در بسیاری از بازار‌ها امتحان خود راپس داده و اکنون در تلاش است تا نظم جدیدی به بازار آشفته خودرو ببخشد.

مصرف‌کنندگان واقعی می‌توانند در این مدل به شکلی عادلانه‌تر و با قیمتی شفاف به محصولات خودروسازان دست یابند، زیرا واسطه‌ها که همواره سودجویانه قیمت‌ها را بالا می‌بردند، از چرخه خارج خواهند شد.

ازجمله نقاط قوت بورس کالا، شفافیت در تعیین قیمت است. برخلاف سیستم‌های پیشین مانند قرعه‌کشی و فروش دستوری که فضای زیادی برای دخالت واسطه‌ها و سوداگران ایجاد می‌کرد، این مدل به کاهش اختلاف قیمت میان کارخانه و بازار آزاد کمک می‌کند.

آمار‌ها نشان می‌دهد که در برخی خودرو‌ها این اختلاف تا ۳۶درصد کاهش یافته است. چنین کاهش چشمگیری، نه‌تن‌ها برای مصرف‌کنندگان واقعی نویدبخش است، بلکه به آرامش نسبی در بازار نیز منتج خواهد شد.

یکی از مسائلی که همواره نارضایتی متقاضیان را به‌دنبال داشت، سیستم قرعه‌کشی خودرو بود. این روش نه تنها ناعادلانه نبود بلکه به‌شدت به فضای رانت و سودجویی دامن می‌زد.

با عرضه خودرو در بورس، این فرآیند کنار گذاشته می‌شود و مصرف‌کنندگان می‌توانند بدون تکیه بر شانس، در یک محیط شفاف و رقابتی شرکت کنند.

این گام می‌تواند به افزایش رضایت‌مندی عمومی و همچنین حذف تقاضای غیرواقعی کمک کند. اگرچه این طرح با استقبال خودروسازان روبه‌رو شده، اما برای پیاده‌سازی آن نیاز به هماهنگی‌های قانونی و اجرایی فراوان است.

شورای رقابت تاکنون با عرضه خودرو در بورس کالا مخالفت کرده و برای اجرای کامل این طرح، نیاز به تغییراتی در سیاست‌های این نهاد و همچنین هماهنگی بیشتر با وزارت صمت و سایر نهاد‌های ذی‌ربط است.

عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند قدمی در جهت شفافیت و کاهش نارضایتی‌ها باشد، اما نباید از چالش‌های اجرایی آن چشم‌پوشی کرد.

این مدل در صورتی موفق خواهد بود که تمامی نهاد‌های مرتبط به‌طور هماهنگ عمل کنند و نهاد‌های قانون‌گذار نیز حمایت لازم را از این طرح داشته باشند.

اگر این هماهنگی‌ها به درستی انجام شود، مصرف‌کنندگان می‌توانند از بازاری سالم‌تر و عادلانه‌تر بهره‌مند شوند و واسطه‌ها نیز از معادلات بازار حذف خواهند شد.

بنابراین، عرضه خودرو در بورس کالا فرصتی است که می‌تواند به بازگشت نظم و شفافیت به بازار خودرو کمک کند. اما موفقیت این طرح به عزم جدی مسوولان و خودروسازان برای اصلاح ساختار‌های ناکارآمد وابسته است.

منبع: اخبار خودرو (دنیای خودرو)