زمزمه‌های بازگشت خودرو به بورس کالا

به گزارش می‌متالز، به تازگی وزیر اقتصاد در جلسه اخیر شورای عالی بورس بر ضرورت حفظ نرخ مالیات شرکت‌های بورسی، مذاکرات عرضه خودرو در بورس کالا و رعایت نرخ سود بانکی تاکید کرد.

همتی در باره موضوع عرضه خودرو در بورس کالا نیز توضیح داد: در این خصوص اختلاف نظر‌هایی بین نهاد‌های مختلف وجود دارد. در حالی شورا بر این باور است عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند به شفافیت و بهبود عملکرد بازار کمک کند که برخی مقامات دولتی از جمله وزیر صنعت با این موضوع مخالفت کردند. مقرر شده مذاکراتی جدی در این خصوص بین وزیر اقتصاد و صنعت انجام شود.

لازم به ذکر است عرضه خودرو در بورس کالا از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ مطرح شد تا اینکه در دومین ماه از سال ۱۴۰۱ این موضوع به تحقق پیوست. هر چند در بازه زمانی ۱۰ ماهه، یعنی از اردیبهشت تا اسفند سال ۱۴۰۱ انواع و اقسام خودرو‌های داخلی در بورس کالا عرضه شد، اما بحث بر سر ادامه آن بسیار بود و در ادامه این شیوه عرضه در هاله‌ای از ابهام قرار داشت.

در نهایت نیمه بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ بود که شورای رقابت، اطلاعیه‌ای مبنی بر توقف عرضه خودرو در بورس کالا منتشر کرد، اما چند روز پس از آن، مجدد اعضای شورای عالی بورس جهت تصمیم‌گیری پیرامون عرضه خودرو در بورس کالا گرد هم جمع شدند و به اتفاق آراء تصمیم گرفتند تا عرضه خودرو در بورس ادامه داشته باشد.

صمت نخستین مخالف عرضه خودرو در بورس کالا

اولین مخالف عرضه خودرو در بورس کالا، وزارت صمت است. البته مخالفت وزیر صمت در دولت قبلی نیز مسبوق به سابقه است. فاطمی‌امین، وزیر صمت نخست دولت سیزدهم در شرایطی که در ابتدا موافق عرضه خودرو در بورس کالا بود، اما در نهایت با تغییر موضع به مخالف آن تبدیل گشت. از طرفی در زمان وزارت علی‌آبادی نیز عرضه خودرو در بورس کالا به نتیجه‌ای نرسید و در نهایت عرضه خودرو در بورس کالا از سر گرفته نشد.

هم اکنون نیز به گفته وزیر اقتصاد، اتابک وزیر صمت دولت چهاردهم نیز گویا رویه وزرای صمت پیشین را در پیش گرفته و با عرضه خودرو در بورس کالا مخالف است.

شورای رقابت مخالف دوم عرضه خودرو در بورس کالا

پیش‌تر و در برهه‌ای که عرضه خودرو در بورس در هاله‌ای از ابهام قرار داشت، شورای رقابت با انتشار اطلاعیه رسما اعلام کرد، به دلیل اتحصاری بودن بازار خودرو، صرفا فروش خودرو از سامانه یکپارچه را قانونی می‌داند و هر فروش دیگری جز این طریق غیرمجاز است.

در این راستا سپهر دادجوی، توکلی سخنگوی شورای رقابت در واکنش به عرضه خودرو در بورس گفت: بازار خودرو همچنان یک بازار انحصاری است؛ بنابراین دستورالعمل ۵۴٣ بایستی اجرایی شود، چون مُر قانون دارد.

وی افزود: خارج از این چارچوب، چنانچه شورای رقابت تصمیمی نگیرد، خلاف قانون عمل کرده و این تخلف است؛ بنابراین با توجه به اینکه در حال حاضر بازار خودرو همچنان انحصاری است، دستورالعمل شورای رقابت لازم‌الاجراست و هیچ نکته اضافه‌ای مطرح نیست. تاکید شورا نیز بر اجرای قانون و دستورالعمل است.

ظرفیتی برای عرضه خودرو در بورس کالا وجود دارد؟

یکی از نکاتی که مطرح است این است که با توجه به طرح‌های پیش‌فروش سالیانه‌ای که خودروساز بزرگ داخلی در در دو مرحله، در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ انجام داده است، تمامی ظرفیت تولید خودرو‌ها تا پایان سال جاری فروش رفته است؛ بنابراین به نظر می‌رسد با توجه به اینکه عملا ظرفیتی برای عرضه خودرو در بورس کالا وجود ندارد، اساسا عرضه خودرو‌های داخلی در بورس کالا بعید است تحقق یابد و احتمالا این امر در خصوص عرضه خودرو‌های خارجی به تحقق نزدیک‌تر باشد.

آیا امکان عرضه خودرو‌های وارداتی در بورس کالا وجود دارد؟

جدا از عرضه خودرو‌های داخلی در بورس کالا، یکی از نکاتی که در این روز‌ها توسط برخی رسانه‌ها مطرح شده است، عرضه خودرو‌های وادراتی در بورس کالا است. عرضه خودرو‌های وارداتی به دلیل اینکه قیمت گذاری شورای رقابت نیستند و باید توسط هیأت تعیین و تصویب قیمت‌های سازمان حمایت تعیین شوند، بر خلاف خودرو‌های داخلی عملا منع قانونی برای عرضه در بورس کالا ندارند.

اما نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد این است که عرضه این خودرو‌ها در بورس کالا، آن هم در شرایطی که از سال ۱۴۰۱ تا کنون، وضعیت خودروی بخش قابل توجهی از متقاضیان تعیین تکلیف نشده است، به نظر می‌رسد با چالش‌هایی همراه است.

از طرفی در شرایطی که افرادی متقاضی این خودرو ها، ۵۰۰ میلیون تومان از وجه خودرو را در سال ۱۴۰۱ بلوکه کردند و قرار بوده که قیمت تمام شده این خودرو‌ها ثابت باشد، عرضه آن‌ها در بورس کالا منجر به رقابت و افزایش قیمت این خودرو‌ها می‌شود و این ما به تفاوت قیمت نیز نصیب واردکننده خواهد شد.

لازم به ذکر است، هدف واردات خودرو کاهش فشار تقاضا از خودرو‌های داخلی و کوچک کردن حباب قیمتی خودور‌های خارجی بوده، اما به نظر می‌رسد با رویه عرضه آن‌ها در بورس کالا اساسا هدف اصلی واردات خودرو به حاشیه می‌رود.

منبع: خبرگزاری تسنیم