راهبرد‌های مقابله با بحران‌های فولادی

به گزارش می‌متالز، محسن مصطفی‌پور درباره مهم‌ترین چالش‌های کلان زنجیره فولاد ایران توضیح داد: چالش‌های زنجیره فولاد، روزبه‌روز در حال افزایش است. از یک طرف بحث ناترازی انرژی مطرح است که به صورت جدی موضوع تولید و میزان ظرفیت واقعی و تعریف‌شده کشور را دچار مشکل کرده و دورنمای مناسبی هم برای بهبود آن وجود ندارد، به‌خصوص در حوزه گاز که با چالش‌های زیادی مواجه است.

موضوعی که مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز به آن اشاره می‌کند، ناترازی انرژی به عنوان یکی از چالش‌های جدی در صنعت فولاد ایران است که می‌تواند به‌طور مستقیم بر تولید و بهره‌وری این صنعت تاثیر بگذارد. صنعت فولاد ایران به‌شدت به منابع انرژی فسیلی مانند گاز طبیعی وابسته است و فولاد به عنوان یکی از صنایع پایه و استراتژیک، مصرف بسیار بالایی از انرژی، به‌ویژه برق و گاز دارد.

هرگونه اختلال در تامین انرژی می‌تواند به کاهش تولید، افزایش هزینه‌ها و در نهایت کاهش رقابت‌پذیری در بازار‌های جهانی منجر شود. این وابستگی باعث شده هرگونه کمبود در تامین گاز و برق به‌سرعت تاثیرات منفی خود را در روند تولید نشان دهد. در سال‌های اخیر به‌ویژه در فصول سرد سال، کمبود گاز باعث شده است که بسیاری از کارخانه‌های فولاد نتوانند با ظرفیت کامل خود فعالیت کنند.

مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز در ادامه چالش دوم را عدم تعریف و اجرای طرح جامع فولاد کشور دانست و گفت: ما با افزایش قابل توجه صدور پروانه‌های تولیدی و ورود کارخانه‌های متعدد به فضای کشور مواجه هستیم؛ در حالی که این پروانه‌ها تابع یک جریان‌شناسی دقیق و مبتنی‌بر طرح جامع نیست، بنابراین هر چند سال به صورت سونامی در هر یک از بخش‌های زنجیره با افزایش ظرفیت تولید نسبت به نیاز تعریف‌شده مواجه هستیم که به عدم توازن در حوزه زنجیره فولاد و همچنین عدم توازن بین فولاد و معدن منجر شده است، زیرا در مورد خوراک نیز به میزان قابل قبول استخراج نداریم که به‌تناسب آن در زمینه اکتشاف هم با مشکل مواجه هستیم.

مصطفی‌پور ادامه داد: چالش سوم، مسائلی مانند نرخ‌گذاری‌های دستوری، اعمال بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد است که فرصت حضور مستمر تولیدکنندگان داخلی در بازار‌های جهانی را از بین برده و اعتماد به این تولیدکنندگان را کاهش می‌دهد؛ بنابراین ما از فضای صادرات دور هستیم. البته موضوع ارز هم یکی از مشکلات بوده که با بخشنامه جدید کمی سامان گرفته است.

در واقع بوروکراسی و مشکلات مرتبط با دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های دولتی از جمله موانع مهمی هستند که تاثیر منفی بر صادرات فولاد ایران دارند. این مسائل می‌توانند به کاهش توان رقابت در بازار‌های جهانی، افزایش هزینه‌ها و زمان صادرات، و ایجاد عدم اطمینان برای صادرکنندگان منجر شوند.

در برخی موارد، دولت برای کنترل بازار داخلی یا جلوگیری از افزایش قیمت‌ها، محدودیت‌هایی بر صادرات فولاد اعمال می‌کند. این محدودیت‌ها ممکن است شامل سهمیه‌بندی صادرات، تعیین قیمت‌های پایه صادراتی یا اعمال تعرفه‌های مختلف باشد. این سیاست‌ها می‌توانند به‌طور مستقیم به کاهش صادرات فولاد منجر شوند و توان رقابت‌پذیری صادرکنندگان ایرانی را در بازار‌های جهانی کاهش دهند. صادرکنندگان فولاد نیاز به انعطاف‌پذیری در بازار‌های جهانی دارند، اما محدودیت‌های دولتی این انعطاف‌پذیری را کاهش می‌دهد.

راهبرد غدیر نی‌ریز برای چالش‌های موجود

در این میان بهینه‌سازی مصرف انرژی و استفاده از فناوری‌های نوین و تجدیدپذیر می‌تواند راه‌هایی برای کاهش اثرات منفی مشکل ناترازی در ایران باشد. توجه به تامین پایدار انرژی و برنامه‌ریزی دقیق در این زمینه ضروری است تا صنعت فولاد ایران بتواند به عنوان یکی از ستون‌های اقتصادی کشور با ظرفیت کامل خود به فعالیت ادامه دهد.

احداث نیروگاه‌های خورشیدی می‌تواند نقش مهمی در حل مشکل ناترازی انرژی در صنعت فولاد ایران ایفا کند. با کاهش وابستگی به منابع فسیلی، تامین پایدار انرژی، کاهش هزینه‌های تولید و حمایت از اهداف زیست‌محیطی، انرژی خورشیدی می‌تواند به بهبود بهره‌وری و پایداری این صنعت کمک کند. استفاده از این منبع انرژی پاک و تجدیدپذیر نه‌تن‌ها به پایداری صنعت فولاد کمک می‌کند، بلکه به اقتصاد و محیط زیست کشور نیز سود می‌رساند.

در این مورد مصطفی‌پور با اشاره به راهبرد شرکت فولاد نی‌ریز برای حل چالش‌های کلان زنجیره فولاد، توضیح داد: فولاد نی‌ریز در حوزه برق اقداماتی انجام داده است، از جمله تملک و خرید یک نیروگاه خورشیدی که اولین قدم بوده و در حال توسعه آن هستیم و احتمالاً در فاز دوم ظرفیت این نیروگاه به ۵۰ مگاوات افزایش پیدا می‌کند. در مورد احداث یک نیروگاه گازی و در ادامه آن سیکل ترکیبی هم اقدامات لازم، دریافت مجوزها، دانش فنی و مشاوره صورت گرفته است؛ اما متاسفانه موضوع چگونگی تامین خوراک همچنان محل ابهام است، بنابراین در حال مذاکره هستیم تا با حل شدن مشکلات موجود، به سمت آغاز عملیات اجرایی احداث نیروگاه برویم.

او در ادامه خاطرنشان کرد: با وجود این در موضوع گاز اقدامی نمی‌توانیم انجام دهیم، زیرا این یک موضوع حاکمیتی است و ارکان وزارت نفت باید اقدامات دانش فنی، تکنولوژیک و تجهیزاتی را به صورت همزمان مدیریت کنند تا هم بحث افت فشار گاز از چاه‌های قدیمی برطرف شود و هم از هدررفت و سوخت گاز‌ها از جمله فلر جلوگیری شود و بتوانیم این گاز‌ها را جمع‌آوری کنیم. اقدامات دیگری نیز باید از سوی حاکمیت کارشناسی شود برای اینکه بتوانیم برای موضوع گاز تدبیر مناسب کنیم.

فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای کارخانه‌های زنجیره فولاد

مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز با اشاره به فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای کارخانه‌های اجزای زنجیره فولادسازی بیان کرد: زیرساخت‌هایی از جمله انرژی، آب، برق و گاز به صورت پایدار، دسترسی به جاده، ریل و دریا، از مهم‌ترین برنامه‌های هر مجتمع صنعتی است. ما در موضوع آب، با بررسی‌های خود، برداشت از آب‌های زیرزمینی و اتصال به سد چشمه‌عاشق را به‌لحاظ اقتصادی و اجتماعی توجیه‌پذیر ندانستیم. از این‌رو برای اتصال به آب پایدار برنامه‌ریزی و با موافقت سهامداران، با شرکت واسکو قراردادی تنظیم کردیم. با اتمام پروژه انتقال آب، موضوع خرید آب خلیج‌فارس در دستور کار قرار گرفته و با اتصال این خط، به آب پایدار متصل می‌شویم.

مصطفی‌پور درباره اقدامات غدیر نی‌ریز در حوزه ترانزیت توضیح داد: تنها کاری که در حوزه ترانزیت می‌توانیم انجام دهیم این است که در مذاکرات متعدد، بهبود جاده‌های منتهی به کارخانه را در برنامه قرار دهیم که البته کار موثر بزرگی نیست، اما می‌تواند در بخشی از رویکرد اثرگذار باشد. همچنین در اقدامی دیگر در سال‌های گذشته و به‌تازگی جلسات متعددی با وزارت راه و شهرسازی داشتیم و پیشنهاد‌هایی از دو طرف مطرح شده برای اینکه اقدام عملیاتی برای اتصال راه‌آهن شیراز گل‌گهر که در ابتدای مسیر معطل مانده، انجام شود که در آن صورت مجموعه ما هزینه سرمایه‌گذاری خط آنتنی را خواهد داد و می‌توانیم به راه‌آهن سراسری متصل شویم.

از احداث واحد تولید آهن اسفنجی تا کارخانه گندله‌سازی

مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز درباره برنامه‌های این شرکت برای تکمیل زنجیره فولاد بیان کرد: موضوع تکمیل زنجیره یکی از اقدامات ویژه ما بوده است. طرح ابتدایی مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز مبتنی‌بر احداث یک واحد تولید آهن اسفنجی با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن و یک کارخانه فولادسازی با ظرفیت یک میلیون تن بوده است. ما با بهره‌وری در منابع مالی باقی‌مانده از فایننس و تامین نقدینگی از سمت سهامداران، احداث کارخانه ۲.۵ میلیون‌تنی گندله‌سازی را آغاز کردیم که بیش از ۴۰ درصد پیشرفت داشته و با یکسری اقدامات سرعت اجرا را بالا خواهیم برد.

مصطفی‌پور ادامه داد: همچنین با هدف تکمیل زنجیره ارزش، به سمت تملک یک معدن رفتیم و معدنی را از مجموعه انرژی اتمی در منطقه خشومی یزد تملک کردیم. اقدامات حفاری این معدن آغاز شده و با پایان این مرحله و حصول اطمینان از ذخایر واقعی و موجود، به‌سمت استخراج می‌رویم. همچنین با شروع عملیات استخراج، فعالیت برای احداث یک کارخانه تولید کنسانتره را در دستور کار قرار خواهیم داد؛ بنابراین بحث تکمیل زنجیره ارزش در مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز در حال پیگیری است. او همچنین خاطرنشان کرد: در حوزه منابع انسانی، آموزش را به عنوان یک اقدام سرمایه‌ای می‌بینیم و خود را به نظام‌های آموزشی مرجع کشور مانند دانشگاه شهید بهشتی و سازمان مدیریت صنعتی متصل کردیم. از این‌رو آموزش به صورت هفتگی در بخش‌های مختلف با سرفصل‌های مختلف صورت می‌گیرد و توانمندسازی پرسنل را در برنامه داریم.

مدیرعامل مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز با بیان اینکه این مجموعه در حال حاضر یک انضباط مالی بسیار متفاوت از گذشته دارد، گفت: افزایش سرمایه‌ای که در گذشته اتفاق افتاده، در یک فضای توسعه‌ای در شرکت صرف شده است. نگاه ما به هرگونه عملیات اجرایی، توسعه‌ای، تولیدی، فروش و اقدامات زیرساختی و به‌خصوص در حوزه منابع انسانی، همگی مبتنی بر یک استراتژی و برنامه دقیق است که ساعت‌ها برای آنها برنامه‌ریزی می‌کنیم.

منبع: دنیای اقتصاد