مشکلی برای تامین مواد اولیه صنایع مس نداریم/ ترغیب سرمایه‌گذاران برای ورود به صنایع پایین‌دستی

به گزارش می‌متالز، «بهرام شکوری» به ظرفیت‌های استفاده از کاتد مس در داخل کشور اشاره کرد و افزود: در صنعت مس کارگاه‌های بسیاری در صنایع پایین‌دستی ایجاد شده که کاتد مس تولید داخل را مصرف می‌کنند، البته در کنار صنایع پایین‌دستی کوچک، مجموعه‌های بزرگی مانند باهنر و دنیای مس نیز کاتد مس مصرف می‌کنند.

رئیس انجمن مس ایران گفت: موضوعی که اکنون درباره عرضه مس در بورس مطرح می‌شود، در هیچ جای دنیا چنین موضوعی مطرح نیست. مس که تولید می‌شود، تولیدکننده مختار است مس تولیدی خود را در داخل بفروشد یا صادر کند اگر در خارج از کشور بتواند بازار خوبی ایجاد کند، اجازه بدهیم صادر کند، اما اگر با همان قیمتی که مس را صادر می‌کند، تولیدکننده داخلی نیز بخرد، طبیعی است که باید مس را به تولیدکننده داخلی بدهد.

وی با بیان اینکه مشکلی برای عرضه مس در بورس نداریم افزود: عرضه مس در بورس، آنجایی دچار مشکل می‌شود که عرضه‌ها با ارزی پایین‌تر از ارز آزاد صورت می‌گیرد و خود این اختلاف قیمت، رانت ایجاد می‌کند. در واقع این اختلاف ارز باعث می‌شود یک سری صنایع در پایین‌دست شکل بگیرد که صرفا از این رانت به وجود آمده استفاده می‌کنند تا کاتد مس بگیرند و خودشان آن را صادر و سود کنند. این موضوع جفا در حق شرکت‌های تولیدکننده کاتد مس است.

شکوری گفت: با این سیاست‌گذار‌های غلطی که در بحث ارز نیمایی و چندنرخی بودن ارز صورت گرفته، متاسفانه مفسده ایجاد کرده و باعث شده که صادرکنندگان ارز خود را به قیمت خیلی پایین‌تری از قیمت ارز آزاد بفروشند و این موضوع آنها را دچار مشکل کرده و صادرات را به شدت کاهش داده است. ضمن اینکه ارزآوری خیلی از این شرکت‌های مسی را نیز به حداقل رسانده است.

رئیس انجمن مس ایران افزود: در هیچ جای دنیا ارز دو نرخی یا چندنرخی وجود ندارد، در کشور‌های پیرامون ما نرخ دلار حتی به اندازه صدم درصد تغییر نمی‌کند. فعالان اقتصادی و مردم وقتی ارزی در اختیار دارند با این نرخ می‌توانند تبدیل دلار به درهم و اگر درهم داشته باشند تبدیل به دلار کنند که با این نرخ ارز تکلیف صادرکنندگان، مردم و گردشگران مشخص است.

وی گفت: اگر ما سیاست‌گذاری‌ها را در کشور طوری تنظیم کنیم که با نظر فعالان بخش خصوص باشد و شورا‌های سیاست‌گذاری را راه‌اندازی کنیم، از دل این شورا‌ها زنجیره مواد اولیه هم تامین می‌شود. در واقع سیاست‌گذاری‌هایی که در دولت اتفاق می‌افتد، حتما سبب توسعه این صنعت می‌شود، اگر این اتفاق بیفتد کسانی در بازار می‌مانند که تولیدکننده واقعی هستند.

رئیس انجمن مس ایران در ادامه به اصلاح سیاست‌گذاری‌ها اشاره کرد و افزود: روند اصلاح سیاست‌گذاری‌ها را مثبت می‌بینم، اکنون اعلام کرده‌اند که ارز مازاد را می‌توان در مجموعه خانواده فلزات به صورت توافقی معامله کرد که روند مثبتی است.

وی ادامه داد: باید قبول کنیم که در این زنجیره حدود ۸ میلیارد دلار مربوط به حوزه فولاد و سه میلیارد دلار مربوط به مس و بخشی روی است. ۱۲ تا ۱۳ میلیارد دلار ارزش تولید در حوزه فلزات است که اگر بتوانیم قیمت‌گذاری در این حوزه را در کشور آزاد کنیم و یک نرخ ارز وجود داشته باشد خیلی از مسائل حل می‌شود.

شکوری در ادامه درباره پیشگیری از خام‌فروشی نیز گفت: ماده معدنی که در دل زمین است خام محسوب می‌شود و تعریف قانونی هم فقط آن ماده معدنی را خام می‌داند. یعنی ماده معدنی که از دل زمین استخراج می‌کنیم و بیرون می‌آوریم بدون اینکه هیچ تغییری در فیزیک و شیمیایی آن رخ داده باشد، خام نامیده می‌شود. اما وقتی این ماده معدنی در فرآیند تولید قرار می‌گیرد، یعنی ارزش افزوده ایجاد شده است؛ بنابراین نگوییم خام بگویم محصول، اما این محصول در اول زنجیره که تولید می‌شود با ارزش افزوده پایین‌تری نسبت به مراحل بعدی قرار دارد.

رئیس انجمن مس ایران ادامه داد: وقتی ما این محصول را به زنجیره بعدی بدهیم طبیعی است که می‌توانیم ارزش افزوده بالاتری در این صنعت به دست بیاوریم. اما اگر در این میان بتوانیم مازاد مصرف را صادر کنیم الزاما معنایش این نیست که خام‌فروشی شده و ما تولیدکننده را جریمه و تنبیه کنیم.

وی گفت: فرقی نمی‌کند چه اول زنجیره چه آخر زنجیره تولید کنیم، اشتغال ایجاد کرده‌ایم و سرمایه‌گذاری انجام شده است و تولید به همراه دارد. چرا باید تولیدکننده‌ای که محصولش ارزش افزوده پایین‌تری دارد جریمه کنیم. اگر این اتفاق بیفته هیچ‌کس در این مرحله سرمایه‌گذاری نمی‌کند و همه در انتهای زنجیره سرمایه می‌کنند.

شکوری با بیان اینکه حاکمیت باید برای سرمایه‌گذاران در هر مرحله‌ای مشوق ایجاد کند تا سرمایه‌گذاران زنجیره‌ها را تکمیل کنند، افزود: البته آن سرمایه‌گذاری که در ابتدای زنجیره و صنعت سرمایه‌گذاری کرده و فعال است لزومی ندارد، پایین دست زنجیره را نیز همان سرمایه‌گذار ایجاد کند.

رئیس انجمن مس ایران افزود: اگر هم تصور می‌کنیم، بخشی از این زنجیره را که ارزش افزوده پایین‌تری دارد، نباید صادر شود چرا به من تولیدکننده اجازه می‌دهند که بیشتر از نیاز داخل کشور تولید کنم، اگر اجازه دادند تولید کنم باید مشوق ایجاد کنند تا زنجیره پایین‌دستی شکل بگیرد.

وی گفت: مس می‌تواند بیش از ۱۰ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشته باشد واقعا اگر از این صنایع حمایت جدی کنیم به نظرم نیازی به درآمد‌های نفتی وجود ندارد. اما صادرات ۳ میلیارد دلاری فعلی تناسبی با ظرفیت‌های موجود ندارد. بزرگ‌ترین صادرکننده مس ما هم، شرکت ملی مس بود که تا دو میلیارد صادرات داشت، اما اکنون صادراتش به زیر ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است.

شکوری افزود: اکنون نیز نیت ما این نیست که کاتد مس تولید و صادر کنیم، بلکه باید ببینیم که در این صنعت چه ظرفیتی در کشور وجود دارد و با این ظرفیت ما باید چقدر تولید کنیم.

وی در گفتگو با صداوسیما گفت: تولید یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن کاتد مس را هدف‌گذاری کردیم که باید به موازات آن نیز در صنایع پایین‌دستی ظرفیت ایجاد شود تا ارزش افزوده بیشتری ایجاد کنیم.

رئیس انجمن مس ایران افزود: به هر حال یکی از کار‌هایی که در دولت باید صورت گیرد این است که دولت زیرساخت‌ها را آماده و شرایط را فراهم کند و برای سرمایه‌گذاران جذابیت ایجاد کند به گونه‌ای که صاحبان سرمایه برای سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی ترغیب شوند. اگر این اتفاق بیفتد ما صد درصد کاتد مس را در داخل کشور استفاده می‌کنیم.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)