به گزارش میمتالز، در تاریخ ۲۳ آگوست، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین (MIIT) اطلاعیهای مبنی بر تعلیق پروژههای جدید تولید فولاد صادر کرد. این تصمیم در حالی گرفته شده که سیاست جایگزینی ظرفیت که با هدف کنترل مازاد ظرفیت در این بخش معرفی شده بود، مورد بازنگری قرار گرفته است.
سیاست جایگزینی ظرفیت که در سال ۲۰۱۴ به اجرا درآمد، از فولادسازان میخواست پروژههای تولیدی جدید خود را با خارج کردن تجهیزات قدیمی جبران کنند. علاوه بر کاهش مازاد ظرفیت، هدف از این سیاست مدرنسازی تجهیزات و فرآیندها، کاهش آلودگی و از سال ۲۰۲۰ به بعد، کاهش انتشار کربن بود. اما تعلیق این سیاست به دنبال نتایج متناقض آن صورت گرفته و پرسشهایی را درباره آینده صنعت فولاد چین مطرح میکند.
تولید فولاد حدود ۱۵ درصد از انتشار کربن چین را به خود اختصاص میدهد. در حالی که سیاست جایگزینی ظرفیت به خروج تأسیسات قدیمیتر و آلایندهتر کمک کرده، تولید فولاد خام همچنان به رشد خود ادامه داده است. بنابراین، تعلیق این سیاست ممکن است در کوتاهمدت به کاهش مازاد ظرفیت کمک کند، اما خطر متوقف کردن ابتکارات حیاتی کاهش کربن، مانند انتقال به کورههای قوس الکتریکی (EAF) که کربن کمتری تولید میکنند، را نیز به همراه دارد.
با بررسی توسعه صنعت فولاد استان هبی، که بزرگترین تولیدکننده فولاد چین است، میتوان تأثیر سیاست جایگزینی ظرفیت و پیامدهای تعلیق آن بر آینده این صنعت را تحلیل کرد.
در سال ۲۰۱۴، MIIT اطلاعیهای درباره اجرای سیاست جایگزینی ظرفیت برای صنایع با مازاد شدید ظرفیت، از جمله فولاد، سیمان و آلومینیوم، صادر کرد. این اقدام در پاسخ به دستورالعملهای شورای دولتی درباره حل مازاد ظرفیت و برنامه اقدام برای کاهش آلودگی هوا بود. در دهه گذشته، MIIT چهار سیاست جایگزینی ظرفیت منتشر کرده است تا توسعه صنعت را هدایت کند.
صنعت فولاد یکی از اهداف اصلی این سیاست بوده و استان هبی نقش محوری در آن ایفا کرده است. به گفته معروف: «دنیا به فولاد چین چشم دوخته و چین به فولاد هبی.» در سال ۲۰۲۳، استان هبی ۲۱۰ میلیون تن فولاد خام تولید کرد که معادل ۲۱ درصد تولید ملی است.
سیاست جایگزینی ظرفیت به شکلدهی تمرکز، ساختار و مدرنسازی صنعت فولاد هبی کمک قابل توجهی کرده است. تعداد شرکتهای فولاد در این استان از اوج ۱۲۳ شرکت در سال ۲۰۱۱ به ۳۹ شرکت کاهش یافته و اکنون ۱۰ شرکت برتر ۷۰ درصد از ظرفیت تولید استان را در اختیار دارند.
این صنعت در هبی بر حملونقل فولاد از طریق راهآهن به بنادر دریایی برای صادرات متمرکز است و تولید فولاد خام در هشت شهر اصلی از جمله تانگشان، هاندان، جزیره چینهوانگ، شیجیاژوانگ، چنگده، کانگژو، زینگتای و شینجی انجام میشود.
هبی با استفاده از این سیاست، ظرفیت تولید قدیمی را از رده خارج کرده، مقیاس صنعتی خود را بهبود بخشیده و عملکرد زیستمحیطی خود را ارتقا داده است. تا مارس ۲۰۲۴، ۳۷ شرکت فولادی در این استان رتبه زیستمحیطی درجه A داشته و ۳۸ کارخانه استانداردهای سبز ملی را رعایت کردهاند که هبی را به یک پیشرو ملی در این زمینه تبدیل کرده است.
با این حال، این سیاستها نتوانستند از افزایش مداوم تولید فولاد خام در هبی جلوگیری کنند. دادههای چند ساله نشان میدهند که تولید استان از سال ۲۰۱۱ به سرعت افزایش یافته و در سالهای ۲۰۱۴، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ این سیاستها قادر به کنترل این روند نبودند.
تنها در سال ۲۰۲۱، زمانی که سیاستهای سختگیرانهتری برای کنترل تولید اعمال شد، تولید هبی شروع به کاهش کرد، اگرچه همچنان در سطح نسبتاً بالایی باقی مانده است.
بازار فولاد همچنان راکد است. قیمت محصولات فولادی چین در چهار سال گذشته کاهش یافته و سودها تقریباً به صفر رسیده است. اگر رشد ظرفیت ادامه یابد، عرضه بیش از حد فشار رقابتی بیشتری بر صنعت وارد خواهد کرد.
تحت سیاست صنعتی فعلی، ساخت تجهیزات جدید تولید آهن و فولاد باید از طریق جایگزینی ظرفیت محقق شود. به همین دلیل، تعلیق این سیاست میتواند در کوتاهمدت از گسترش ظرفیت جلوگیری کند.
با این حال، تعلیق این سیاست بر تلاشهای کلیدی کاهش کربن در صنعت فولاد، مانند استفاده از کورههای قوس الکتریکی (EAF)، تأثیر خواهد گذاشت. کورههای EAF عمدتاً از قراضه فولاد و برق استفاده میکنند و در مقایسه با کورههای بلند که برای ذوب سنگ آهن به زغالسنگ متکی هستند، فرآیند تولید و انتشار کربن کمتری دارند.