به گزارش میمتالز، معدن گنجینهای ارزشمند در دل طبیعت است که نقش فزاینده آن در توسعه اقتصادی کشور همچنان ناشناخته مانده است؛ در این بین استان خراسان جنوبی یکی از استانهای برخوردار از معادن غنی است که برنامهریزی مناسب در این بخش میتواند توسعه روزافزون منطقه را به دنبال داشته باشد.
ذخایر معدنی خراسان جنوبی به گونهای است که بنا بر اذعان کارشناسان، احیا و بهرهبرداری درست از این ظرفیت میتواند علاوه بر به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد استان و ایجاد اشتغال در کنار دیگر منابع درآمدی مانند مالیات، در شرایط فعلی، محرکی برای توسعه اقتصادی استان باشد.
خراسان جنوبی یک استان معدنی با دارا بودن ۸۲۰ معدن به ظرفیت ۷.۷ میلیارد تن ذخیره معدنی است، اما این حجم از معادن چه میزان برای استان درآمد ایجاد و چه اندازه به آبادانی منطقهای که معدن در آن قرار دارد، کمک میکنند؟ برای همه مردم جای سوال است.
در ماده ۱۴ قانون معادن آمده است: دارنده پروانه بهرهبرداری معدن باید درصدی از بهای ماده معدنی موضوع پروانه را به نرخ روز در چارچوب بودجه مصوب به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان حقوق دولتی به وزارت صمت پرداخت کند.
در تبصره ۶ همین ماده عنوان شده که دولت مکلف است ۱۵ درصد از حقوق دولتی وصولی از معادن را به اعتبارات همان استان اضافه کند به طوری که تمام اعتبارات یاد شده برای ایجاد زیرساخت و رفاه و توسعه شهرستان با اولویت بخشی که معدن در آن واقع شده، اختصاص یابد.
بازگشت حقوق دولتی بر اساس ضوابط قانونی به مناطقی که معادن در آن وجود دارد، در درازمدت آثار زیست پایدارتری را فراهم میکند که توجه به این مطلب نیاز به یک همافزایی مسوولانه در استان دارد.
همه معادن استان ملزم به پرداخت حقوق دولتی هستند و اینکه یک معدن امکانات دسترسی راحت و یا ارزان دارد، تاثیری در کاهش یا افزایش میزان پرداخت حقوق دولتی ندارد.
در سالهای اخیر پیگیری برای تحقق این حقوق به شدت توسط مسوولان متولی در حال پیگیری بوده است به گونهای در سال جاری از این محل مبلغ ۶۵ میلیارد و ۲۸۰ میلیون ریال به هفت طرح آبرسانی اختصاص یافته که اقدامی هرچند کوچک و ارزشمند برای رفع عطش تعدادی از روستائیان این خطه مرزی و کم برخوردار است.
اما به گفته مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی از سال ۹۲ تاکنون حقوق دولتی معادن استان به میزان سه هزار میلیارد ریال معطل مانده و وصول نشده که تخصیص این اعتبار، پرداخت کامل حقوق دولتی معادن به صورت سالانه و فعالیت عمرانی معادن از محل مسوولیتهای معادن نقش موثری در توسعه استان کم برخوردار خراسان جنوبی دارد.
احمد آریافر گفت: امسال مبلغ ۶۵ میلیارد و ۲۸۰ میلیون ریال از درآمد حاصل از حقوق دولتی معادن استان به هفت طرح آبرسانی اختصاص یافت تا این طرحها به اتمام برسد.
وی با بیان اینکه این طرحها به تصویب شورای برنامهریزی استان رسیدهاست، افزود: بر اساس قانون دولت از محل استخراج معادن و برحسب هر نوع ماده معدنی مبالغی را تحت عنوان حقوق دولتی دریافت میکند که معادل ۱۵ درصد مبلغ واریزی به حساب خزانه به هر استان اختصاص مییابد که براین اساس به استناد تبصره ۶ ماده ۱۲ قانون اصلاح قانون معادن مبلغ ۶۵ میلیارد و ۲۸۰ میلیون ریال در سال ۱۴۰۲ به استان خراسان جنوبی اختصاص یافت.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با اشاره اینکه این پول باید صرف امور زیرساختی، توسعه و رفاه شهرستانها به ویژه در نواحی معدنی شود، اظهار کرد: با هماهنگی به عمل آمده با سازمان آب و فاضلاب خراسان جنوبی و همچنین سازمان مدیریت و برنامهریزی استان، هفت طرح آبرسانی مشخص شد.
وی ادامه داد: این طرح شامل حفرچاه و ایستگاه پمپاژ مجتمع آبرسانی وحدت در روستاهای بیرجند، قاین و زیرکوه، حفرچاه در طرح آبرسانی به روستای دهنو، قائمیه و دستگردان طبس، حفرچاه و انتقال آب به روستای بصیران خوسف، تکمیل طرح مجتمع آبرسانی به روستاهای منطقه ماخونیک و خارستان سربیشه با خرید و اجرای خط انتقال آب، طرح آبرسانی به روستای بارنجگان شهرستان زیرکوه شامل احداث مخزن و ایستگاه پمپاژ، خط انتقال آب مجتمع آبرسانی روستای چاه غیاث سرایان و ایجاد مخزن ذخیره و خط انتقال مجتمع آبرسانی شهید چمران شهرستان درمیان است.
آریافر با بیان اینکه توزیع مبالغ برای طرحها بر اساس گستردگی استان در شهرستانهای مختلف و با یک نگاه عدالت محور صورت میگیرد، افزود: انتظار است با عملکرد مطلوبتر استان در سالهای آینده مبالغ بیشتری به خراسان جنوبی اختصاص یابد تا از این طریق بتوان با توسعه زیرساختها در جهت محرومیت زدایی گام برداشت.
وی افزود: در سالهای آینده برحسب ضرورت مبالغ حاصل از درآمد تبصره ۶ در زمینه ساخت مدرسه، مراکز بهداشتی، طرحهای برق رسانی، راهسازی و همچنین طرحهای آبرسانی هزینه خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی هم گفت: از محل حقوق دولتی معادن استان بیش از ۶۵ میلیارد ریال برای توسعه شبکه آبرسانی به روستاهای خراسان جنوبی اختصاص یافته است.
مهدی دوستی افزود: اقدامات اولیه برای تخصیص این اعتبار توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی خراسان جنوبی انجام شده و با مبادله موافقتنامه این اعتبار واریز خواهد شد.
وی با بیان اینکه با تخصیص این اعتبار اقدامات مختلف آبرسانی در هفت روستاهای خراسان جنوبی در مجاور معادن انجام خواهد شد، یادآور شد: برای تکمیل طرحهای آبرسانی روستایی خراسان جنوبی و بازسازی شبکههای فرسوده سالانه به حجم اعتباری بالای نیاز داریم که نیاز است مسوولیت اجتماعی معادن، واحدهای تولیدی و حقوق دولتی معادن به این سمت هدایت شود.
دوستی افزود: تامین آب پایدار در روستاها نقش موثری در ماندگاری جمعیت دارد و در این خصوص نیازمند همراهی خیرین و ورود واحدهای تولیدی از محل مسوولیت اجتماعی هستیم.