فقدان ادبیات مشترک میان متخصصان برای انتقال مفاهیم مخاطرات در کشور

به گزارش می‌متالز، دکتر رضا شهبازی با بیان اینکه هر یک از متخصصان حوزه‌های آب، هواشناسی، علوم‌ زمین‌و ... به مساله مخاطرات توجه می‌کنند، افزود: لازم است برای انتقال درست مفاهیم در این حوزه ادبیات مشترکی در این حوزه صورت گیرد.

وی یکی از مخاطرات را «فرونشست زمین» دانست و ادامه داد: مساله فرونشست هر چند مساله مهمی است، ولی به یک مساله تکراری تبدیل شده و بروز آن نشاندهنده وضعیت آبخوان‌ها است و اینکه بر اثر مرگ آبخوان‌ها چه اثراتی بر روی زمین ایجاد می‌کنند و رفتار خاک در برابر این پدیده چیست. این مسائل برای متخصصان مشخص است، ولی عدم ارتباط میان متخصصان و انتقال درست مفاهیم موجب شده تا ضرر‌هایی متوجه کشور شود.

شهبازی اظهار کرد: هر یک از متخصصان به مساله مخاطرات بر اساس دیدگاهی توجه می‌کنند، ولی اگر ادبیات مشترکی میان آنها برقرار نباشد، هیچ کاری برای بهبود اجرا نخواهد شد.

مدیرکل مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور یکی از موضوعات مطرح در این حوزه را کواترنری دانست و افزود: یکی از موضوعاتی که می‌تواند ارتباطات مشترکی را ایجاد کند، علوم کواترنری است.

وی با طرح این سؤال که چه میزان از ظرفیت‌های سواحل در کشور استفاده می‌شود، خاطر نشان کرد: این دومین کارگاه آموزشی است که در سال جاری برگزار می‌شود و نشان‌دهنده پر رنگ شدن مساله مخاطرات در کشور است و امیدوارم این فعالیت‌ها ادامه داشته باشد

سازگاری با مخاطرات طبیعی هنر مدیریت را می‌طلبد

در ادامه رئیس پژوهشکده علوم‌زمین با بیان این‌که برخی از مخاطرات ساحلی طبیعی است و ما نقشی در ایجاد آن نداریم، گفت: این مساله مهم است که ما چقدر با آن سازگار باشیم مساله‌ای است که هنر مدیریت را می‌طلبد و این مخاطرات طبیعی، چون سیلاب، سونامی، بالا و پایین رفتن سطح آب دریا بر اثر تغییر اقلیم، فرسایش و رسوب‌گذاری در نواحی ساحلی و توفان‌های استوایی می‌شود.

دکتر راضیه لک، بخش دیگری از مخاطرات ساحلی را انسان‌ساز دانست که انسان در بروز آن تاثیرگذارند و اظهار کرد: این مخاطرات شامل ساخت و ساز‌هایی است که در سواحل با هدف توسعه بنادر صورت می‌گیرد و آلودگی‌های ساحلی به دلیل توسعه صنعتی و دریایی و فعالیت‌های نفتی از دیگر مخاطرات انسان‌ساز محسوب می‌شود.

لک با اشاره به مخاطره سیلاب یادآور شد: سیلاب کی از مخاطرات در دنیا است که همه متخصصان به آن توجه دارند و در کشور باید به آن توجه کنیم، چون همواره ما در کشور خسارات سیلاب در کشور بودیم و سیلاب اولین مخاطره به لحاظ میزان خسارات و سومین مخاطرات به دلیل کشتار است.

دانشیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، با اشاره به برخی از خسارات ایجاد شده توسط سیلاب در ایران و در دنیا خاطر نشان کرد: از این رو کشور‌های توسعه‌یافته و غیرتوسعه یافته درگیر این مخاطره هستند و اصولا سیلاب‌ها در مناطق ساحلی حادث می‌شود چرا که وقتی آب رودخانه‌ها به نواحلی ساحلی می‌رسند به دلیل شیب کم ناحیه ساحلی، کم انرژی می‌شوند و به راحتی نمی‌توانند آورده خود را از تخریب بالا دست به دریا برسانند و بیشترین تخریب را در نواحی ساحلی ایجاد می‌کنند.

لک به سیلاب‌های سال ۱۳۹۸ در خوزستان، شیراز، آق قلا، گلستان ادامه داد: در آن زمان دولت کارگروه سیلاب را تشکیل داد و ما در آن زمان یکسری پروتکل‌هایی را تهیه و به کلیه ارگان‌های مرتبط با سیلاب ارسال کردیم و ما ۶ ماه کار فشرده‌ای در زمینه نقش مدیریت در کنترل و کاهش مخاطرات ناشی از سیلاب داشتیم، چون کشور از سیلاب‌های سال ۹۸ بسیار متاثر شد.

وی تاکید کرد: در دنیا در زمینه سیلاب به این نتیجه رسیده‌اند که در مناطق حاشیه رودخان‌ها و مناطق ساحلی که انرژی کم است، حاشیه امنی ایجاد می‌کنند و حریم رودخانه‌ها را حفظ می‌کنند و در این حریم ساخت‌وساز صورت نمی‌گیرد ولی در کشور حتی اخیرا مشکلاتی در زمینه ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها شاهدیم.

دانشیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور با بیان اینکه در کشور‌های توسعه‌یافته در ارتفاعات نواحی ساحلی اقدام به ساخت و ساز می‌شود، اضافه کرد: در کشور‌های توسعه‌یافته سیستم‌هایی برای زیر ساختمان‌های در معرض سیلاب‌ها طراحی کرده‌اند تا در زمان سیل، آب را به سمت پایین دست هدایت می‌کند و این امر هم مساله آبخوان‌داری را مدیریت می‌کند و هم مخاطرات سیل را کاهش خواهد داد.

وی تاکید کرد: آنچه که امروز سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور بر روی آن تاکید دارد این است که اجازه ندهیم آبی که از طریق سیلاب ایجاد می‌شود، هرز برود پیشنهادات جدیدی در این زمینه ارائه شده است.

گفتنی است؛ دکتر راضیه لک رئیس پژوهشکده علوم‌ زمین موضوع مخاطرات ساحلی و دریایی، دکتر حمید نظری رئیس کرسی یونسکو در مخاطرات زمین‌شناختی ساحلی موضوع نقش زمین‌ساخت در ژئومورفولوژی ساحلی دریا‌های ایران، دکتر میلاد بهروش موضوع فرآیند‌های جوی موثر بر سواحل، دکتر حمید لاهیجانی فرآیند‌های دریایی موثر بر مورفولوژی ساحلی و دکتر مجید شاه‌حسینی عوارض ژئومورفولوژیک ناشی از سونامی و طوفان‌های حاره‌ای را در روز نخست نشست آموزشی ژئومورفولوژی ساحلی و بازسازی مخاطرات ساحلی بررسی کردند.

منبع: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور