موانع فعالیت سرمایه‌گذاران در اقتصاد کشور را برداریم

به گزارش می‌متالز، محمدرضا سبزعلیپور اقتصاددان و رئیس مرکز تجارت جهانی ایران ضمن تقدیر از بیانات و رهنمود‌های مقام معظم رهبری، فرمایشات و پیام نوروزی امسالِ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را بسیار مهم، زیربنایی و لازم الاجرا دانست و طی یادداشتی پیام نوروزی و شعار سال ۱۴۰۴ را تحلیل و مورد واکاوی قرار داد و نوشت: قطعاً شعار‌ها و نامگذاری‌هایی که هر سال از جانب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مطرح و مشخص میگردد، مسوولین و دولت‌مردان را متوجه نقاط ضعف، کمبود‌ها و نیاز‌های روز کشورمان میکنند. "رشد و شکوفایی و رونق تولید" و همچنین چرخیدن سریع و منظم "چرخ تولید" یکی از اساسی‌ترین فاکتور‌ها و روش‌های مقابله با نفوذ و استعمار دشمنان و کمرنگ کردن تحریم‌های اقتصادی و همچنین غلبه بر مشکلات اقتصادی ایران می‌باشد که سال‌هاست از طرف مقام معظم رهبری به آن پرداخته شده و در نامگذاری سال‌های مختلف بر "رفع موانع" "رشد، جهش و گردش چرخ تولید" اشاره و تأکید شده است.

در همین راستا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سالهاست که به درستی به این نتیجه رسیده‌اند که رمز شکوفایی و رشد اقتصاد ایران "تقویت و گردش چرخ تولید" است و بر همین اساس چند سالی‌ست که به درستی "تولید" را محور اصلی شعار سال‌های گذشته قرار داده‌اند و معظم‌الله بر تقویت تولید و رفع موانع تأکید نموده‌اند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پس از بررسی اوضاع و احوال اقتصادی کشور تا سال ۹۷، برای سال ۹۸ شعار "رونق تولید" را انتخاب نمودند.

ایشان برای سال ۹۹ نیز مجدداً به "تولید" اشاره نموده و شعار "جهش تولید" را برای آن سال انتخاب کردند، زیرا “جهش تولید” می‌توانست موجب افزایش تولید و در نتیجه رشد اشتغال و نهایتاً تقویت "اقتصاد ملی" بشود.

سال‌های ۹۸ و ۹۹ بپایان رسیدند، اما عملکرد دولت وقت جهت تحقق شعار‌های "رونق تولید" و "جهش تولید" در آن سال‌ها اصلاً راضی کننده نبود و نه تولید کشور رونق گرفت و نه جهش قابل‌توجهی در زمینۀ تولید محقق شد؟! از همین رو باز هم "تولید" رشد آن‌چنانی نکرد و متأسفانه مشکلات اقتصادی بیش از پیش دامن ایران و مردم را گرفت؟!

به همین خاطر مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۰ شعار "تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی" را انتخاب نمودند تا باز هم با این شعار بنوعی اَهمیت رونق، جهش و شکوفایی تولید و گردش پُر توان چرخِ صنایع و کارخانجات کشورمان را یادآوری نمایند.

متأسفانه طی سال‌های گذشته آنطور که انتظار می‌رفت به امرِ "تولید" پرداخته نشد و دولت‌مردان و غالب مسوولین به اهمیت گردش چرخ تولید پی نبرده‌اند و همین امر موجب شد تا بجای "رونق تولید" شاهد "رونق دلالی" و "رشد قاچاق" باشیم و بجای رفع موانع از برابر تولید و تولیدکنندگان و کارآفرینان نیز، به عینه شاهد افزایش موانع و بی توجهی به "تولید" و تولیدکنندگان باشیم که واقعاً جای تأسف دارد که مسوولین به اهمیت فرمایشان رهبری پی نبرده و شعار‌های سال‌ها را از قوه به فعل تبدیل ننمودند؟!

مقام معظم رهبری در سال ۱۴۰۱ نیز مجدداً به اهمیت "تولید و اشتغال آفرینی" اشاره نمودند و از همین رو شعار "تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین" را برای سال ۱۴۰۱ انتخاب و نامگذاری کردند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سال ۱۴۰۲ باز هم بر اهمیت رشد "تولید و مهار تورم" اشاره نمودند و از همین رو شعار "مهار تورم و رشد تولید" را برای سال ۱۴۰۲ انتخاب و نامگذاری نمودند.

اما سال ۱۴۰۲ هم به پایان رسید ولیکن تحقق شعار سال راضی کننده نبود و متأسفانه باز هم شاهد گرانی بودیم و در سال ۴۰۲ تورم همچنان روح و روان مردم عزیزمان را آزار داد؟!

ضمناً از نظر نگارنده این یادداشت، رشد تولید هم در سال ۱۴۰۲ نیز اصلاً رضایت بخش و قابل دفاع نبود. همین امر موجب شد تا مقام معظم رهبری در سال بعد، یعنی سال ۱۴۰۳ نیز مجدداً اهمیت "تولید" را متذکر و برای سال گذشته هم "رشد تولید" را همچنان در "شعار سال" لحاظ و برای سال ۱۴۰۳ شعار "جهش تولید با مشارکت مردم" را انتخاب و نامگذاری نمودند.

به اعتقاد بنده، قوی و قدرتمند شدن اقتصاد ایران که مقام معظم رهبری نیز به کررات به آن تأکید داشته و دارند، در گرو گردش چرخ تولید، صنعتی شدن و افزایش تولیدات داخلی آنهم تولیداتی با کیفیت عالی میباشد که با عنایت به استعداد و ظرفیت‌های وسیعی که در کشورمان وجود دارد و با اراده، همت و خرد جمعی، مدیریت صحیح و تدوین و اِعمال سیاست‌های درست میتوان این مسیر را به درستی طی و به اهداف مورد نظر دست یافت.

سال ۴۰۳ نیز سپری شد، اما طبق بررسی‌های صورت گرفته متأسفانه تولید و اقتصاد کشورمان همچنان با مشکل و موانع رو‌به‌رو بود و مشارکت چشمگیری نیز از طرف مردم در تولید و عرصۀ اقتصاد مشاهده نگردید که این هم دلایل خاص خود را دارد که سعی بر این است تا در ادامۀ این یادداشت، اجمالاً به این دلایل اشاره و پرداخته شود.

اگر بخواهم به اختصار به قدرتمند شدن اقتصاد ایران بپردازم باید عرض کنم که کشور ایران کارآفرینان خوش فکر، توانمند و قدرقدرتی دارد که در حال حاضر نیز چرخش بخشی از چرخ تولید و اقتصاد کشورمان در این اوضاع سخت و تحریمی نیز به دست توانمند این عزیزان می‌چرخد، اما مشکل اساسی اینجاست که عمداً و یا از روی نادانی و سهواً نه تنها کارآفرینان داخلی را جدی نگرفته و به کار نمیگیریم بلکه با رفتار نادرست و بی احترامی به این بزرگواران، متأسفانه آنان را ناراحت، دلنگران و ناامید هم میکنیم و همین برخورد‌ها و جدی نگرفتن فعالان اقتصادی و کارآفرینان موجب کاهش سطح تولید و به تبع آن باعث کُند شدن گردش چرخ صنایع و اقتصاد ایران میشود.

خام فروشی و اقتصادی مبتنی بر تصمیمات دولتی و وابسته به فروش نفت و اعتماد به خارجی‌ها به جای بها دادن به داخلی‌ها نیز یکی دیگر از دلایل عدم پیشرفت اقتصاد و همچنین مانع بزرگی بر سر راه قوی شدن اقتصاد ایران میباشد.

قوی شدن اقتصاد ایران یعنی اجرای دقیق سیاست‌های "اقتصاد مقاومتی" که حدود ۱۵ سال پیش یعنی در سال ۱۳۸۹ توسط مقام معظم رهبری مطرح گردید. مفهوم "اقتصاد مقاومتی" یعنی تشخیص حوزه‌های فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن تأثیرات آن و تبدیل چنین فشار‌هایی به فرصت. همچنین برای رسیدن به "اقتصاد مقاومتی" باید وابستگی‌های خارجی کشورمان کاهش یابد و بر تولید کالا‌های داخلی و تلاش برای خود اِتکایی تأکید و اصرار شود.

در اصل قوی شدن اقتصاد یا "اقتصاد مقاومتی" روشی است جهت مقابله کردن با تحریم‌های اقتصادی که برعلیه یک منطقه و یا کشور اِعمال شده، آنهم با کمترین وابستگی به خارج از کشور در خصوص نیاز‌های اساسی و راهبردی. اما عده‌ای در برابر "قوی شدن اقتصاد ایران" مقاومت میکنند و بنابه دلایلی تمایل ندارند که اقتصاد کشورمان پیشرفت کند؟! آنهم به این دلیل که شاید پیشرفت و قدرتمند شدن ایران باعث میشود تا منافع شخصی آنان و راه دزدی هایشان برای همیشه بسته شود، فلذا به همین خاطر طی ۱۴ سال گذشته در برابر اجرای سیاست‌های "اقتصاد مقاومتی"سنگ اندازی کرده و اجازه نداده‌اند تا "اقتصاد مقاومتی" از قوه به فعل تبدیل و اقتصاد ایران قوی و قدرتمند شود.

با عنایت به مطالب مطروحه فوق و عدم جهش قابل قبول تولید، مقام معظم رهبری در سال جدید یعنی سال ۱۴۰۴ نیز مجدداً به اهمیت "تولید و گردش چرخ صنایع" اشاره نمودند و از همین رو شعار "سرمایه‌گذاری برای تولید" را برای سال ۱۴۰۴ انتخاب و نامگذاری کردند، شعاری که نشان از اهمیت ویژۀ تقویت بخش تولید و نقش سرمایه‌گذاری در بهبود وضعیت اقتصادی کشور دارد.

سرمایه گذاری، اولین قدم و مهمترین فاکتور جهت ساخت و راه اندازی صنایع:

سرمایه گذاری صنعتی و تولیدی نقش بسیار مهمی را در بهبود عملکرد اقتصاد، رشد اقتصادی و توسعه منطقه‌ای برعهده دارد.

تولید و بخش صنعت در فرآیند توسعۀ منطقه‌ای که بخش قابل توجهی از جمعیت با سطوح مختلف درآمدی را در خود جای داده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دست یابی به این هدف مهم نقش موثر و تعیین کننده‌ای در جهت دهی و شتاب دهی عملکرد اقتصادی استانی و ملی را دارد. از این رو هدف این تحلیل تأثیر و اهمیت سرمایه‌گذاری تولیدی و صنعتی بر عملکرد اقتصادی در استان‌های کشور با رویکرد اقتصادسنجی است. بر اساس نتایج به دست آمده، متغیر سرمایه‌گذاری صنعتی و اثرات غیرمستقیم آن، تاثیری مثبت و معنی داری بر بهبود عملکرد اقتصاد کشور دارد. مطالعات بیانگر آن است که سرمایه‌گذاری تولیدی و صنعتی به عنوان یک متغیر مهم منطقه‌ای و رشد اقتصادی بالا باید و حتماً لحاظ شود.

در این راستا بعد از مطالعات و برنامه‌ریزی، مهمترین و ضروری‌ترین اقدام جهت ایجاد صنایع و گردش چرخ تولید، سرمایه و سرمایه‌گذاری است، بطوری که بدون پول و سرمایه‌گذاری، هیچ کارخانه و مجموعۀ تولیدی و صنعتی در هیچ نقطه‌ای از جهان قابل ساخت و راه‌اندازی نیست؟!

بر همین اساس چنانچه تمامی الزامات و ابزار‌های ساخت و راه اندازی کارخانجات و یا صنایع آماده و مهیا باشد، اما پول و سرمایه و سرمایه‌گذار غایب و وجود نداشته باشند، قطعاً هیچ اتفاق مهمی رخ نخواهد داد و کار‌ها یک متر هم پیشرفت نخواهد کرد، پس اولویت ایجاد صنایع تولیدی، سرمایه و سرمایه‌گذار است.

به عبارت بهتر اگر اقتصاد و تولید کشور را به یک پیکر تشبیه کنیم، به جرأت میتوان گفت که "پول" یعنی سرمایه‌گذاری شریان حیاتی اقتصاد و "صاحب این پول" یعنی سرمایه‌گذار کلید طلایی قفل اقتصاد می‌باشند.

پس مقام معظم رهبری در شعار امسال به درستی به اصل و زیربنای "تولید" و رشد و شکوفایی اقتصاد اشاره و پرداخته‌اند که اگر به‌طور صحیح و در سطح کلان به آن عمل شود، نتیجۀ‌ای مثبت و معجزه آسا در اقتصاد کشور رخ خواهد داد.

طبق بررسی‌های صورت گرفته در حال حاضر صد‌ها و چه بسا بیشتر از اینها، سرمایه گذار خرد و کلان در سطح کشور وجود دارند که آماده سرمایه‌گذاری در زمینه‌ها و بخش‌های مختلف تولیدی و خدماتی می‌باشند که تعداد زیادی از آنها را هم شخضاً می‌شناسم و با آنان در ارتباط می‌باشم، اما در کمال تعجب عدۀ زیادی از آنها در پیچ و خم کار‌های اداری و بوروکراسی‌های زائد گرفتار و از سرمایه‌گذاری باز مانده‌اند و متأسفانه جمع دیگری از سرمایه‌گذاران که عمدتاً سرمایه‌گذاران کلان می‌باشند از ترس اینکه برخی از مسوولین و مدیران خائن و کاسب، آنان را شناسایی و شروع به باج خواهی کنند، پا پیش نمی‌گذارند و عطای سرمایه‌گذاری را به لقایش بخشیده‌اند؟!

از همین رو موانع سرمایه‌گذاری و دلیل فراری شدن سرمایه‌گذاران به دو بخش نرم افزاری و سخت افزاری تقسیم می‌شود: موانعی که از طرف قوانین قدیمی یا نانوشته و من درآورده ایجاد می‌شود و همچنین موانع اداری و بوروکراسی زائد و سختگیری در اعطای مجوز‌ها از یک سو و متأسفانه مزاحمت‌ها و باج خواهی‌هایی که از جانب تعدادی از مسوولین و مدیران دولتی کاسب و خائن به مملکت در سراسر کشور برای سرمایه‌گذاران ایجاد و صورت می‌گیرد؟! لکن چنانچه به دنبال تحقق صحیح "شعار سال" و همچنین آرامش سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری سریع و کلان در سطح کشور می‌باشیم باید به سرعت موانع فوق‌الذکر را برچیده و مرتفع نمود تا به‌جای فرار سرمایه، ورود سرمایه به عرصۀ صنعت و اقتصاد کشور آغاز شود.

قطعاً سرمایه‌گذاری نیازمند "امنیت اقتصادی" میباشد و در فضای اَمن، سرمایه‌گذاری کلان داخلی انجام و روز به روز بیشتر نیز می‌شود، لکن با افزایش سرمایه‌گذاری داخلی، این واقعیت به اِثبات میرسد که کشورمان دارای "امنیت اقتصادی" بالایی میباشد و به دنبال این امنیت و افزایش سرمایه‌گذاری داخلی، سرمایه‌گذاران خارجی نیز بدون هیچ ترس و واهمه‌ای و بدون هیچ مانعی، وارد ایران شده و در عرصه‌های مختلف اقتصادی و خدماتی کشورمان سرمایه‌گذاری میکنند.

از نظر نگارنده این یادداشت متأسفانه دست‌هایی در کار هستند تا اجازه ندهند تولید در این کشور رشد کند، شاید بهبود اوضاع تولید، رفع مشکلات کشور و توسعه اقتصاد، منافع برخی را به خطر می‌اندازد؟!

لازم به یادآوری است که مقام معظم رهبری علناً بانک‌ها را از بنگاه‌داری منع کرده و جناب آقای "رئیسی" رئیس‌جمهور شهید و همچنین رؤسای سه قوا به کررات و با صدای بلند تأکید نموده‌اند: هیچ بانکی مجاز نیست تا کارخانه‌ای را برای طلبش مصادره کند، اصلاً درست نیست و هیچک از بانک‌های کشور حق ندارند برای پیگیری مطالباتشان، صنایع، کارخانه یا کارگاهی را تعطیل کند، چون تعطیلی واحد‌های تولیدی، برخلاف سیاست‌های کلان کشور و دولت می‌باشد.

اما علیرغم این فرمایشات، تأکیدات و دستورات مقامات ارشد نظام، متأسفانه باز هم شاهد این واقعیت بوده و هستیم که برخی از بانک‌ها با وجود اینکه هنوز پرونده مطالبات شان در دادگاه‌ها در حال رسیدگی می‌باشد، با اِعمال نفوذ در برخی از دستگاه‌ها و سازمان‌ها نسبت به توقیف و مصادرۀ کارخانجاتی که در ایران و حتی در خاورمیانه و دنیا نمونه و برجسته هستند اقدام نموده‌اند؟! صنایعی که در حال حاضر حدود ده‌ها هزار نفر بطور مستقیم و غیرمستقیم در آنها مشغول به کار می‌باشند و پروژه‌های عظیم و ملی را در دست اقدام و اجرا دارند؟!

تجربه ثابت کرده که دولت و بانک‌ها هرگز نمی‌توانند کارخانه دار و تولیدکنندۀ خوبی باشند و غالب صنایع و کارخانجاتی که در اختیار دولت و بانک‌ها بوده، در کوتاه‌ترین زمان نابود و یا به ویرانه‌ای مبدل شده‌اند؟!

پس با کارخانه داری و مالکیت و مدیریت دولت و بانک‌ها بر صنایع و کارخانجات تولیدی و صنعتی، هرگز "جهش و رونق و سرمایه‌گذاری در تولید" و "شعار سال" محقق نخواهد شد؟!

متأسفانه در حال حاضر جمع زیادی از فعالان اقتصادی، صاحبان صنایع، صاحبان سرمایه و تولیدکنندگان بزرگ و کوچک کشورمان بنابه دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی، علی‌الخصوص بدلیل بدهی بانکی و آن‌هم با شکایت بانک‌ها در زندان‌ها بسر میبرند و با حضور این فعالان اقتصادی در زندانها، کارخانجات و واحد‌های تولیدی تحت مالکیت آنان غالباً تعطیل و هزاران هزار کارگر و پرسنل آنها نیز بیکار شده‌اند؟!

در جایی که بخشی از تولیدکنندگان بزرگ و با سابقه کشورمان در زندان‌ها شب و روز را سپری می‌کنند و قرار است سال‌ها در زندان‌ها بمانند و ضمناً هیچ مرجعی هم پیگیر مشکلات و آزادی آنان نیست، آیا می‌توان به "رشد تولید" و "سرمایه‌گذاری در تولید" فکر کرد و برای "جهش و رونق تولید" برنامه‌ریزی کرد؟

تمام کشور‌های پیشرفته و صنعتی دنیا بر روی پر و بال کارآفرینان و صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی شان اوج گرفته و قدرتمند شده‌اند، اما چرا ما قیچی در دست گرفته و پر و بال صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی کشورمان را میزنیم. قبلاً به دفعات این موضوع را گفته‌ام، لکن مجدداً عرض میکنم آیا بهتر نیست به‌جای محبوس کردن مثلاً ۱۰ ساله صاحبان صنایع و مولتی میلیارد‌های کشورمان، بدل از حبس، آنان را محکوم به سرمایه‌گذاری‌های کلان و ایجاد اشتغال برای هزاران جوان بکنیم؟!

پیشنهاد تشکیل شورای حمایت از سرمایه‌گذاری:

نظرباینکه شخص سرمایه‌گذار قابل احترام و سرمایه‌گذاری در صنعت و اقتصاد کشور بسیار مهم و حیاتی می‌باشد و از سوی دیگر "شعار سال" ۱۴۰۴ که از سوی مقام معظم رهبری با عنوان "سرمایه‌گذاری برای تولید" مشخص شده است، به همین خاطر بر تمامی دستگاه‌ها و سازمان‌ها و همچنین مسوولین و کارگزاران کشور وظایف و تکالیفی را ایجاد میکند، از این رو تحقق این شعار وظیفه ملی و رسالت همه ماست.

در همین راستا مرکز تجارت جهانی ایران تصمیم بر این دارد تا در جهت حمایت و تحقق سرمایه‌گذاری در عرصه‌های مختلف اقتصادی کشور بویژه در زمینه تولید و همچنین رفع موانع از پیش روی سرمایه‌گذاران، شورایی مشترک بین دولت و بخش خصوصی تحت عنوان (شورای حمایت از سرمایه‌گذاری) را تشکیل تا هرچه سریع‌تر اقدامات اجرایی خود را در جهت تحقق شعار سال و افزایش روزافزون سرمایه‌گذاری آغاز نماید.

لکن انتظار بر این است تا رؤسای محترم قوای سه‌گانه نمایندگانی را جهت عضویت و حضور در این شورا معرفی نمایند تا بخش خصوصی با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط، موانع سرمایه‌گذاری را بسرعت مرتفع نماید.

در پایان بر خود واجب و ضروری می‌دانم که به اساسی‌ترین نکته در نامگذاری "شعار سال" ۱۴۰۴ یعنی " سرمایه‌گذاری برای تولید " اشاره کنم و آن این است که چرا مقام معظم رهبری در شعار سال به "سرمایه‌گذاری در تولید" و اهمیت آن در رشد و توسعه اقتصاد تأکید نمودند و چرا در شعار امسال بجای "سرمایه‌گذاری مردم"، نفرمودند "سرمایه‌گذاری دولت و بانک‌ها "؟ اگر کارِ تولید و کارخانه داری در دست مردم و کارآفرینان باشد، قطعاً در تولید کشور، جهش ایجاد می‌شود، البته به‌شرطی که دولت و بانک‌ها و برخی از مدیران و دولتمردان کاسب بر سر راه تولید و تولیدکنندگان مانع ایجاد نکنند و برعکس موانع را رفع و بستر را برای تولید و تولیدکنندگان فراهم کنند. در این صورت جهش و رونق تولید را در کوتاه‌ترین زمان خواهیم دید که بخش اعظمی از مشکلات اقتصادی را مرتفع و اوضاع اقتصادی کشور روز به روز بهتر و شعار سال نیر یعنی " سرمایه‌گذاری برای تولید " و صد البته با حمایت و بسترسازی دولت، مجلس، دستگاه قضا و بانک‌ها محقق خواهد شد.

در کل "سرمایه‌گذاری برای تولید" فقط با "مشارکت مردم و فعالان اقتصادی" و بدون مزاحمت و مانع تراشی "دولت و بانک‌ها" و با زمینه‌سازی و آماده‌سازی مناسب مسوولین و دستگاه‌های ذی‌ربط در این کشور محقق می‌شود ولاغیر؟!

برای چندمین بار متذکر می‌شوم که نباید نسبت به شعار سال و فرمایشات رهبری و رئیس‌جمهور بی‌تفاوت بود و اجرای آنان را نادیده گرفت و کاری کرد که در انتهای سال به کلمه "متأسفانه" برسیم و بگوییم که شعار امسال نیز از قوه به فعل تبدیل نشد؟! حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیام نوروز ۱۴۰۱ خودشان به صراحت اعلام فرمودند که اجرای "شعار سال" به این معنا نیست که تعدادی تابلو و بیلبورد در سطح خیابان‌ها نصب کرده و فقط روی سربرگ ادارات و وزارتخانه‌ها "شعار سال" چاپ شود؟! بلکه باید هم و غم تمام مسوولین و دولتمردان اجرای دقیق فرمایشات رهبری باشد تا بیانات ایشان هرگز در حرف باقی نماند.

محمدرضا سبزعلیپور

رئیس مرکز تجارت جهانی ایران

منبع: خبرگزاری تسنیم