
به گزارش میمتالز، در سالهای اخیر، موضوع تامین پایدار انرژی، به ویژه گاز طبیعی، به یکی از چالشهای اساسی صنایع انرژیبر ایران از جمله فولادیها تبدیل شده است. محدودیتهای فزاینده در تامین گاز، به ویژه در فصل زمستان، بارها موجب اختلال در تولید و کاهش بهرهوری واحدهای صنعتی از جمله صنایع فولادی شده است.
در این میان، شرکت آهن و فولاد ارفع با اتخاذ رویکردی آیندهنگرانه، اجرای پروژهای بزرگ در زمینه تولید و ذخیرهسازی گاز طبیعی مایع (LNG) را در دستور کار قرار داده که میتواند الگویی کارآمد برای سایر واحدهای صنعتی کشور باشد.
ایران به عنوان یکی از کشورهای برخوردار از ذخایر عظیم گاز طبیعی، همواره از این انرژی به عنوان موتور محرک صنایع بزرگ استفاده کرده است. درواقع نگاهی به گذشته نشان میدهد که در اختیار داشتن این منابع یکی از دلایل اصلی برای توسعه صنعت فولاد است.
با این حال، به دلیل عدم توازن میان تولید و مصرف گاز، به ویژه در فصول سرد سال، صنایع فولادی در نقاط مختلف کشور با محدودیتهای جدی در تامین گاز رو به رو میشوند. این محدودیتها نه تنها موجب توقف یا کاهش ظرفیت تولید میشود، بلکه در زنجیره ارزش فولاد، اثرات منفی اقتصادی و فنی گستردهای به جا میگذارد.
به همین دلیل تامین پایدار گاز برای واحد احیا مستقیم، که مهمترین حلقه گازبر در زنجیره تولید فولاد است، به یکی از ضرورتهای راهبردی برای فولادسازان بدل شده است. شرکت آهن و فولاد ارفع نیز با درک صحیح از این چالش، پروژهای متفاوت و پیشرو را برای ذخیرهسازی و مدیریت مصرف گاز در دستور کار قرار داده است.
کلنگ پروژه تولید و ذخیرهسازی گاز طبیعی مایع (LNG) در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ در زمینی به مساحت ۸.۲ هکتار در ضلع شرقی کارخانه ارفع به زمین زده شده است. این پروژه با سرمایهگذاری بالغ بر سه هزار میلیارد تومان، از مهمترین طرحهای زیرساختی کشور در حوزه انرژی در بخش خصوصی به شمار میرود.
نکته قابل توجه آن است که این پروژه از زمان آغاز مدیریت فعلی شرکت، از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار بوده و طی ماههای اخیر به ۴۱ درصد رسیده است. هدفگذاری فولاد ارفع، بهرهبرداری کامل از این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۴ یا اوایل سال ۱۴۰۵ است.
ظرفیت این پروژه به گونهای طراحی شده که امکان ذخیرهسازی حدود ۳۳ روز مصرف کامل گاز یا معادل دو ماه مصرف نوبتی در هشت ماه گرم سال را فراهم میسازد. این ذخیره گازی در ماههای سرد سال که با محدودیت جدی گاز مواجه هستیم، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این راهکار، ضمن کاهش وابستگی به شبکه گاز ملی، پایداری تولید را در فصول بحرانی تضمین میکند.
باید به این نکته اشاره داشت که پروژه LNG فولاد ارفع، از چند جنبه در کشور منحصربهفرد است. نخست آنکه، برای اولین بار در ایران چنین پروژهای توسط یک شرکت فولادی در بخش خصوصی اجرایی شده و در سطح جهان نیز تنها سه کشور دارای تکنولوژی نگهداری LNG در دمای منفی ۱۸۰ درجه سانتیگراد هستند. اجرای این پروژه پیشرفته، با همکاری شرکت معتبر چینی «هانگ یانگ» در حال انجام است که تجربه بالایی در این حوزه دارد. این موضوع حاکی از توانمندیهای ارفع در اجرای پروژههایی در سطح بینالمللی چه از نظر فنی و چه از نظر تامین مالی است.
این سطح از نوآوری و انتقال دانش، نه تنها در ارتقاء فناوری صنعت فولاد کشور نقش خواهد داشت، بلکه میتواند به توسعه راهکارهای مشابه در دیگر صنایع انرژیبر نیز منجر شود.
اهمیت این پروژه تنها به بعد تولید محدود نمیشود. از منظر کلان اقتصادی، ذخیرهسازی LNG میتواند از افت تولید در دورههای پیک مصرف گاز جلوگیری کرده و بهرهوری سرمایهگذاریهای صنعتی را حفظ کند. همچنین، جلوگیری از توقف تولید در زمستان به معنای حفظ اشتغال، تداوم صادرات و جلوگیری از واردات محصولات نیمه ساخته خارجی است.
در سطح ملی، چنین پروژههایی میتوانند بخشی از بار سنگین مصرف خانگی در زمستان را از دوش شبکه گاز برداشته و اولویتبندی تامین گاز را آسانتر کنند. این موضوع برای کشوری که با رشد مصرف داخلی و محدودیت توسعه میادین جدید گازی مواجه است، اهمیت دو چندان دارد.
پروژه LNG فولاد ارفع را میتوان نمونهای موفق از مدیریت ریسک و برنامهریزی استراتژیک در صنعت فولاد کشور دانست. در شرایطی که اکثر واحدهای صنعتی در انتظار بهبود وضعیت شبکه گاز ملی هستند، ارفع با اتکا به سرمایهگذاری جسورانه و راهبردی، مسیر خودکفایی و پایداری انرژی را انتخاب کرده است.
اگر این مدل توسط سایر بازیگران اصلی صنایع فولادی، سیمانی و پتروشیمی کشور نیز مورد الگوبرداری قرار گیرد، میتوان امیدوار بود که در آیندهای نه چندان دور، ایران با اتکا به فناوریهای ذخیرهسازی انرژی، گام بلندی در راستای تابآوری صنعتی و امنیت انرژیبردارد.
منبع: تیتر ۲۰