رواج کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف در صادرات فولاد/ اوضاع صنعت بحرانی است/ ۵.۵ میلیارد دلار ارزش کالای از دست رفته صنعت فولاد در سال گذشته

به گزارش می‌متالز، نشست خبری انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با تمرکز بر چالش قطعی برق فولادسازان امروز برگزار شد. در این نشست بهرام سبحانی، رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد آماری از تولید و صادرات فولاد کشور ارائه کرد و گفت: گزارش‌های آماری سالانه از تولید و صادرات فولاد ایران که توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران منتشر شده گویای این است که در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ به طور مستمر شاهد کاهش تولید فولاد در کشور بوده‌ایم.

بر اساس آمار انجمن، تولید فولاد میانی در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲، ۵.۷ درصد افت داشت. این کاهش برآمده از آن بود که صنعت در سال ۱۴۰۳ کمبود برق و گاز را توامان تجربه کرد.

سبحانی افزود: تولید گندله در سال ۱۴۰۳ تنها نیم درصد و در تولید کنسانتره در این سال تنها ۶.۷ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۳ بود.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ظرفیت تولید کشور را بالاتر از ۵۰ میلیون تن در سال عنوان و تصریح کرد: به دلیل کاهش برق و گاز تولید سالانه حدود ۳۰ میلیون است و بخش قابل توجهی از تولید از بین رفته است.

سبحانی در ادامه نگاهی به صادرات فولاد ایران داشت و گفت: ارزش صادرات محصولات طویل در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲، ۹ درصد رشد داشت در حالی که ارزش صادرات محصولات میانی ۲۶ درصد افت کرد. همچنین در حالی که واحد‌های فولادی اکنون نیاز به کنسانتره دارند، اما صادرات آن در فروردین ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۴ افزایش داشته است.

وی از تاثیر منفی سیاست‌های ارزی بر کاهش صادرات گفت و اظهار کرد: در سال گذشته فاصله بین ارز نیمایی و آزاد توجیه اقتصادی نداشت و این امر به کاهش صادرات انجامید هر چند در اواخر سال این اشکال اصلاح شد.

سبحانی در ادامه به واردات فولاد پرداخت و اظهار کرد: بخش اصلی واردات فولادی شامل ورق‌ها می‌شود و این در حالی است که فولاد مبارکه تامین کننده انواع ورق در کشور است.

رئیس انجمن ولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه خاطرنشان کرد: در صادرات فولاد ارقام مربوط به آمار گمرک بیشتر از آمار شرکت‌ها ست، زیرا برخی بازرگانان محصولات فولادی را از بازار می‌خرند و با کارت‌های یک بار مصرف صادر می‌کنند در حالی که معلوم نیست ارز حاصل از صادرات را به کشور برگردانند، چون این بازرگانان گمنام هستند و اگر ارز را بازگردانند یا در قالب کالای وارداتی است که آن را با قیمت ارزان‌تر از محصول مشابه داخل در بازار می‌فروشند و یا ارز حاصل از صادرات را با نرخ بازار آزاد ارز را عرضه می‌کند.

وی یادآور شد: اکنون در عراق و افغانستان تعرفه‌ها بر واردات میلگرد ایران افزایش یافته، زیرا این کشور‌ها با ارزان فروشی ایرانی‌ها مواجه شده و این اتفاق توسط همان بازرگانان گمنام صورت می‌گیرد.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد همچنین از اعتراض صنعت به افزایش ۱۲ درصدی واردات انواع ورق در ماه نخست سال جاری نسبت به فروردین سال گذشته خبر داد.

سبحانی تاکید کرد: گمرکات باید به جد از صادرکننده ارز حاصل از صادرات را مطالبه کند و شخصیت حقیقی یا حقوقی صادرکننده را شناسایی کند نه کسی که از اسم او استفاده شده بلکه کسی که به واقع در امر صادرات دست دارد و سود می‌برد؛ محصول فولادی مانند میلگرد چیزی نیست که پیله ور خارج کند مشخص است که از گمرک ترخیص شده و گمرک باید سخت‌گیرانه رفتار کند.

وی در ادامه از ضرر وارد به صنعت فولاد در سال گذشته گفت و اظهار کرد: در سال گذشته در کل زنجیره ۵.۵ میلیارد دلار ارزش کالای از دست رفته بوده که این رقم از عدم تولید با وجود پتانسیل تولید به وجود آمد، جمع چهار سال گذشته این رقم به ۱۴ میلیارد دلار رسید.

سبحانی در ادامه به آغاز زودهنگام خاموشی‌ها در سال جاری اشاره کرد و گفت: امسال برای نخستین بار محدودیت برق از ۱۵ فروردین آغاز شد در حالی که پیش از این از ۱۵خرداد آغاز شده بود. در صنعت فولاد کاهش ۹۰ درصدی برق یعنی تعطیلی تولید و در این شرایط در بهترین حالت تنها می‌توان جلوی آسیب به تولید را گرفت. قطعی برق نه تنها توقف تولید را در پی دارد بلکه سبب در زایل شدن مواد در جریان و آسیب دیدن تجهیزات می‌شود و این در حالی است که کارخانه دار باید حتی با توقف تولید، حقوق و دستمزد کارگران، اقساط بانکی، بیمه، هزینه انرژی را پرداخت کند.

وی ادامه داد: در حالی که نگاه رییس‌جمهور محترم این است که تولید در اولویت قطعی برق نباشد، اما از حدود ۱۰ روز پیش وزارت نیرو به شرکت‌ها اعلام کرد که برق واحد‌های فولادی به ۱۰ درصد کاهش یابد، در این شرایط وزارتخانه‌های صمت و نیرو توافق کردند از ۱۸۰۰۰ مگاوات برق مصرفی فولاد نهایتا تا ۱۵ درصد کاهش یابد تا تولید متوقف نشود. کمبود برق به این دلیل است که در زیرساخت‌ها با سرعتی که صنعت پیش رفت سرمایه گذاری نشد، اما اکنون با علت کاری نداریم با ناترازی مواجه هستیم و تاکید داریم در محدودیت‌ها باید عدالت در میان صنایع برقرار شود. امیدواریم در آینده در مورد گاز به این مشکلات مشابه برنخوریم.

سبحانیان گفت: این بدترین سیاست است که صنعت باید برق تولید کند و با کمبود برق مواخذه شود و یا به فناوری به کار گرفته شده در فولادسازی‌ها ایراد وارد شود در حالی که این حرف‌ها ریشه صنعتی و اقتصادی ندارد، همچنین مقامات مسوول ما می‌گویند مصرف گاز در ایران بیشتر از مصرف آلمان است، اما نمی‌گویند آنها بسیاری از مصارف گاز را با برق پوشش می‌دهند و همین موضوع در مورد فولاد صادق است در حالی که ۷۰ درصد تولید فولاد دنیا از کوره بلند و سوخت آن زغال سنگ است، اما در ایران تولید فولاد مبتنی بر گاز است و تولید با زغال سنگ علاوه بر اینکه آلاینده است در ایران اقتصادی نیست ضمن اینکه کشور ما از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گاز دنیاست و حتی چین هم اکنون ۳۰ درصد از تولید خود را به سمت کوره قوس الکتریکی پیش می‌برد.

بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی جهان هستیم

سیدرسول خلیفه‌سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این نشست گفت: تصور غالب این است که اگر در محدودیت انرژی با یک بخش (فولاد) برخورد شود تبعات کمتری دارد در حالی که ۳۰ میلیارد دلار ارزش جایگزینی صنعت فولاد کشور است، در این شرایط جریانی علیه صنعت فولاد با تاکید بر ضعیف بودن فناوری و بالا بودن مصرف حامل‌های انرژی در افکار عمومی علیه فولاد شکل می‌گیرد در حالی که کشور ما در اهن سازی مزیت مطلق فناورانه دارد.

وی افزود: ما بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی جهان هستیم و در حالی که تولید دی اکسید کربن از آهن اسفنجی بسیار کمتر از کوره بلند است، این ثروت ملی ماست، اما دولتی‌ها دقت نظر ندارند و اقدام به تخریب صنعت فولاد می‌کنند، پتروشیمی و معدن و صنایع معدنی صنایع پیشرو هستند و نباید مورد بی اعتنایی قرار گیرند.

حرف‌های پوپولیستی در خصوص صنعت زیان‌بار است

احسان دشتیانه، عضو هیات رئیسه انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در سخنان خود در این نشست گفت: سفره‌ای که نان ندارد چراغ نیاز ندارد. ما به عنوان نمایندگان کارگران می‌گوییم که صد‌ها هزار کارگر صنعت فولاد در معرض بیکاری هستند و سیاستگذار باید بداند که اگر صنعت فولاد تعطیل شود دیگر مالیاتی هم نیست که پرداخت شود و دولت با کسری بودجه رو به رو می‌شود، ما در جلسه اخیر با وزیر صمت متوجه نگرانی شدید ایشان در این زمینه شدیم. اوضاع خیلی بحرانی است در این شرایط آسان‌ترین کار قطعی برق کارخانه‌ها است در حالی که ۲میلیون نفر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم صنعت فولاد است.

وی افزود: این حرف‌ها را برای ثبت در تاریخ می‌گوییم؛ اگر کارخانه‌ها تعطیل شوند دیگر روشن نمی‌شوند. اگر صنایع تعطیل شوند؛ خانه‌ها هم برق نخواهند داشت. اگر دولت به داد صنعت فولاد نرسند؛ اگر صنایع تولید نکنند؛ امکان مالیات‌گیری نیست. اگر صنایع تولید نکنند، امکان ارزآوری نیست.

صنعت فولاد به مرحله شکننده خود رسیده است

احرامیان عضو دیگر هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این رویداد اظهار کرد: به صنایع فولاد و سیمان در نیمه اردیبهشت ابلاغ شد که تا اطلاع ثانوی برق ندارند در حالی که اگر قرار است قطعی باشد همه صنایع با هم باید محدودیت را متحمل شوند در این شرایط فولادسازان معترض شدند که چه کسی با چه دیدی که این محدودیت تبعیض‌آمیز را به صنعت تحمیل می‌کند.

وی تصریح کرد: صنعت فولاد در موقعیت شکننده‌تری نسبت به دیگر صنایع قرار دارد. آمار فولاد نشان می‌دهد که ظرفیت نصب شده سال به سال اضافه شده و ما دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد هستیم و حدود ۵۰ میلیون تن ظرفیت نصب شده داریم در این شرایط ایران باید سالانه ۴۰ میلیون تن فولاد تولید می‌کرد و از جایگاه ششم برخوردار می‌بود و جایگاه کنونی آلمان را در اختیار می‌داشت.

احرامیان خاطرنشان کرد: سال گذشته درصد پوشش ظرفیت تولید فولاد ایران زیر ۶۰ درصد بود که رقمی بی سابقه است. نباید تصور اشتباه از تاب‌آوری صنعت پیش بیاید در حالی که شرکت‌های کوچک و متوسط شرایط سختی را سپری می‌کنند، این درست نیست که به طور مستمر تاکید می‌شود که صنعت فولاد از گاز و برق ارزان استفاده می‌کند، زیرا صنعت فولاد پیش از اینکه انرژی بر باشد سرمایه بر است.

تولید نکن! آن‌چه در واقعیت به تولیدکننده گفته می‌شود

جهاندار شکری، عضوی دیگر از هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در جمع خبرنگاران گفت: فولادسازان بیش از اینکه دغدغه سرمایه خود را داشته باشند دغدغه کسانی را دارند که در کارخانه‌های فولاد کار و درآمدزایی می‌کنند در حالی که در واحد‌های فولادی ایران بیش از نُرم جهانی نیروی انسانی کار می‌کنند. امروز جنگ، جنگ اقتصادی است، اما در این جنگ برق نیست. اگر کارگر بیکار شود، اما خانه او برق نداشته باشد این برق به چه کار او می‌آید؟ کارخانه‌های فولادی برای این مملکت است این، اما اگر کسی تصمیم به تعطیلی آنها گرفته فرمان خوبی پیش گرفته و دارد بزرگ‌ترین خیانت به کشور صورت می‌گیرد.

فولادسازان کوچک و متوسط بنیه مالی ضعیفی دارند

محسن خراسانی، عضو دیگر هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در این نشست گفت: وقتی فولادسازان از سودآوری می‌گویند از آنها مطالبه سود می‌شود در حالی که همه فولادسازان ما فولاد مبارکه نیستند و شرکت‌های کوچک و متوسط فعال در بخش خصوصی بنیه مالی ضعیفی دارند که تولید را با سرمایه شخصی پیش می‌برند.

منبع: چیلان