ایمنی در معادن زغال سنگ؛ قربانی تکنولوژی فرسوده ۵۰ سال قبل و بن‌بست ارزی/ نوسازی کل صنعت زغال سنگ با اختصاص ۵۰ درصد واردات ۳ سال اخیر

به گزارش می‌متالز، سعید صمدی، دبیر انجمن زغال سنگ ایران اظهار کرد: مساله ایمنی در معادن زغال سنگ، مستقیماً به دو عامل اصلی وابسته است: سطح تکنولوژی استخراج و وضعیت اقتصادی بهره‌برداران. بسیاری از اقدامات و توصیه‌هایی که در حوزه ایمنی مطرح می‌شوند، بیشتر جنبه ظاهری دارند و بدون توجه به این دو عامل بنیادین، نمی‌توان انتظار تحول واقعی در کاهش حوادث را داشت.

وی افزود: در حال حاضر، تکنولوژی استخراج معادن زغال سنگ در کشور، متعلق به ۵۰ سال پیش است؛ در حالی که جهان از این مرحله عبور کرده است. حتی اگر بالاترین استاندارد‌های ایمنی در این فناوری‌ها رعایت شود، باز هم کشور دهه‌ها از وضعیت ایمنی جهانی عقب‌تر خواهد بود.

او تکمیل کرد: در بُعد اقتصادی نیز، معادن نیازمند نقدینگی کافی هستند تا بتوانند تجهیزات استخراج و ایمنی خود را به‌روز کنند. بسیاری از تجهیزات فعلی فرسوده و غیرقابل اعتماد شده‌اند؛ به‌ویژه در برابر خطرات گاز‌های معدنی. با وجود وعده‌های وزارت صمت برای تأمین ارز مورد نیاز تجهیزات معادن، همچنان در تخصیص ارز با مشکلات جدی مواجه هستیم.

صمدی ادامه داد: برای مثال، در معدنی که اخیراً حادثه‌ای تلخ با بیش از ۵۰ کشته رخ داد، پس از تصمیم‌گیری درباره اجرای سامانه مانیتورینگ، مراحل ثبت سفارش و خرید تجهیزات انجام شد؛ اما از آذرماه سال گذشته تاکنون، به دلیل عدم تخصیص ارز ۳۰۰ هزار یورویی، این پروژه متوقف مانده است.

دبیر انجمن زغال سنگ همچنین گفت: از سوی دیگر، تنها معدن مکانیزه کشور، به دلیل نبود تجهیزات، بیش از یک سال است که به روش سنتی فعالیت می‌کند. اگر تخصیص ارز و تجهیزات انجام می‌شد، این معدن در عرض چند ماه می‌توانست دوباره راه‌اندازی شود.

وی تصریح کرد: واقعیت تلخ این است که حتی معادنی که بازرسی شده و مجوز فعالیت دارند، باز هم دچار حادثه می‌شوند؛ چرا که مشکلات ساختاری در حوزه ایمنی و تجهیزات، همچنان پابرجاست. ما نه درخواست یارانه داریم، نه کمک‌های خاص؛ تنها خواهان آن هستیم که دولت زغال تولید داخل را به قیمت واقعی خریداری کند.

او درباره قیمت تمام شده زغال سنگ افزود: در حالی‌که قیمت تمام‌شده زغال سنگ وارداتی در سال گذشته ۲۱ میلیون تومان بوده، قیمت خرید داخلی کمتر از ۸ میلیون تومان تعیین شده است. این فاصله قیمتی، بدون در نظر گرفتن کیفیت، معدن‌داران را در آستانه ورشکستگی قرار داده است. باید دانست که تفاوت قیمت زغال سنگ بر اساس کیفیت تنها ۳۰ درصد تفاوت قیمت دارند.

صمدی عنوان کرد: در حال حاضر، حدود ۲ میلیون تن ظرفیت پروژه‌های توسعه‌ای زغال سنگ در کشور بلاتکلیف مانده‌اند. بسیاری از این پروژه‌ها باید پیش از سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسیدند، اما اکنون به دلیل نبود منابع، ارز و تجهیزات، متوقف شده‌اند.

دبیر انجمن زغال سنگ در پایان بیان کرد: با وجود آن‌که چین سالانه حدود سه میلیارد تن زغال سنگ تولید می‌کند و تجهیزات این کشور در دسترس است، مشکلات تخصیص ارز و تأمین نقدینگی موجب شده حتی واردات تجهیزات ارزان‌قیمت نیز با مانع مواجه شود. جالب آن‌که در سه سال اخیر، بیش از دو میلیارد دلار زغال سنگ وارد کشور شده؛ در حالی که اگر نیمی از این مبلغ صرف نوسازی معادن داخلی می‌شد، بسیاری از مشکلات کنونی وجود نداشت. در نهایت، مادامی که به مشکلات ساختاری صنعت زغال سنگ به‌ صورت بنیادی پرداخته نشود، اقدامات نظارتی و مقطعی نتیجه‌ای جز تکرار حوادث نخواهند داشت.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین