معدن؛ ستون خیمه اقتصاد

به گزارش می‌متالز، بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی امروز، دهم تیرماه روز صنعت و معدن نام‌گذاری شده است. روزی که از سال ۱۳۷۶ به بعد (به جز دوره کرونا)، طی مراسمی از سوی روسای جمهور یا معاونان اول لوح تقدیر به واحد‌های نمونه اهدا می‌شده است و تمام فعالان عرصه صنعت و معدن یکجا، با صدا‌های مختلف دورهم جمع می‌شدند تا به تبادل نظر بپردازند، اما امسال این مهم به دلیل حمله رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان به تعویق افتاده است. با این حال انتظار می‌رود که دولت در این شرایط و به بهانه روز صنعت و معدن، به دلیل تلاش‌های گسترده معدنی‌ها و صنایع معدنی به جهت روی‌پا نگه‌داشتن تولید، به تمام واحد‌ها لوح تقدیر اهدا کند؛ در این قالب که به کمک بخش خصوصی آمده و با ارائه امتیاز‌هایی پیش از آنکه دیر شود، دستگیر آنها باشد.

فعالان معدنی در طول جنگ ۱۲روزه نشان دادند که تا آخر، پای کار هستند و با تمام توان، پرقدرت ادامه می‌دهند. در طول این مدت، بار‌ها مدیران معدنی اظهار کردند که اگرچه شرایط دشوار و بحرانی بوده است و مشکلات آنها دوچندان شده است، اما وضعیت جدید همه تکرار تجربه‌هایی است که فولاد و معدن ایران بار‌ها با آن مواجه شده و توانسته‌اند پس از مدتی سربلند از آن عبور کنند. در حالی که رکود جدی بوده است و نباید از آن غافل شد، اما مساله مهم این است که نشانه‌ای از فروپاشی این صنعت دیده نشد که خود جای قدردانی دارد.

اگر از انتقاد هر ساله برخی نسبت به کلیشه‌ای بودن روز صنعت و معدن و نگاه غالب دولتی آن بگذریم، اما مساله مهم در شرایط فعلی این است که چنین روزی می‌تواند یادآور مطالب مهمی برای دولت باشد و این نهاد باید کاری کند و طرحی نو دراندازد. امروز صنایع و معادن مشکلات‌شان دوچندان شده است، نه‌تنها با مسائل زیرساختی مواجه هستند بلکه به دلیل حملات رژیم صهیونیستی با موانع متعدد دیگری نیز روبه‌رو شده‌اند. به طور مثال فعالان سرب و روی با کمبود مواد ناریه مواجه شده‌اند و این مهم را تهدیدی جدی برای ادامه تولید خود می‌دانند. مساله‌ای که می‌تواند زنجیره تولید معادن را متوقف و تاثیرات ویرانگری بر اقتصاد و امنیت ملی داشته باشد. در این بین در حالی که انتظار می‌رود نهاد‌های مختلف با تولیدکننده‌ها همراهی داشته باشند، اما برعکس شاهد ضعف همکاری برخی نهاد‌ها از جمله گمرک بوده‌ایم. به این صورت که به باور فعالان سرب و روی در ترخیص مواد شیمیایی و توسعه صادرات، فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده‌اند.

بدین ترتیب شایسته است که دولت دست به اقدامات حمایتی بزند. از جمله حمایت‌های کلیدی می‌توان به کاهش فشار‌های مالی و تعهداتی اشاره کرد که تولیدکنندگان در حال حاضر با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ارائه معافیت‌های موقتی در بخش هزینه‌ها، تسهیل فرآیند‌های بانکی و حمایت‌های قانونی می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت صنعت و معدن و حفظ اشتغال ایفا کند. کارشناسان باور دارند که امروزه به خاطر محدودیت‌هایی که در سیستم‌های جابه‌جایی پول داریم، مشکل چک‌های برگشتی ایجاد شده است؛ بنابراین وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی باید سیاست‌هایی اتخاذ کنند تا بازرگانان و صاحبان واحد‌های تولیدی مشمول آیین‌نامه‌های چک‌های برگشتی نشوند. همچنین از جایگاه ویژه وزارت صمت در راستای روان‌سازی شرایط تولید و مبادلات تجاری نباید غافل شد. البته اخیرا وزیر صمت یک بسته حمایتی برای واحد‌های صنعتی جهت جبران شوک‌های وارده ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲روزه طراحی کرده است که می‌تواند برای بخش تولید راهگشا باشد، اما در همین راستا انتظار می‌رود که حمایت‌ها افزایشی باشند. امروزه بخش صادرات نیازمند یک حرکت سریع است، به همین جهت لازم است بوروکراسی‌های دست‌وپاگیر از مسیر برداشته شود و دولت در زمینه سیاستگذاری‌ها از توانمندی‌های بخش خصوصی به‌ویژه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و تشکل‌های اقتصادی استفاده کند تا در تصمیم‌گیری‌های عملیاتی و اجرایی، تسریع صورت گیرد.

برای آنکه چرخ تولید همچنان به حرکت خود ادامه دهد و صنعت فولاد کشور توان رقابتی خود را حفظ کند، نیاز است دولت و سایر نهاد‌های مرتبط نگاه ویژه و راهبردی به این موضوع داشته باشند. فراهم کردن زمینه‌های لازم برای رفع مشکلات جاری و تضمین پایداری منابع انرژی حتی شده در قالب توقف صادرات گاز و برق برای تامین نیاز داخل نباید فراموش شود. اینها تنها راهکار موثر برای عبور از این شرایط بحرانی و بازگشت به مسیر تولید پایدار خواهد بود. امروز بازنگری سیاست‌های دولتی و حذف مقررات سختگیرانه بیش از هر زمان دیگر ضروری به نظر می‌رسد چراکه اگر دولت و وزارت صمت با بخش معدن همراهی نکنند شاهد تعطیلی گسترده واحد‌های تولیدی خواهیم بود که پیامد‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی آن دامنگیر همه می‌شود.

بازتاب تنش‌های اخیر بر صنعت فولاد

بهادر احرامیان، عضو هیات‌ مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این خصوص گفت: در هفته‌های اخیر، به دلیل بروز تنش‌ها و درگیری‌های مختلف، فعالیت‌های اقتصادی کشور به طور قابل‌ توجهی تحت تاثیر قرار گرفته و بخش‌های متعددی از اقتصاد از جمله بازار بورس و شبکه بانکی دچار اختلال شده‌اند. تعطیلی بورس طی این مدت و مشکلات مرتبط با جابه‌جایی پول در بانک‌ها، به‌ویژه در چند روز ابتدایی این بحران، باعث شده روند عادی معاملات و مبادلات مالی تا حد زیادی متوقف شود. این شرایط ناپایدار، علاوه بر تاثیرات فوری، تبعات بلندمدتی را نیز بر بازار و وضعیت اقتصادی کشور به جا خواهد گذاشت و انتظار می‌رود که روند طبیعی با شیب ملایمی طی شود.

عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ادامه داد: انتظار می‌رود روند بازگشت به شرایط عادی، حداقل یک تا دو هفته پس از فروکش کردن این تنش‌ها، به صورت تدریجی و آهسته صورت گیرد. این امر باعث شده بسیاری از فعالان اقتصادی و به‌ویژه تولیدکنندگان با مشکلات متعددی در انجام تعهدات و فعالیت‌های روزمره خود مواجه شوند.

احرامیان تصریح کرد: در این میان، صنعت فولاد که یکی از پایه‌های اصلی تولید و اشتغال در کشور به‌شمار می‌رود و امروزه تحت فشار قرار گرفته است. مشکلات محدودیت‌های همیشگی انرژی، از جمله قطعی‌های برق و گاز که سال به سال افزوده می‌شود، امسال نیز به شکلی تشدید شده و تولیدکنندگان را با چالش‌های بیشتری روبه‌رو کرده است. در شرایطی که فرآیند تولید فولاد به شدت وابسته به دسترسی مستمر و پایدار به انرژی است، این اختلالات به طور مستقیم بر روند تولید و عرضه محصول اثرگذار بوده و توان رقابت صنایع فولادی را کاهش داده است؛ بنابراین ضروری است دولت با درک دقیق این شرایط خاص و تاثیرات منفی بحران‌های اخیر بر بازار، حمایت و معافیت‌ها را برای تولیدکنندگان فولادی افزایش دهد.

زمان سازندگی است

نایب‌ رییس اتاق ایران در سخنانی اظهار کرده است که امروز، زمان سازندگی است. شرایطی نیست که به اختلافات کوچک داخلی نگاه کنیم؛ بلکه باید تمام نیرو و فکرمان صرف سازندگی بزرگ در کشور شود.

بهرامن با تاکید بر اینکه در هر زمانی باید نسخه مربوط به آن زمان را داشته باشیم، در زمینه رفع آسیب‌هایی که در نتیجه تجاوز به خاک کشورمان حادث شده است، گفت: وقتی شرایط غیرعادی مانند تجاوز به خاک ایجاد می‌شود، باید از تمامی سرمایه‌های اجتماعی خود بهره بگیریم.

نایب‌ رییس اتاق ایران، قرار گرفتن تمامی اهالی تولید در کنار همدیگر را جلوه‌ای از اتکا به سرمایه اجتماعی دانست و تاکید کرد: باید در کنارهم باشیم تا بتوانیم با سیاست‌هایی که دولت اتخاذ می‌کند، به فعالیت‌های خود ادامه دهیم و از تمامی توانمندی‌ها و ظرفیت‌ها استفاده کرده و با نیروی فکر و سرمایه‌هایی که داریم، کشور را به سوی یک سازندگی بزرگ سوق دهیم.

وی از نیروی انسانی توانمند به عنوان یکی از سرمایه‌های بزرگ برای توسعه ایران نام برد و خاطرنشان کرد: همان‌طور که منابع انسانی توانمند و بخش خصوصی کشور دارای آمادگی کامل برای سازندگی است، دولت نیز باید ساختار خود را در جهت توسعه و سازندگی کشور تنظیم کند.

رییس خانه معدن ایران بر بازتوانی در اقتصاد در سایه بهره‌گیری درست از سرمایه‌های ملی و ظرفیت‌های بخش خصوصی تاکید کرد و گفت: به همین منظور، قوای سه‌گانه در کنارهم تمام شرایط را مهیا کنند تا بتوانیم شرایط موجود را به شرایط مطلوب‌تری تغییر دهیم.

وی بر نقش اساسی وزارت امور اقتصادی و دارایی در زمینه تصمیم‌گیری‌ها بر اساس شرایط روز تاکید کرد و گفت: بخشی از بنگاه‌های اقتصادی در طول جنگ تحمیلی ۱۲روزه، آسیب‌هایی دیده‌اند که این آسیب‌ها با سیاستگذاری‌های کوتاه‌مدتی که دولت همگام با اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران اتخاذ می‌کند، می‌تواند بخش بزرگی از مشکلات را مرتفع کند.

نایب‌ رییس اتاق ایران همچنین درباره بسته حمایتی دولت برای حمایت از واحد‌های صنعتی، گفت: این بسته که شامل ۴۸ مورد است، بسته جامعی است که می‌تواند برای بخش تولید در کشور راهگشا باشد.

بهرامن در تشریح جزئیات دیدار اخیر هیات رییسه اتاق ایران با رییس‌جمهور و وزرای صمت، امور اقتصادی و دارایی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رییس کل بانک مرکزی و رییس دفتر رییس‌جمهوری گفت: در این دیدار تاکید شد که از ظرفیت‌های اجتماعی و فضای همدلی ایجاد شده در کشور پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه بتوانیم بهره بگیریم و مشکلات تولید را مرتفع کنیم.

وی افزود: وزیر صمت در این نشست درباره بسته حمایتی وزارت صمت برای حمایت از واحد‌های صنعتی که شامل ۴۸ مورد است، توضیحاتی ارائه داد و اعضای هیات‌رییسه اتاق ایران نیز پیشنهاداتی برای بهره‌گیری هر چه بهتر از بسته ارائه کردند. همچنین تاکید شد در اجرای این بسته حمایتی، برای جلوگیری از مشکلات واحد‌های تولیدی کوچک و متوسط، دقت لازم به خرج داده شود.

بهرامن با قدردانی از وزیر صمت به خاطر طراحی بسته حمایتی برای واحد‌های صنعتی جهت جبران شوک‌های وارده ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲روزه، اظهار کرد: این بسته حمایتی، بسته جامعی است و می‌تواند برای بخش تولید در کشور راهگشا باشد.

منیر حضوری

منبع: جهان صنعت