تعادل یا سراب؟

به گزارش می‌متالز، اگرچه فشار فروش در روز‌های نخست بازگشایی قابل انتظار بود، اما روند معاملات در پایان هفته نشانه‌هایی از تعادل نسبی داشت. برخی نماد‌ها از صف فروش فاصله گرفتند و حمایت‌های انجام شده از سوی بازارساز و نهاد‌های مالی نیز تا حدی مانع از سقوط بیشتر شاخص شدند. در همین حال، توجه فعالان بازار به متغیر‌های کلیدی نظیر نرخ ارز، سیاستگذاری‌های اقتصادی و روند مذاکرات هسته‌ای نیز افزایش یافته است.

این روز‌ها بازار نه فقط به تحولات سیاسی و امنیتی، بلکه به تصمیمات اقتصادی دولت در حوزه‌هایی، چون نرخ بهره، وضعیت بودجه، سیاست‌های ارزی و مالیات ستانی حساس شده است. در چنین شرایطی، هر سیگنال حمایتی یا حتی نشانه‌ای از اراده برای بهبود فضای کسب‌وکار می‌تواند به عنوان عامل تقویت اعتماد عمومی تلقی شود. هرچند اعتماد از دست رفته سهامداران، تنها با یک اقدام جبران نمی‌شود، اما تجربه نشان داده است که بازار سرمایه، ظرفیت بالایی برای بازگشت و ترمیم دارد؛ به شرط آنکه سیاستگذاری‌های بعدی در جهت کاهش نااطمینانی حرکت کند.

سه تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با ما، ابعاد مختلف این وضعیت را بررسی کرده‌اند؛ از ترس بازار نسبت به تکرار درگیری‌ها تا نقش انتظارات تورمی و سیاست‌های حمایتی در حفظ تعادل.

بازار هنوز از تکرار جنگ می‌ترسد

تحلیلگر بازار سرمایه، در ارزیابی خود از بازگشایی بازار پس از تعطیلی ۱۲ روزه گفت: «انتظار می‌رفت که بازار با صف فروش باز شود، اما شدت آن در برخی نماد‌ها قابل توجه بود. البته دیدگاه‌های متفاوتی در میان فعالان وجود دارد؛ برخی معتقدند که نباید بازار بسته می‌شد، چون این اقدام به نقدشوندگی آسیب زد. عده‌ای دیگر می‌گویند اگر دامنه نوسان باز بود یا حجم مبنا تغییر می‌کرد، روند اصلاح سریع‌تر و کم هزینه‌تر اتفاق می‌افتاد.»

رئیسی در ادامه افزود: «متاسفانه در این مدت، از ابزار‌های مالی جدیدی که می‌توانستند به سهامداران کمک کنند، استفاده نشد. به عنوان مثال، اوراق تبعی می‌توانست نوعی دلجویی و اطمینان خاطر برای کسانی باشد که چند سال است در بازار مانده‌اند و این فشار‌ها را تحمل می‌کنند.»

او با انتقاد از عملکرد حمایتی مسوولان بازار گفت: «جلساتی برگزار شد و وعده‌هایی درباره تزریق نقدینگی داده شد، اما این اقدامات نتوانست رضایت سهامداران را جلب کند. خروج پول ادامه دارد و بسیاری از نماد‌ها با قیمت‌هایی معامله می‌شوند که در شرایط عادی هرگز به آن نمی‌رسیدند.»

این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان تاکید کرد: «بازار از تکرار درگیری‌ها می‌ترسد. مخصوصا که برخی از کارشناسان در فضای مجازی معتقدند که این آتش بس می‌تواند شکننده باشد و همین هراس باعث ادامه روند فروش می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل تکنیکال معنای خاصی ندارد. بازار به نقطه‌ای رسیده که باید متوقف می‌شد و حالا این توقف اتفاق افتاده است.»

بازگشت به تعادل، مشروط به حمایت‌ها و کاهش تنش هاست

احمد اشتیاقی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز به چرایی افت اخیر بازار و سناریو‌های پیش رو پرداخت. او گفت: «پیش از تعطیلی ۱۲روزه، بازار روی موج خوش بینی به مذاکرات حرکت می‌کرد. تصور غالب این بود که با کاهش تحریم‌ها، فضای کسب‌وکار بهبود پیدا می‌کند و بازار از شوک‌های سیستماتیک فاصله می‌گیرد. همین انتظار باعث رشد شاخص از محدوده دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد به بالای سه میلیون و ۲۰۰ هزار واحد شد.»

او ادامه داد: «اما با افزایش اختلافات در مذاکرات، بازار دچار تردید شد و مجددا به سطح سه میلیون واحد بازگشت. بعد از آن، نه تنها توافقی حاصل نشد، بلکه فضا به سمت تنش نظامی رفت و معاملات برای ۱۲روز متوقف شد. طبیعی بود که پس از بازگشایی، بازار به همان سطح دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد بازگردد. البته این اتفاق به شرطی می‌توانست پایدار بماند که بسته‌ای حمایتی به ارزش حداقل ۵۰ هزار میلیارد تومان تزریق شود.»

اشتیاقی با اشاره به نقش بانک مرکزی و صندوق‌های سرمایه گذاری گفت: «خوشبختانه در روز‌های سه شنبه و چهارشنبه خرید‌هایی از سوی صندوق‌ها انجام شد و بانک مرکزی نیز منابعی را تزریق کرد. همین موضوع باعث شد شاخص در محدوده دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد تثبیت شود و حتی برخی نماد‌ها مانند بانکی‌ها و سایپا رشد نسبی نشان دهند.»

او در تحلیل چشم انداز بازار گفت: «اگر تنش جدیدی ایجاد نشود، بازار می‌تواند در هفته پیش‌رو روندی آرام و با ثبات داشته باشد. اما در صورت انتشار اخبار منفی، مجددا ممکن است وارد فاز نزولی شود. در مجموع، بازگشت شاخص به نقطه آغاز خوش بینی به مذاکرات، اتفاقی طبیعی بود. اگر دوباره مسیر دیپلماسی باز شود، شاخص حتی می‌تواند به سطح سه میلیون و ۵۰۰ هزار واحد برسد.»

حمایت ها، بازار را به مدار منطق برمی گردانند

برزو حق‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه، با نگاهی به ریشه فشار فروش‌های اخیر گفت: «بازار سرمایه از یکی از بدترین ریسک‌های ممکن، یعنی جنگ، عبور کرد؛ بنابراین فشار فروش پس از بازگشایی طبیعی بود، به خصوص با توجه به اینکه اغلب سرمایه گذاران بازار سهام، ذاتا ریسک گریزند. اما نکته مهم این است که روز چهارشنبه، مداخلات موثری از سوی بازارساز و صندوق‌های حمایتی صورت گرفت که می‌تواند مقدمه‌ای برای بازگشت آرامش باشد.»

او با اشاره به حمایت نقدی بانک مرکزی افزود: «آن طور که اعلام شد، خط اعتباری جدیدی برای خرید‌های حمایتی در نظر گرفته شده که اقدامی کاملا درست است. این حمایت‌ها بخشی از فروشندگان را از بازار خارج می‌کند و می‌تواند سرمایه گذاران ریسک پذیر را به ماندن در بازار تشویق کند.»

حق‌شناس هشدار داد: «البته تمام این پیش بینی‌ها مشروط به حفظ ثبات سیاسی است. اگر مجددا تنشی ایجاد شود، بازار به وضعیت منفی بازمی گردد. اما اگر شرایط آرام بماند، می‌توان انتظار داشت که دست کم در یکی، دو روز آینده، بازار روندی مثبت و منطقی در پیش گیرد.»

او در پایان گفت: «با تخلیه فشار فروش و حمایت‌هایی که فعلا ادامه دارد، می‌توان امیدوار بود بازار به یک ثبات نسبی برسد. البته بازگشت به رونق نیازمند کاهش ریسک‌ها و اطمینان بخشی به فعالان بازار است.»

منبع: دنیای اقتصاد