نهضت احیای معادن کوچک، از اکتشاف تا بازار

به گزارش می متالز، قرار بود در این همایش که موضوع آن به تصویب ستاد اقتصاد مقاومتی کشور رسیده بود، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز حضور داشته باشد و از نزدیک به درددل فعالان معادن کوچک گوش کند اما به دلیل حضور در مجلس شورای اسلامی، نتوانست تا آخرین دقایق، خود را به این همایش برساند.
در این همایش ۲ پنل تخصصی چالش‌های فعال‌سازی معادن کوچک‌مقیاس و راهکارها با حضور وجیه‌الله جعفری مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن، بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، اردشیر سعدمحمدی مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران و علی یزدانی مشاور مدیرعامل میدکو و مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ‌آهن در همایش معادن کوچک و متوسط برگزار شد.
پنل سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی برای پیاده‌سازی طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس نیز با حضور خداداد غریب‌پور رئیس هیات عامل ایمیدرو، جعفر سرقینی معاون امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، علیرضا شهیدی رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، داریوش اسماعیلی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن ایران و عسگری معاون بانک توسعه صنعت و معدن به طور جداگانه برگزار شد.
گفتنی است در بخش پایانی همایش رونق تولید با احیا و فعال‌سازی معادن کوچک، ۲تفاهمنامه به امضا رسید.
در بخش پایانی این همایش تفاهمنامه سه‌جانبه‌ای بین بانک صنعت و معدن و صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی و ایمپاسکو به منظور تامین مالی برای توسعه معادن کوچک مقیاس به امضا رسید.
تفاهمنامه دوجانبه دیگری میان بانک صنعت و معدن با صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی نیز امضا شد.

راه‌اندازی معادن کوچک در مناطق محروم آغاز شده است

معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در همایش رونق تولید با احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس گفت: راه‌اندازی معادن کوچک در استان‌های محروم آغاز شده است.
جعفر سرقینی تصریح کرد: ۳۰ درصد ارزش افزوده در بخش معدن متعلق به معادن کوچک است اما ۷۰درصد اشتغالزایی به همراه دارد.
به گفته وی، ارزش تولیدات معادن کوچک‌مقیاس راه‌اندازی شده، سالانه ۵۰ میلیون دلار است.
وی با بیان اینکه توسعه معادن کوچک بهترین رویکرد برای اشتغالزایی پایدار است، گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت مصمم به توسعه طرح احیا و توسعه معادن کوچک است.
سرقینی خاطرنشان کرد: در این طرح باید مناطق محروم را بیشتر مورد توجه قرار داد.
وی درباره ارزش تولیدات معدنی کشور اظهار کرد: در سال گذشته، ارزش مواد معدنی و زنجیره فرآوری حدود ۲۱ میلیارد دلار بود.

اختصاص ۱۰۰ میلیارد تومان به تحقیقات صنعت فولاد

رئیس هیات عامل ایمیدرو در این همایش خبر داد: با امضای تفاهمنامه بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و انجمن فولاد با ایمیدرو، صندوق پژوهش و فناوری فولاد فقط ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه به تحقیقات و نوآوری این صنعت اختصاص می‌دهد.
خداداد غریب‌پور ادامه داد: ایمیدرو تعامل با دانشگاه‌ها را در راستای توسعه پژوهش، بومی‌سازی و تعمیق ساخت داخل ادامه خواهد داد.
وی همچنین اظهار کرد: پایش تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام با تشکیل کارگروه پژوهش در ایمیدرو کلید خورده است.
به گفته غریب‌پور، با تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی، اهداف معدن و صنایع معدنی با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه ایمیدرو آمادگی تعامل با دست‌اندرکاران طرح ملی احیای معادن کوچک را دارد، افزود: امیدواریم این رویداد منجر به همکاری بیشتر فعالان این بخش برای توسعه معادن کوچک شود.
وی تاکید کرد: سرمایه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی، امسال به ۳۵۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. وی تاکید کرد: مخالف تامین مالی به روش لیزینگ در بخش معدن هستم.

همکاری اکتشافی با ایمیدرو

علیرضا شهیدی، رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز در یکی از پنل‌های تخصصی اعلام کرد: این سازمان با همکاری ایمیدرو قرار است کار ژئوفیزیک هوایی پهنه دیواندره در استان کردستان را انجام دهد.
وی افزود: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در امسال، کار اکتشاف ۱۹۲ هزار کیلومتر مربع را انجام می‌دهد که شامل ۷۵ هزار کیلومتر ژئوفیزیک هوایی است.
شهیدی گفت: ۹۸.۳ درصد معادن کشور کوچک‌مقیاس هستند و با توجه به اینکه تعریف مشخصی از این معادن وجود ندارد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور معیارهایی برای سنجش اندازه معادن در نظر گرفته که شامل میزان سرمایه، عمق معدن و میزان تولید و فناوری مورد استفاده در معادن است.

فعال‌سازی ۱۵۰ معدن در فاز نخست

مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران گفت: در هدف‌گذاری سال ۹۸، پیش‌بینی شده است ۶۰۰ بسته سرمایه‌گذاری عملیاتی شود که حاصل آن ایجاد ۳هزار شغل است.
وجیه‌الله جعفری، دبیر شورای راهبردی طرح احیای معادن کوچک‌مقیاس تصریح کرد: این تعداد بسته سرمایه‌گذاری برای فعال‌سازی ۱۵۰ معدن، منجر به ایجاد شغل برای ۳هزار نفر در حوزه معادن کوچک می‌شود.
وی با یادآوری اینکه فعال‌سازی معادن کوچک، هم‌اکنون به عنوان طرح اولویت‌دار اقتصاد مقاومتی در بند ۳۷ سیاست‌های ابلاغی گنجانده شده است، اظهار کرد: ۲۴۸ معدن در حال تجهیز هستند که بیشتر آنها در استان مرکزی قرار دارند.
وی با اعلام اینکه ایمیدرو مجری طرح است و طرح را برای انجام به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران تفویض کرده، اظهار کرد: تاکنون ۱۲۶ معدن کوچک‌مقیاس اطلاعات خود را ارسال کرده‌اند و در ۹ استان، پردازش اطلاعات، تکمیل شده و یک استان نیز در حال پردازش اطلاعات است. از تعداد معادن پردازش شده، ۱۶۵ معدن فعال و قابل توسعه با ایجاد اشتغال جدید بوده‌اند. به گفته وی، ۱۸۵ معدن نیز غیر فعال هستند و قابلیت احیا دارند. در حوزه معادن کوچک، ۴۷ بلوک‌بندی تعریف شده است که با ساخت واحد فرآوری ثابت، قابل فعالیت هستند.
مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران گفت: در ۵ مورد نیز تسهیلات زیرساختی، ارائه شده و این تعداد معادن به سمت فعال شدن می‌روند.
وی افزود: تاکنون مشکل ۱۳ معدن با معرفی به صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی رفع شده است. ۱۶ مورد نیز دارای مشکل حقوقی بودند که درحال‌حاضر به نوعی مشکل آنها برطرف شده است.
جعفری به پالایش اطلاعات معادن کوچک اشاره کرد و گفت: از ۲۷ نمونه معدن پایش شده، ۳۲ درصد مشکل تامین نقدینگی، ۱۲ درصد مشکل زیرساخت، ۱۰ درصد مشکل تکمیل اکتشاف، ۱۰ درصد مشکل حقوقی و ۵ درصد مشکل بازار داشته‌اند.
وی به تاثیر برنامه‌ها و اقدامات در این طرح، اشاره و تاکید کرد: اگر این ۲۷ پروژه عملیاتی شوند، ۶۲ معدن تاثیر مثبت می‌گیرند. همچنین با اجرای پروژه‌های زیرساختی، ۴۴ معدن و چنانچه ۵۵ پروژه مستقل انجام شود ۳۵۰ معدن، تاثیر قابل توجه می‌پذیرند.
مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران خاطرنشان کرد: انتظار داریم پس از این همایش، طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس با سرعت و دقت بیشتری پیش رود.
وی یادآور شد: این طرح از سال ۹۶ با پیشنهاد تشکل‌های معدنی در قالب احیای معادن متروک و فعال‌سازی معادن غیر فعال مطرح شد.

شرکت مس آماده خرید محصول از معادن کوچک است

مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: پیشنهاد می‌شود تعدادی از معادن کوچک، با تشکیل کنسرسیوم تجمیع شوند و در کنار آنها کارخانه فرآوری راه‌اندازی شود.
اردشیر سعدمحمدی که در پنل نخست همایش رونق تولید با احیا و فعال‌سازی معادن کوچک‌مقیاس سخن می‌گفت، تصریح کرد: شرکت مس، آماده خرید محصول مورد نیاز خود از معادن کوچک است.
وی، اظهار کرد: درحال‌حاضر در کشور برای همین میزان ظرفیت ذوب مس به ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تن کنسانتره مس نیاز است، در حالی که تولید کنسانتره در کشور فقط یک‌میلیون و ۱۰۰هزار تن است که نشان می‌دهد به افزایش ۱۰۰ درصدی میزان تولید کنسانتره نیاز داریم و معادن کوچک می‌توانند بخشی از این نیاز را تامین کنند.
سعد محمدی در همین زمینه افزود: شرکت مس از سرمایه‌گذاران در کنسانتره مس و معادن حمایت ویژه خواهد کرد، همچنین با معدنداران مس، آماده مشارکت در معادن کوچک و متوسط در زمینه اکتشافات و تولید مس هستیم.

حمایت میدکو از معادن کوچک

در این پنل، علی یزدانی، مشاور مدیرعامل میدکو در امور معدنی، گفت: میدکو با بیش از ۳۰ معدن کوچک قرارداد دارد. همچنین در استان‌های کرمانشاه، همدان، خراسان جنوبی، اردبیل، قزوین و... فعالیت‌های توسعه‌ای داریم. یزدانی یادآور شد: میدکو با حضور در ۳۵ پروژه و سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلار، نقش بارزی در بخش معدن و صنایع معدنی دارد. میدکو همچنین آمادگی سرمایه‌گذاری در معادن غیرفلزی را دارد.

نهضت احیای معادن

محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران نیز که در این همایش سخن می‌گفت، اظهار کرد: ما به عنوان مسئولان بخش دولتی و خصوصی می‌توانیم در کنار همدیگر نهضت بزرگی در بخش معدن ایجاد کنیم. وی افزود: به دنبال احیای معادن غیرفعال هستیم و این همایش شروع خوبی برای این کار است. بهرامن در ادامه گفت: این مجموعه اراده کرده تا از ظرفیت‌های خدادادی که در اختیار این کشور قرار دارد استفاده کند و با احیای معادن، نهضت فرآوری و حتی ماشین‌سازی آغاز شود. به گفته وی، نهضت احیای معادن زنجیره‌ای از حوزه اکتشاف تا بازار است. روند بازار موجب شده است در بسیاری از معادن نتوانند از ظرفیت واقعی خود استفاده کنند؛ بنابراین باید علت آنها مشخص و مشکل برطرف شود.

تکیه اروپا به شرکت‌های کوچک و متوسط

بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز اظهار کرد: بنا بر تحلیل بانک جهانی پیشرفت، اتحادیه اروپا در سایه شرکت‌های کوچک و متوسط است، در حالی که بیش از ۹۹ درصد شرکت‌های اروپا کوچک و متوسط هستند و خوشه‌ای کار می‌کنند.
وی افزود: نبود نقدینگی، بازاریابی، زیرساخت‌ها و بروکراسی‌های زائد اداری از مشکلات بهره‌برداری از معادن کوچک‌مقیاس است. شکوری تاکید کرد: عارضه‌یابی این مشکلات نیازمند عزم ملی است تا بتوان این نهضت را به گونه‌ای آغاز کرد که به احیای معادن منتهی شود.
شکوری به تشکیل اتاق فکر بخش معدن و صنایع معدنی در وزارت صنعت، معدن و تجارت، اشاره و اظهار کرد: کارگروه‌های استانی باید در زمینه عارضه‌یابی مشکلات احیای معادن کوچک و متوسط کار کنند تا مشکلات در اتاق فکر بررسی شوند. سیاست‌گذاری‌ها نیز نباید مانع انجام کار شوند. برخی از این سیاست‌گذاری‌ها شامل قوانین صادرات، قیمت‌گذاری و تولید است.

برنامه ایجاد ۵ کنسرسیوم معدنی

رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران گفت: در نظر داریم در شورای هماهنگی احیا و فعال‌سازی معادن کوچک، حدود ۵ کنسرسیوم معدنی ایجاد کنیم. مهرداد اکبریان، تصریح کرد: علاقه‌مندیم در این شورا حدود ۴ تا ۵ کنسرسیوم را ایجاد و آینده خوبی در این کنسرسیوم‌ها ترسیم کنیم. معادن هماتیت کم‌عیار در استان‌های فارس و هرمزگان، شناسایی، بازرسی و ظرفیت‌سنجی شده‌اند و با توجه به ظرفیت معادن و امکانات منطقه، می‌توانیم امکان‌سنجی ایجاد کارخانه‌های کنسانتره را انجام دهیم.
اکبریان در ادامه خاطرنشان کرد: باتوجه به معادن هماتیت کم‌عیار در جنوب ایران، می‌توان بخشی از تولید فولاد را در آینده به این معادن واگذار کرد. این کار را می‌توانیم در قالب کنسرسیوم واحدهای معدنی هماتیت در استان هرمزگان انجام دهیم.
وی ادامه داد: در استان کردستان نیز در نظر داریم ظرفیت‌‌های معدنی را که درحال‌حاضر به دلایل مختلفی همچون نبود سرمایه و تجهیزات کارگاه، نبود بازار هدف مشخص و... فعال نیستند، شناسایی کنیم.
وی با بیان اینکه یکی از آثار مثبت تشکیل شورای هماهنگی این است که معدنداری را از کار انفرادی به یک کار جمعی تبدیل کند، گفت: قسمت عمده تولید سنگ‌آهن در ایران بر عهده شرکت‌های بزرگ است، در صورتی که پروانه‌های بسیاری برای معادن کوچک و متوسط صادر شده‌اند که برخی نیز نمی‌توانند با ظرفیت اسمی کار کنند و با فعال‌سازی این معادن ممکن است مقیاس آنها نیز تغییر کند و حتی کلونی معدنی تشکیل شود.

بودجه صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی کم است

از سوی دیگر داریوش اسماعیلی، رئیس سازمان نظام مهندسی معدن ایران گفت: نقشه راه معدن و صنایع معدنی و برنامه ۴ ساله وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکل مشترک بین مجلس شورای اسلامی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و بخش خصوصی، تدوین و ۲۵ شهریور ۹۷ از سوی وزیر ابلاغ شد. این نقشه گام به گام در حال اجراست و یکی از بندها، برگزاری همایش و توجه به معادن کوچک‌مقیاس است.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با وجود پیگیری‌های انجام شده برای پذیرش پروانه معدن به عنوان وثیقه بانکی، این مهم عملی نشده است. البته بودجه این صندوق افزایش یافته و به ۳۵۰ میلیارد تومان رسیده اما کافی نیست و نیاز به تقویت دارد.
وی با بیان اینکه حقوق دولتی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند، افزود: این موضوع در شورای‌عالی معادن برای محول شدن به سازمان نظام مهندسی معدن مطرح شد که مورد توافق قرار گرفت. به گفته وی، اکنون سازمان نظام مهندسی معدن در حال کار روی تعیین فرمول مشخص برای این نظر است تا به توافق برسد و اعتراض‌ها کاهش یابد.
وی تاکید کرد: تضمین خرید محصولات به مفهوم کمک به معادن کوچک است و دولت باید با هماهنگی معادن بزرگ، این اقدام را انجام دهد. اسماعیلی ادامه داد: فرآوری موبایل برای توسعه معادن کوچک باید تقویت شود.