نگاهی به صنایع معدنی پس از گذشت دو سال از برجام

با گذشت ۲ سال از توافق برجام زمینه‌های رشد و سرمایه‌گذاری و صادرات در صنایع معدنی چه فلزی و چه غیرفلزی بسیار مهیا شده است.

ورود سرمایه‌گذاران خارجی

صنایع فلزی در مدت ۲ سال گذشته فرصت مناسبی پیدا کرده تا از سرمایه‌گذاران خارجی دعوت به‌عمل آورد. در این‌باره میکائیل عظیمی، مدیرکل صنایع معدنی فلزی اظهار کرد: در دوران پسابرجام توانستیم سرمایه‌گذاران خارجی را به کشور دعوت کنیم و در این زمینه نیز سرمایه‌گذاری‌هایی شده است. برای مثال شرکت دانیلی وارد ایران شده و قرار است در زمینه کارخانه قطعات فولاد سرمایه‌گذاری کند. عظیمی همچنین با اشاره به اینکه در دوران پسابرجام ما توانستیم فناوری‌های جدیدی به کشور وارد کنیم، گفت: در دوران برجام در زمینه ورود فناوری ماشین‌آلات به‌ویژه فولاد و سایر فلزات توانستیم تا حد قابل قبولی آنها را روزآمد کنیم. همچنین زنجیره فولاد با توجه به سرمایه‌گذاری‌ها در این دوران در حال تکمیل شدن است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: گشایش اعتباری بسیاری در پسابرجام شکل گرفته است. همچنین تسهیل در واردات جدیدترین ماشین‌آلات در صنایع معدنی فلزی با رشد بسیاری همراه بوده است. مدیرکل صنایع معدنی فلزی با اشاره به رشد صادرات در مدت ۲ سال گذشته عنوان کرد: صادرات در پسابرجام با رشد قابل توجهی در زمینه صنایع معدنی روی داد. حدود ۵/۶ میلیارد دلار در مدت سال گذشته کل صادرات معدن و صنایع معدنی کشور است. همچنین در شمش فولاد نزدیک به ۶ میلیون تن صادرات داشتیم که در این زمینه بی‌سابقه بوده است.

افزایش صادرات صنایع غیرفلزی

صنایع غیرفلزی نیز در مدت ۲ سال گذشته توانسته صادرات خود را افزایش دهد. درباره تحولات حوزه صنایع غیرفلزی در پسابرجام سیف‌الله امیری، مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی عنوان کرد: در این دو سال گذشته برجام در کل توانسته فضای بهتری برای روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری در کشور فراهم کند.البته در این دو سال نیز صنایع معدنی در حوزه غیرفلزی به‌صورت قابل توجهی توانسته صادرات خود را افزایش دهد. امیری در ادامه یادآور شد: البته مدعی نیستیم که درحال‌حاضر تولید و بازار در صنایع غیرفلزی شرایط ایده‌آلی دارد. اما به طور یقین اگر برجام اتفاق نمی‌افتاد بسیاری از صنایع و کارخانه‌های مرتبط با شکست روبه‌رو می‌شدند. وی همچنین در ادامه خاطرنشان کرد: در طول این مدت نیز سرمایه‌گذاران خارجی بسیاری به ایران رفت‌وآمد کرده‌اند، این رفت‌وآمدها و بحث‌ها و گفت‌وگوها درباره سرمایه‌گذاری منجر به جذب سرمایه‌گذاری خارجی شده است و در کل فضای بسیاری خوبی برای تجارت و صادرات ایجاد شده و بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز در زمینه‌های مختلف اعلام آمادگی کرده‌اند. امیری تاکید کرد: البته باید یادآوری کرد بعد از ده‌ها سال قطع ارتباط با کشورهای مختلف نباید انتظار داشت این سرمایه‌گذاران بدون مطالعه و رفت‌وآمد اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. بلکه زمان لازم است تا آنها از نزدیک پیشرفت‌های کشور ما را ببینند و تبلیغات وسیعی که علیه کشور در طول این سال‌ها به‌وجود آمده را فراموش کنند. درحال‌حاضر با توجه به شرایطی که برجام ایجاد کرده فرصت جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار افزایش یافته است. مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی در ادامه خاطرنشان کرد: صنایع غیرفلزی در مدت دو سال گذشته رشد قابل توجهی داشته، اما مشکلی که درحال‌حاضر در صنایع غیرفلزی با آن روبه‌رو هستیم، نبود ساخت‌وساز و رکود بازار مسکن است، وگرنه در زمینه صادرات و جذب سرمایه‌گذار خارجی مشکلی نداریم. البته از بعد خارجی سیاست‌هایی که ترامپ رئیس‌جمهوری امریکا اتخاد می‌کند موانعی ایجاد می‌کند. امیری در ادامه با اشاره به اینکه صادرات صنایع غیرفلزی مانند سیمان، کاشی و سرامیک، سنگ و چینی بهداشتی در مدت دو سال گذشته افزایش یافته است، عنوان کرد: در بحث کالاهای منتخب در صنایع غیرفلزی در این دو سال با افزایش تولید و صادرات روبه‌رو بوده‌ایم. در زمینه کاشی و سرامیک در سال۹۴ به میزان ۵۲۳ میلیون مترمربع ظرفیت ایجاد شده که در سال ۹۵ این میزان به ۵۴۳ میلیون مترمربع افزایش یافته است. صادرات کشور در حوزه کاشی و سرامیک نیز ۱۰۸میلیون مترمربع بوده که در سال ۹۵ به میزان ۱۲۴میلیون مترمربع افزایش یافته است. وی با اشاره به تولید و صادرات شیشه تخت نیز گفت: واحدهای شیشه تخت در کل کشور ۱۲ واحد است. در بحث شیشه در سال۹۴ به میزان ۱۶۸۵هزار تن ظرفیت ایجاد شده که در سال۹۵ تغییر آنچنانی نداشته است. امیری درباره ظروف شیشه‌ای نیز عنوان کرد: میزان ظرفیت این محصول در سال ۹۴ به میزان ۶۵۵ هزار تن و در سال ۹۵ به میزان ۷۶۶ هزار تن افزایش یافته است. صادرات این محصول از ۷۸هزار تن در سال ۹۴ به ۱۲۹هزار تن در سال ۹۵ رسیده است.
مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی ادامه داد: در حوزه سیمان ۷۹/۴ میلیون تن در سال ۹۴ ظرفیت ایجاد شده و در سال ۹۵ به میزان ۸۳/۵ میلیون تن رسیده که در کل نسبت به دو سال گذشته با رشد روبه‌رو شده است. اما در زمینه صادرات نیز در این دو سال اگر سیمان با رشد چندانی روبه‌رو نبوده، به‌دلیل ممانعت واردات کشوری مانند عراق بوده است. امیری افزود: در چینی بهداشتی نیز در سال۹۴ به میزان ۱۶۵هزار تن ظرفیت ایجاد کرده‌ایم که در سال ۹۵ آن را به ۱۹۰هزار تن افزایش دادیم. صادرات در سال۹۴ به میزان ۳۱هزار تن و در سال۹۵ به میزان ۳۳هزار تن بوده است. وی تاکید کرد: سایر کانی‌های غیرفلزی بدون استثنا با رشد همراه بوده و در کل صنایع غیرفلزی رشد داشته‌ایم. مدیرکل دفتر صنایع معدنی غیرفلزی در پاسخ به این پرسش که کدام صنایع با بیشترین رشد همراه بوده است، عنوان کرد: در وضعیت کنونی چینی بهداشتی در وضعیت مطلوبی قرار دارد، بازار داخلی کاشی و سرامیک هم هرچند تا اندازه‌ای در رکود به‌سر می‌برد اما بازار خارجی آن بهتر از گذشته شده است.امیری ادامه داد: برخی ادعا می‌کنند در صنایع سنگ پیشرفت چندانی نداریم، اما ۶۵۰۰ واحد صنایع معدنی سنگ فعال و ۱۱۶۵ معدن سنگ فعال در کشور وجود دارد. صنایع سنگ در این مدت توانسته پیشرفت خوبی داشته باشد. کائولن یک کانی غیرفلزی است که در ساخت سرامیک و چینی بهداشتی کاربرد بسیاری دارد. درحال‌حاضر نیز وضعیت کائولن بسیار بهتر شده و نرخ مناسبی دارد که برای تولیدکنندگان کاشی و سرامیک اتفاق خوبی بوده است. وی در پایان تاکید کرد: عمده مشکل ما فروش نرفتن و صادرات نداشتن این کالاها نیست، مشکل ما نداشتن آموزش بازاریابی و فرهنگ فروش است.