به گزارش می متالز، پس از تشدید تنشها بین ایران و آمریکا در سه ماه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی، اوضاع ژئوپولیتیک در بازار نفت بهبود چشمگیری نداشته است. تنشهای اخیر درباره نفتکشها در خلیج فارس و اسقاط یک پهپاد آمریکایی، شرایط را وخیمتر کرده است.
با این همه، به دلیل نگرانیهای مربوط به تقاضا، بهویژه در پی تشدید تنشهای تجاری میان آمریکا و چین، قیمت نفت از بالا رفتن خودداری میکند. این مسئله تنها عامل کاهشدهنده قیمت نفت نیست.
چنین نگرانیهایی آژانس بینالمللی انرژی را واداشته است برآورد خود را از رشد تقاضای نفت در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ میلادی، به ترتیب به یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه و یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد. بسیاری از تحلیلگران متهم شدهاند که بیش از حد به نگرانیهای مربوط به تقاضا توجه میکنند و به نگرانیهای مربوط به عرضه توجه کافی ندارند.
با این همه، مقایسه طرف عرضه در بازار نفت با طرف تقاضا، نشان میدهد که بازار شاهد شرایط مستمر و پایدار کاهش قیمت نفت خواهد بود. نمیتوان پیشبینی کرد که قیمتها سقوط میکنند و نباید بیش از حد بر رشد تولید نفت آمریکا تمرکز داشت.
انتظار نمیرود تولید نفت آمریکا در سال جاری میلادی از مرز ۱۳ میلیون بشکه در روز فراتر رود، اما این کشور همچنان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان باقی میماند، همچنین تولید نفت کشورهایی همچون نروژ، برزیل و گویان نیز رو به افزایش است.
از سوی دیگر، صادرات نفت ایران هرگز به صفر نمیرسد، زیرا ایران در زمینه ادامه صادرات نفت در سایه تحریمها، متخصص شده است. با توجه به درگیری تجاری آمریکا و چین، بعید است چین از تحریمهای یکجانبه آمریکا ضد نفت ایران پیروی کند. جالب است که طبق اعلام آژانس بینالمللی انرژی، چین تنها منبع عمده رشد تقاضای نفت در نیمه نخست سال جاری میلادی بوده است.
جدا از بحث صادرات و واردات نفت، صنعت نفت در مسیر کاهش هزینهها شتاب میگیرد. حفاری در صنعت نفت کاهش یافته و این صنعت یاد میگیرد که از چاههای موجود برداشت بیشتری داشته باشد.
از لحظهای که آمریکا و چین برای برداشتن تعرفهها توافق کنند، تأثیر کاهشی جنگ تجاری به تأثیر افزایشی تبدیل میشود، اما بعید است که سقف قیمت شاخص نفت خام برنت از ۷۰ دلار فراتر رود و به احتمال زیاد، میانگین قیمت این شاخص در سال ۲۰۱۹ میلادی ۶۵ دلار خواهد بود.
در این شرایط، اوپک همچنان در شرایط نامطلوبی است. پس از سقوط قیمت شاخص نفت خام برنت به کمتر از ۶۰ دلار در هفته گذشته، خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، اعلام کرد اوپک هر اقدام لازم برای تثبیت بازار نفت را انجام میدهد. اما با توجه به اینکه اوپک و متحدانش هماکنون نیز پایبندی بیش از حدی به توافق جهانی کاهش تولید نفت دارند، «مفهوم هر اقدام لازم» تنها میتواند کاهش بیشتر تولید باشد. به باور من، یک اقدام نمادین، تنها میتواند به طور موقت قیمتها را کمی بالا ببرد.
اگر تولید نفت کشورهای غیر عضو اوپک طبق پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی در سال ۲۰۲۰ میلادی ۲.۲ میلیون بشکه در روز افزایش یابد و اوپک کاهش تولید خود را در سطح کنونی نگه دارد، هیچ مانعی برای روبهرو شدن بازار با عرضه مازاد، وجود نخواهد داشت.
به نظر میرسد «هر اقدام لازم» به این معناست که اوپک و متحدانش کاهش تولید خود را یک میلیون بشکه افزایش دهند و به ۲.۳ میلیون بشکه در روز برسانند. این کاهش، بسیار شدید و نامحتمل است، اما همچنین یکی از معدود گزینههای باقیمانده برای افزایش کوتاهمدت قیمت نفت به شمار میآید.