مشهد، الگوی ایجاد مرکز گوهرسنگ

مصرف ۲۴ درصد طلای کشور در خراسان رضوی

به گزارش می متالز، رئیس کانون هماهنگی سنگ‌های قیمتی و جواهرات ایران گفت: در شهر مشهد ۷۵درصد افراد از جواهرات و بقیه از زیورآلات طلا استفاده می‌کنند. تهران و تبریز ۵۰درصد از جواهرات و ۵۰درصد از زیورآلات طلا استفاده می‌کنند. در شهر اصفهان، یزد و شیراز نیز به طور عمده زیورآلات طلا استفاده می‌شود و متوسط مصرف طلا در کشور، سالانه ۱۴۰ تن و در مشهد ۲۴.۸ درصد است.
محمدجواد پیش‌بین در همایش «سومین سالگرد مشهد، شهر جهانی گوهرسنگ‌ها» اظهار کرد: در شرایط کنونی که همه افراد از بیکاری گله‌مند هستند، براساس آمارهای میدانی گرفته شده در سال گذشته در خوشه جواهرات مشهد، اشتغال حدود ۱۲درصد افزایش یافته است و با وجود تعطیلی برخی از واحدها، برخی واحدهای دیگر راه‌اندازی شده یا توسعه پیدا کرده‌اند.
وی افزود: خوشه‌ها در حقیقت مجموعه صنایع کوچک و متوسطی هستند که در یک منطقه جغرافیایی به هر دلیلی تجمع می‌کنند و دارای چالش‌ها و فرصت‌های توسعه مشابه و مشترک هستند. چند سالی است که دولت بر اساس یک مدل در یونیدو صنایع کوچک را براساس خوشه تعریف می‌کند و کمک‌های مالی و فکری خود را در اختیار این خوشه‌ها قرار می‌دهد تا یک عامل توسعه تعریف شود.
رئیس کانون سنگ‌های قیمتی و جواهرات ایران بیان کرد: شاید حاصل بخشی از فعالیت‌هایی که در سال‌های گذشته رقم خورده، این است که امروز ادعا می‌کنیم جواهرات ما، قابل رقابت در سطح بین‌المللی است و تولیدکننده بدون طراح وجود ندارد.
پیش‌بین خاطرنشان کرد: در تعریف، تلفیق سنگ و فلز در حقیقت جواهرات را تشکیل می‌دهد و آنچه امروز به عنوان جواهرات می‌شناسیم، در گذشته فقط به سنگ‌های قیمتی گفته می‌شد اما از قرن ۱۹ این مفهوم گسترش پیدا کرد.
رئیس کانون سنگ‌های قیمتی و جواهرات ایران تصریح کرد: آموزش، در راس دلایل پیشرفت کشورهای مختلف در زمینه مصرف طلا و جواهرات قرار دارد و آنچه امروز در مشهد و در صنعت جواهرات بسیار پررنگ شده است، موضوع طراحی است و در هر ساخت صنعتی، وجود طراح الزامی است. از دیگر عوامل می‌توان به تمرکز جواهرات به جای طلا اشاره کرد زیرا طلا تنها از معادن استخراج می‌شود اما بخشی از سنگ‌های قیمتی در طبیعت یافت می‌شود.
پیش‌بین عنوان کرد: به طور عمده، ۲نقطه ضعف در صنعت جواهرات شامل کیفیت پایین تولیدات و طراحی در محصولات وجود دارد. زمانی ترکیه در صنعت ساخت عقب‌تر از ما بود اما طرح‌ها و قالب‌های مورد نیاز از این کشور خریداری می‌شود.
وی ادامه داد: استراتژی طراحی شده برای این نقاط ضعف، تهاجمی است. براساس این استراتژی ابتدا باید نقاط ضعف داخلی را برطرف کرد و محصولات را توسعه داد سپس از فرصت‌های خارجی استفاده درست کرد. درحال‌حاضر کیفیت جواهرات تولیدی در مشهد با هیچ جای جهان قابل مقایسه نیست و در مرحله‌ای قرار داریم که تولیدکنندگان باید به فکر استفاده از فرصت‌های خارجی باشند.
رئیس کانون سنگ‌های قیمتی و جواهرات ایران با اشاره به اینکه این صنف به تسهیلات مالی نیاز ندارد بلکه نیازمند تسهیلات قانونی است، گفت: آموزش در زمینه گوهرشناسی و طراحی آغاز شده و نخستین پژوهشکده در سال ۸۵ تاسیس شده است. همچنین کانون هماهنگی دانش و صنعت، تاسیس شده که نیازمند حمایت مالی معاونت علمی و فناوری است.
پیش‌بین بیان کرد: درحال‌حاضر ۱۹تفاهمنامه همکاری با سازمان‌های مختلف تدوین شده است و نخستین استارت‌آپ در کرج راه‌اندازی شده که بسیار خوب عمل کرده است. گفتنی است باید نگاه ویژه‌‌ای به صنعت نقره بیندازیم و معتقدم بخش زیادی از آینده اقتصادی این صنعت در حوزه نقره است.

گوهرسنگ

دبیر شهر جهانی گوهر سنگ‌ها گفت: مشهد در ایجاد مرکز ملی گوهرسنگ‌ها، به عنوان الگو برای دیگر شهرهای جهانی شناخته شده است و در این مرکز تمام اتفاق‌هایی که در یک شهر جهانی نیاز است، خواهد افتاد.
ملیحه سلطانی که در همایش سومین سال انتخاب مشهد، شهر جهانی گوهرسنگ‌ها در سالن همایش موزه بزرگ خراسان سخن می‌گفت، اظهار کرد: مشهد در ایجاد مرکز ملی گوهرسنگ‌ها، به عنوان الگو برای دیگر شهرهای جهانی شناخته شده است. در این مرکز تمام اتفاق‌هایی که در یک شهر جهانی نیاز است، خواهد افتاد و گفتنی است این مرکز دارای ردیفی در بودجه است و هر سال برای آن مبلغی در نظر گرفته خواهد شد.
دبیر شهر جهانی گوهرسنگ‌ها ادامه داد: ۳سال است که شهر مشهد به عنوان شهرجهانی صنایع دستی گوهرسنگ‌ها از سوی شورای جهانی صنایع دستی به جهان معرفی شده است؛ البته این امتیاز منحصر به شهر مشهد نیست و برخی دیگر از شهرها نیز از این امتیاز برخوردار هستند.
وی افزود: مشهد دارای پیشینه ۵هزار ساله فیروزه و چند هزار ساله عقیق است و افراد آن را به عنوان سوغاتی خریداری می‌کردند اما موزه‌ای که معرف هویت و نشان‌دهنده ظرفیت آن باشد، وجود نداشت.
دبیر شهر جهانی گوهر سنگ‌ها بیان کرد: پس از انتخاب مشهد به عنوان شهرجهانی صنایع دستی گوهرسنگ‌ها، ۳موزه تخصصی گوهرسنگ در مشهد ایجاد شد که در موزه بزرگ خراسان، آرامگاه فردوسی و پارک موزه علوم زمین مشهد واقع شده‌اند.
سلطانی تصریح کرد: در موزه واقع در پارک علوم زمین مشهد بیش از ۷۰۰نوع گوهر وجود دارد که به شکل علمی و آکادمیک در آن طبقه‌بندی شده‌‌اند.
وی اضافه کرد: در مباحث پایه‌ای و زیرساختی، آموزش متوسطه بسیار مهم است. در سال ۹۵ پیشنهاد ایجاد هنرستانی تخصصی در زمینه گوهرسنگ‌ها ارائه شد و هنرستانی برای این کار در نظر گرفته شد اما به دلیل نیاز به نوسازی، این هنرستان در مهر امسال بهره‌برداری خواهد شد.
سلطانی گفت: یکی از مباحث اصلی در شهرهای توسعه‌یافته، استاندارد است و تا زمانی که محصول شما استاندارد نباشد، ارزشی ندارد. در ۲سال گذشته ۲استاندارد تدوین شده و ۲استاندارد دیگر نیز در دست تدوین است.
وی ادامه داد: یکی از افتخارات ما که با بخش خصوصی و دولتی از قبیل شرکت شهرک‌های صنعتی، کانون جواهرات و سازمان فنی‌وحرفه‌ای رقم خورده، ایجاد آکادمی تخصصی طراحی زیورآلات است. در گذشته به تعداد انگشتان دست نیز طراح جواهرات در مشهد وجود نداشت اما از بهمن۹۵، چهارشنبه هر هفته استاد فرهنگ، کار تدریس در این حوزه را بر عهده دارد.
دبیر شهر جهانی گوهرسنگ‌ها اظهار کرد: درحال‌حاضر در مشهد همچون کشورهای ترکیه و ایتالیا دارای طراح جواهر هستیم و گفتنی است روسیه خواهان طرح‌های جواهر کشور ما است.
سلطانی بیان کرد: همچنین در مرکز فناوری‌های پیشرفته دانشگاه فردوسی، یک مرکز تخصصی گوهرشناسی وجود دارد و مشکلات مربوط به رنگ، کیفیت و... در این مرکز به صورت آکادمیک حل می‌شود. یکی دیگر از مباحث مهم در کشورهای توسعه‌یافته، ایجاد انجمن‌ها و ان‌جی‌اوهاست و هرچه تعداد آنها افزایش پیدا کند، مسیر توسعه کوتاه‌تر می‌شود. انجمن تخصصی طلا، نقره و سنگ‌های قیمتی مشهد پس از جهانی شدن شهر مشهد ایجاد شد.
وی افزود: درحال‌حاضر با توجه به تحریم‌ها یکی از تصمیم‌های دبیرخانه، ورود به موضوع موانع تولید است تا مشکلات مربوط به واردات و صادرات در این زمینه را تسهیل کند؛ ضمن اینکه در آینده وارد حوزه آموزش عالی نیز خواهیم شد.
گفتنی است در پایان همایش، از استادان، کارآفرینان و سازمان‌های اجرایی که همکاری موثری با دبیرخانه شهر جهانی داشته‌اند، قدردانی شد.