طی سالهای گذشته که عرضه مس در کشور فراوان بود و تولیدکنندگان کاتد و مفتول به میزان زیادی محصولات خود را در بورس کالا عرضه میکردند، همواره شاهد مازاد عرضه در کشور بودیم؛ بهطوری که در برخی از سالها بیش از نیمی از محصولات بدون متقاضی و معامله از رینگ بورس کالا خارج میشدند. این مساله باعث شده بود که شرکتهای بزرگ تولیدکننده برای جبران عرضه مازاد و جلوگیری از انباشت محصول، اقدام به صادرات کنند.
تغییر خط تولید شرکت ملی صنایع مس ایران از کوره ریورب به کوره فلش طی چند ماه اخیر باعث شده است تا عرضه بهتدریج کاهش یابد و به پایینترین سطح خود طی سالهای اخیر برسد. این مساله سبب پیشی گرفتن میزان تقاضا نسبت به عرضه شده و بعضا برای دریافت محصول در بورس کالا، رقابت شدید میان شرکتهای متقاضی و خریدار شکل گرفته است. در کنار این موضوع، باید افزایش شدید قیمتهای جهانی مس و نیز حذف تدریجی نظام سهمیهبندی را نیز در نظر گرفت که به افزایش نسبت تقاضا به عرضه نیز دامن زده است.
بهطور مثال در تیر ماه سال گذشته بیش از 17 هزار تن محصول مسی در بورس کالا عرضه شده بود که در مقابل آن تنها 11 هزار تن معامله صورت گرفت. آمار عرضه و معامله در سال 1394 حتی از سال 1395 نیز بدتر بود؛ چرا که در تیر ماه سال 1394 در مقابل عرضه 31 هزار تن مس در بورس کالا، تنها 10 هزار تن معامله به ثبت رسید. با توجه به اینکه در تیز ماه سال جاری، حدود 9 هزار و 600 تن مس در بورس کالا عرضه شد، میتوان گفت که در حال حاضر در بازار مس کشور تنها حدود 2 تا 3 هزار تن کسری محصول وجود دارد. البته توجه به این امر ضروری است که با افزایش هزینههای برق در فصل تابستان، برخی از تولیدکنندگان با موکول کردن فرآیند تعمیر و تجهیز خطوط تولید خود به این دوره، سعی در کاهش حجم تولید خود داشته تا از هزینههای مصرف انرژی و جلوگیری از قطعی احتمالی برق بکاهند.
نمودار 1 حاکی از آن است که طی تیر ماه سال 1396 حدود 9 هزار و 600 تن انواع محصولات مسی در بورس کالا عرضه شدند که در مقابل آن بیش از 18 هزار تن تقاضا وجود داشت که در نهایت همه مس عرضه شده مورد معامله قرار گرفت و به فروش رفت. در این میان کاتد به میزان 7 هزار و 500 عرضه شد که تقاضایی در حدود 14 هزار تن داشت. بیش از 2 هزار تن نیز مفتول در این ماه، عرضه شد که این محصول نیز تقاضایی در حدود 4 هزار تن داشت. بنابراین میتوان گفت که برای هر تن عرضه حدود 2 تن تقاضا وجود داشت.