شرکت معدنی فریپورت مکموران که بهرهبردار معادن مس متعددی در سراسر جهان است، بهرهبرداری از اولین معدن بزرگ طلا و دومین معدن بزرگ مس جهان، یعنی معدن طلا- مس گراسبرگ واقع در استان پاپوآی اندونزی را نیز در اختیار دارد. از اواسط ماه ژانویه سال جاری، دولت اندونزی، اقدام به اعمال قانون ممنوعیت صادرات مواد معدنی از جمله کنسانتره مس از این کشور کرد. هدف دولت از اعمال چنین ممنوعیتی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر در داخل کشور با توسعه صنایع تکمیلکننده زنجیره تأمین کالاهای معدنی بود. با این وجود، واحد معدنی بزرگی چون گراسبرگ با 2 چالش بزرگ روبهرو شد؛ نخست، عدم وجود تقاضای داخلی کافی برای مس تولیدی معدن گراسبرگ و دوم، عدم توانایی شرکت در تحویل به موقع محمولههای کنسانتره فروخته شده از گراسبرگ.
شرکت فریپورت برای حل چالش نخست، اقدام به کاهش تولید و به تبع آن کاهش هزینههای خود کرد. در پی این امر، تعداد قابل ملاحظهای از کارگران واحد معدنی گراسبرگ در اواسط ماه آوریل تعدیل شدند. اواخر ماه آوریل، شرکت موفق به کسب مجوز 6 ماه برای صادرات کنسانتره تولیدی معدن گراسبرگ از دولت شد. با موفقیت شرکت برای از سرگیری صادرات محصولات واحد گراسبرگ، اتحادیه کارگری این معدن برای بازگشت به کار کارگران تعدیل شده از ابتدای ماه مِی اعتصاب خود را آغاز کردند. در این میان، فریپورت برای کنترل ثبات تولید، از پیمانکاران برای جایگزینی کارگرانی که اعتصاب کرده بودند، استفاده کرد. در نتیجه، کارگران این واحد معدنی، اعتصاب خود را در ماه ژوئن و جولای نیز تمدید کردند؛ تعداد این کارگران بالغ بر 6 هزار نفر است.
نمودار 1، عملکرد تولید 3 ماهه دوم و 6 ماهه اول سال 2017 شرکت فریپورت مکموران را به تفکیک مناطق تحت بهرهبرداری این شرکت نشان میدهد. با توجه به نمودار، تولید مس شرکت فریپورت مکموران در فصل دوم و به طور کلی در نیمه اول سال جاری با کاهش همراه بود. حجم تولید مس 3 ماهه دوم این شرکت در سال جاری نسبت به دوره مشابه از سال گذشته، افت 12.7 درصدی داشت. در بررسی نیمه اول سال نیز، تولید مس فریپورت مکموران در مقایسه با سال گذشته، کاهش 13.2 درصدی را تجربه کرد. پیشبینی شرکت فریپورت از تولید مس فصل دوم سال جاری، بالغ بر 440 هزار تن بود که موفق به دستیابی به آن نشد.
واحدهای معدنی مس فریپورت مکموران در منطقه آمریکای شمالی که سهم 45 درصدی از مجموع تولید مس این شرکت را در اختیار داشتند، در فصل دوم و نیمه اول سال جاری نسبت به دورههای مشابه از سال گذشته، به ترتیب با افت 18.1 و 18.8 درصدی همراه بودند. در خصوص واحدهای معدنی آمریکای لاتین و اندونزی نیز حجم تولید در نیمه اول سال جاری نسبت به نیمسال اول سال گذشته، به ترتیب با کاهش 10.2 و 4.3 درصدی مواجه شدند. با وجود مشکلات جاری این شرکت در خصوص واحد معدنی گراسبرگ در اندونزی، فریپورت مکموران انتظار دارد که با اجرای پروژه توسعه زیرزمینی واحد گراسبرگ، به کانسنگهای پرعیاری از مس و طلا در اوایل سال 2019 دست پیدا کند.
شایان توجه است که علاوه بر شرکت فریپورت مکموران به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ مس در جهان، شرکتهای بی.اچ.پی، ریوتینتو و واله نیز، کاهش قابل ملاحظهای از حجم تولید مس خود در نیمه اول سال جاری گزارش کردند. شرکتهای بی.اچ.پی، ریوتینتو و واله، در سال گذشته، به ترتیب موفق به کسب جایگاههای چهارم، هفتم و دهم بزرگترین تولیدکنندگان مس در جهان شدند. حجم تولید مس معدنی 10 شرکت برتر، تقریبا نیمی از تولید جهانی مس را در سال گذشته تشکیل میداد. از این رو، کاهش قابل توجه تولیدات غولهای مس دنیا در کنار رشد تقاضای کشورهای بزرگ مصرفکننده نظیر چین، باعث شده بازار مس طی سال جاری قدمهای نسبتا محکمی به سوی کسری عرضه برمیدارد.