راز نرخ جهانی تا نرخ داخلی فولاد

می متالز - نرخ تمام‌شده فولاد ایران نسبت به فولاد جهان، یکی از موضوع‌های مورد بحث این‌روزهاست؛ چراکه فولادسازان معتقدند، نرخ تمام‌شده آنها بسیار پایین‌تر از نرخ جهانی است. این درحالی است که با وجود تورم در تمام حوزه‌ها، دولت سال گذشته بهای انرژی را برای فولادسازان افزایش نداد.

به گزارش می متالز، البته باید یادآور شد، بخشی که در فولادسازی انرژی بیشتری مصرف می‌کند، واحد کوره‌های قوس الکتریکی در احیای مستقیم است که در این بخش گاز و برق بالایی مصرف می‌شود. بنابراین دولت انرژی را بسیار پایین‌تر از قیمت‌های جهانی در اختیار فولادسازان قرار داد و همین موضوع یکی از دلایلی بود که سبب شد سال گذشته فولادسازان با سود بالایی روبه‌رو شوند؛ چراکه ناگهان نرخ محصولات افزایش یافت و اوایل سال گذشته به یکباره نرخ فولادسازان به قیمت‌های جهانی نزدیک شد. با این حال بهای انرژی و سنگ آهن ایران نسبت به نرخ جهانی بسیار ارزان‌تر است. از آنجا که بیشتر معادن سنگ‌آهن متعلق به دولت است، از سال گذشته تاکنون دولت نرخ سنگ‌آهن را افزایش نداده است.
۳ عامل سنگ‌آهن، گاز و برق در فولادسازی هزینه‌های اصلی انرژی به‌شمار می‌روند که در ۲ سال گذشته گران نشده‌اند. هرچند زمانی که قیمت‌های انرژی و مواد اولیه ارزان ماند، دولت در راستای تنظیم بازار، اقدام به قیمت‌گذاری کرد. همین اقدام دولت متقاضیانی کاذب در بازار به‌وجود آورد و عامل خرید از بورس کالا و قاچاق شد و رانت و ناهماهنگی‌هایی را در بازار فولاد ایجاد کرد. با توجه به این شرایط بود که دولت در راستای حذف واسطه‌ها در بازار اجازه افزایش قیمت‌ها را به فولادسازان داد. با تمام این مسائل، نرخ فولاد ایران بیش از ۳۰درصد پایین‌تر از قیمت‌های جهانی است. اگر دولت اجازه افزایش نرخ به فولادساز را نمی‌دهد، در راستای حقوق مصرف‌کننده داخلی است. اگر دولت بین نرخ داخلی و صادراتی تفاوت قائل شود، فولادسازان بیشتر به سمت صادرات گرایش می‌یابند و با این رویکرد صنایع پایین‌دست با مشکل تامین مواد اولیه روبه‌رو می‌شوند؛ اتفاقی که هم‌اینک نیز در جریان است و فولادسازان تمایل به صادرات دارند. البته ناگفته نماند که رکود داخلی و نبود تقاضا نیز به نوبه خود سبب تمایل فولادسازان به صادرات شده است. در کل فولادسازهای بزرگ بیشتر محصولات خود را صادر می‌کنند و از آنجا که به دلیل تحریم‌ها، بازارهای هدف مانند قبل به خرید از ایران تمایل ندارند، حدود ۲۰درصد زیر نرخ جهانی، محصول خود را به فروش می‌رسانند. در هر صورت فولادسازها ترجیح می‌دهند که شمش و بیلت خود را نقدی صادر کنند تا اینکه در بورس کالا آن را عرضه کنند. قوانین صادراتی بسیار دست و پاگیر شده است؛ چراکه از یک‌سو صادرکنندگان باید برای صادرات تحریم‌ها را دور بزنند و از سوی دیگر ارز حاصل از صادرات را به سامانه‌‌های دولت بازگردانند، اما با وجود تمام این موضوع‌ها صادرات برای فولادسازها به‌صرفه‌تر از تامین نیاز داخلی است. در این شرایط، نوردکارانی که نیازمند مواد اولیه‌ هستند، گلایه‌مندند. اگر مروری بر سود عملیاتی و سود خالص فولادسازها در سال گذشته داشته باشید، درمی‌یابید که فولادسازان در سال‌های گذشته با سودهای غیرمتعارفی روبه‌رو شده‌اند، درحالی‌که در بهترین شرایط بازار، فولادسازهای جهان ممکن است حدود ۸تا ۱۰درصد سود داشته باشند. این درحالی است که در بازار جهانی نرخ سنگ‌‌آهن افزایش یافته است، اما فولادسازان جهانی نرخ محصول نهایی را آنچنان افزایش نداده‌اند و این موضوع سبب شده حاشیه سود فولادسازان جهان کاهش باید، اما در همین دوره و باوجود رکود داخلی، حاشیه سود فولادسازان داخلی ما افزایش پیدا کرده و این موضوع از ارزان بودن نرخ انرژی در ایران نشأت می‌گیرد.