وجود یک ذخیره مسی در معدن مهدی‌آباد

امین صفری با اشاره به آغاز رسمی عملیات در معدن سرب و روی مهدی آباد اظهار کرد: به دلایل مختلف قرارداد سرمایه‌گذاران قبلی در این معدن خاتمه پیدا کرد و تعهدات آنها اجرایی نشد. البته وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیات عامل ایمیدرو تلاش کردند تا قراردادها اجرایی شود اما تفاهم میان شرکای داخلی و خارجی صورت نگرفت و قرارداد خاتمه یافت. برای برگزاری فراخوان بین‌المللی با استفاده از شرایطی که در پسابرجام ایجاد شده بود، زمانی 2 ساله صرف شد اما خوشبختانه استقبال از این فراخوان بسیار خوب بود. ۴۵ شرکت حاضر در مناقصه از فیلترهای فنی، تامین مالی و بازرگانی عبور کرده و در نهایت یک کنسرسیوم ایرانی توانمند متشکل از شرکت مبین به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های معدنی، شرکت کاهنربا به عنوان یکی از شرکت‌های بزرگ مهندسی در بخش روی، انجمن سرب و روی ایران و دیگر شرکت‌ها برنده این مناقصه شده و کار خود را آغاز کردند.

وی ادامه داد: خوشبختانه برنامه‌ریزی بسیار خوبی برای آینده معدن صورت گرفته است. همچنین این شرکت زودتر از زمان‌های مقرر در قرارداد کار خود را انجام داده و بخش معدن را تجهیز و در حوزه زیرساخت قراردادها را با آب، برق و محیط‌ زیست را به مراحل نهایی رسانده است. از سوی دیگر در زمینه فناوری با شرکت‌های معتبر دنیا (TR اسپانیا و شرکت‌های استرالیایی) برای ورود به ایران و بومی‌سازی آنها، قراردادهایی بسته و در حال انجام است. تمامی این اقدامات با همراهی ایمیدرو بوده و ما بر آنها نظارت داریم.

به گفته صفری، تجهیزات کارخانه فرآوری سفارش داده شده و امیدواریم در پایان سال ۹۷، ۲۰۰ هزار تن کنسانتره روی تولید شده و در سال‌های بعد از آن به تولید ۸۰۰ هزار تن دست پیدا کنیم تا در گام اول نیاز موجود در کشور را تامین کرده و در گام بعدی با راه‌اندازی صنایع پایین دستی شاهد صادرات در این حوزه باشیم.

مدیر مجتمع سرب و روی مهدی آباد تصریح کرد: مدل اجرایی ایمیدرو برای معادن بزرگ، مدل بسیار خوبی است، به صورتی که براساس آن خصوصی‌سازی انجام می‌شود اما مالکیت آن برای ایمیدرو است.

وی گفت: طبق این مدل، مالکیت معدن در اختیار ایمیدرو است اما مدیریت، سرمایه‌گذاری، تامین زیرساخت، تولید و فروش طی قراردادی ۲۴ ساله که قابلیت تمدید نیز دارد در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد.

صفری افزود: این کار شکلی از واگذاری بوده و ایمیدرو به عنوان بازوی اجرایی دولت در بخش معادن و صنایع معدنی صاحب پروانه بهره‌برداری و بر درستی اجرای این قرار داد نظارت دارد. کنسرسیوم در این معدن کار خود را از صفر تا ۱۰۰ انجام می‌دهد. بطورکلی در این روش شکلی کامل از خصوصی‌سازی انجام گرفته است.

وی ادامه داد: برای اجرای پروژه برنامه‌ریزی‌ها و فازبندی‌ها صورت گرفته است. برای دستیابی به سولفور باید باطله‌برداری زیادی انجام می‌گرفت. به همین دلیل فاز اولی در این پروژه طراحی شد تا در کنار کمک به اقتصاد پروژه، اشتغالزایی را در منطقه ایجاد کند. در نتیجه با طراحی‌های صورت گرفته و قراردادهای امضا شده و همچنین با ورود تجهیزات کارخانه به سرعت به سولفور رسیده و بدون شک در پایان سال ۹۷ به تولید ۲۰۰ هزار تن کنسانتره دست خواهیم یافت.

صفری درباره بکارگیری نیروهای بومی در این پروژه افزود: طبق قرارداد سرمایه‌گذار موظف به استفاده از نیرو‌های بومی است و باید این موضوع را در اولویت خود قرار دهد. در صورتی که نیروی متخصص در منطقه نباشد می‌تواند به صورت موقت از سایر مناطق استفاده کند اما در این زمینه آموزش‌های لازم برای اپراتور و مهندسان موردنیاز آغاز شده تا بتوانیم در تمامی بخش‌ها از نیروهای بومی استفاده شود.

مدیر مجتمع سرب و روی مهدی آباد همچنین با اشاره به وضعیت معدن اظهار کرد: محدوده پروانه بهره‌برداری معدن ۵۴ کیلومتر مربع است که به دلیل قرارگیری در منطقه حفاظت شده محیط‌ زیست مجبور هستیم کارخانه‌ها تنها در همین محدوده احداث کنیم. عمده‌ای از این محدوده توپوگرافی و کوهستانی بوده که غنی از ذخیره نیست، به همین دلیل تقاضای ما از وزیر صنعت، معدن و تجارت آزادسازی بخشی از کوه‌ها است تا به همان میزان به دشت اضافه شود تا فضای کار برای احداث کارخانه و دپوی عظیم باطله در اختیار باشد. در این رابطه محیط‌ زیست دغدغه‌های خاص خود را دارد اما خوشبختانه تعامل ما در چند سال اخیر با این سازمان بسیار بوده و قول‌های مساعده برای این انتقال داده شده است.

صفری با بیان اینکه معدن مهدی آباد یک معدن ملی است، گفت: این معدن یک ذخیره جهانی است، در نتیجه نباید آن را محصور کرده و نگاه منطقه‌ای به آن داشته باشیم. از سوی دیگر ۸۰۰ هزار تن کنسانتره روی در منطقه تولید می‌شود و با توجه به عیار پایین معدن، امکان انتقال خاک معدن به منطقه دیگر وجود ندارد. البته اگر صنایع پایین دستی برای این میزان کنسانتره ایجاد نشود به دیگر ظرفیت‌های موجود کشور ارسال خواهد شد. حال با توجه به اینکه اقتصاد همیشه راه خود را پیدا می‌کند و هزینه حمل در اقتصاد موضوع بسیار مهمی تلقی می‌شود، تمامی کارخانه‌هایی که در مناطق دیگر هستند خود به خود به نزدیک مهدی آباد می‌آیند. در طولانی مدت کارخانه‌های پایین دستی در این منطقه ایجاد خواهد شد.

وی درباره دیگر عناصر موجود در این معدن، تصریح کرد: در کنار سرب و روی محصولات جانبی دیگری در معدن مهدی آباد وجود دارد. نقره و باریت (مورد استفاده در حفاری‌های نفتی) از دیگر ذخایر موجود در مهدی آباد هستند. البته در کنار این عناصر، ذخیره مسی در معدن وجود دارد که حدود ۱۸۰ میلیون تن با عیار ۰/۲۹ درصد ذخیره در اختیار دارد که باید استحصال شود. البته با توجه به آنکه مطالعات اکتشافی تمام نشده است خبری در این باره منتشر نکرده‌ایم. همچنین در کنار موارد یادشده، کالامین که نوعی از روی است نیز در این محدوده قرار دارد که کار اکتشافی آن در حال انجام است. مهدی آباد به دلیل نوع زمین شناسی خود عناصر مختلفی را در اختیار دارد. نیکل، آهن و منگنز از دیگر عناصری است که در این معدن وجود دارد.

صفری تاکید کرد: در حال حاضر شمش روی تولیدی در کشور صادر می‌شود. با توجه به اینکه مصرف شمش روی در صنایع گالوانیزاسیون فولاد است، درصورت رشد صنایع فولاد مصرف شمش روی نیز در کشور افزایش می‌یابد.

گفت‌وگو از علیرضا جعفری نژاد