انرژی ارزان، فولادسازان را به سمت مصرف بهینه نمی‌کشاند

به گزارش می متالز، به‌گونه‌ای‌که درحال‌حاضر متوسط مصرف برق واحد‌های فولادی داخلی حدود ۵۰ درصد بالاتر از استاندارد جهانی است.
 در این‌باره مهرشاد خمسه کارشناس حوزه فولاد دانشگاه امیرکبیر عنوان کرد: صنعت فولاد جزو بزرگ‌ترین صنایع انرژی‌بر در میان صنایع مادر هر کشوری به‌شمار می‌آید؛ امروز یکی از عوامل تعیین‌کننده نرخ تمام‌شده فولاد، میزان مصرف انرژی به‌ویژه برق و گاز است؛ بیشتر تولیدکنندگان بزرگ جهان نیز بر سر بهینه‌سازی مصرف انرژی به دلیل کاهش نرخ تمام شده و حاشیه سود بالا با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. متاسفانه ایران با داشتن بیش از ۹۰درصد کل مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز فولادسازی و همچنین انرژی ارزان، نرخ تمام‌شده بالاتری نسبت به کشورهای فعال در این حوزه دارد.
خمسه افزود: براساس آمارهای جهانی متوسط مصرف برق به ازای یک تن فولاد خام به روش کوره قوس الکتریکی در سال ۲۰۱۷میلادی (۱۳۹۶) حدود ۴۳۰کیلووات ساعت است؛ درحالی‌که این عدد در ایران به‌طور متوسط ۶۹۱کیلووات ساعت بوده و حدود ۵۰درصد بیشتر از استاندارد جهانی است.
وی خاطرنشان کرد: این میزان اختلاف فقط در بخش کوره قوس الکتریکی بوده و معضل مصرف غیربهینه برق در سایر بخش‌های فولاد‌سازی (گندله‌سازی و احیای مستقیم) نیز وجود دارد. این موضوع سبب اتلاف منابع انرژی کشور، افزایش نرخ تمام شده فولاد و درنهایت کاهش سطح رقابت‌پذیری صنعت فولاد ایران شده است.

یک‌چهارم مصرف برق در صنعت متعلق به فولاد است

این کارشناس عنوان کرد: نکته جالب اینکه بیشتر فولادسازان از این موضوع مطلع هستند اما میلی برای کاهش مصرف انرژی و اعمال تغییرات در ساختار الگوی مصرف خود ندارند. به‌نظر می‌رسد، مهم‌ترین دلیل آن بهره‌مندی صنعت فولاد از رانت انرژی ارزان است. تا زمانی که فولادسازان از رانت انرژی استفاده می‌کنند، به فکر بهینه‌سازی مصرف برق نخواهند افتاد. تمامی فولادسازان به این نکته واقف هستند که در صورت ادامه روند فعلی و واقعی شدن نرخ انرژی دوام چندانی نخواهند داشت.
خمسه افزود: براساس آمار، حدود یک‌سوم از برق مصرفی کشور متعلق به بخش صنعت و از این میزان حدود یک‌چهارم، سهم صنعت فولاد است که عدد بسیار قابل‌توجهی است. با بهینه‌سازی مصرف انرژی واحدهای فولادسازی به میزان ۱۰درصد که با استفاده از فناوری‌های روز جهان به‌طور کامل قابل‌دستیابی است، می‌توان حدود یک‌درصد از کل برق مصرفی کشور را کاهش داد.
به همین منظور ضروری است، برای اصلاح فناوری‌های تولید فولاد و همچنین نوسازی تجهیزات، سرمایه‌گذاری مطلوب انجام شود. با این اقدام کاهش مصرف برق محقق می‌شود و صاحبان صنعت فولاد نیز از محل کاهش هزینه انرژی منتفع خواهند شد.

تولید فولاد با قراضه برق کمتری مصرف می‌کند

یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان برق مصرفی در فولادسازی، فناوری‌های به‌کار رفته در این صنعت به‌شمار می‌رود. عمده مصرف جریان الکتریسیته در فولادسازی در ایران مربوط به فناوری کوره‌های قوس الکتریکی در تولید آهن ‌اسفنجی است.
در این راستا، پیش از این محمود ارباب‌زاده، مدیرعامل فولاد سپیددشت در گفت‌وگو با روزگار معدن گفته بود: فناوری کوره‌های قوس الکتریکی در تولید آهن ‌اسفنجی برق بالایی را مصرف می‌کند و این به‌دلیل استفاده فناوری احیای مستقیمی است که در کارخانه‌های فولادسازی داخلی به کار گرفته می‌شود.
ارباب‌زاده در ادامه خاطرنشان کرد: البته استفاده از فناوری احیای مستقیم در مقایسه با کک‌سازی‌ها دارای مزیت‌هایی مانند آلودگی کمتر است، اما به نسبت سایر فناوری موجود در فولادسازی در جریان الکتریسیته مصرف بالایی دارند.
وی در ادامه با اشاره به راهکارهای کاهش مصرف برق در فولادسازی‌ها عنوان کرد: در جهان برای کاهش مصرف برق در فولادسازی به‌‌طور معمول سامانه‌های تزریق اکسیژن و کربن در کوره‌های قوس را به‌کار می‌گیرند. به عبارت ساده‌تر انرژی شیمیایی را جایگزین انرژی الکتریکی می‌کنند.
مدیرعامل فولاد سپیددشت در ادامه تصریح کرد: روش دیگر برای کاهش مصرف برق در فولادسازی این است که با کنترل مواد ورودی به کوره بتوان از موادی با استانداردهای بهینه برای کوره‌های قوس استفاده کرد تا سرباره کمتری تولید شود و درنتیجه مصرف جریان الکتریسیته را کاهش دهد.
 ارباب‌زاده با بیان این موضوع که روزآمد کردن فناوری سبب کاهش مصرف انرژی می‌شود، عنوان کرد: به‌طور کلی در فولادسازی باید با روزآمد کردن فناوری در واحدهای فولادسازی میزان مصرف برق را کاهش داد. در این راستا اگر بتوان ظرفیت‌های کوره را با ترانس‌های بزرگ‌تر به‌گونه‌ای طراحی کرد که قادر باشد مصرف برق را کاهش دهد، اقدام موثری خواهد بود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا میانگین مصرف برق واحدهای فولادسازی کشور از میانگین مصرف برق جهانی بیشتر است، عنوان کرد: به‌طور تقریبی میزان مصرف برق فولادسازهای داخلی به مصرف جهانی نزدیک است، البته باید بین فناوری واحدها تفکیک قائل شد؛ واحدهایی که کوره‌های آنها از قراضه استفاده می‌کنند به‌طور تقریبی به استاندارد جهانی نزدیک هستند اما کوره‌هایی که آهن ‌اسفنجی به کار می‌گیرند به برق بیشتری نیاز دارند؛ چراکه آهن ‌اسفنجی دارای موادی است که باید در کوره جداسازی شود، از این‌رو این بخش برق بیشتری مصرف می‌کند.