ستاد فولادی به ریاست وزیر صنعت، معدن و تجارت ایجاد شود

به گزارش می متالز، این کارشناسان در همایش «عبور از بحران صنعت فولاد و متالورژی» که در اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد، حمایت همه‌جانبه دولت برای حل مشکلات صنعت فولاد کشور را اجتناب‌ناپذیر می‌دانند.
به اعتقاد آنها از سال ۹۲ طرح جامع فولاد برای رسیدن به سند جامع فولاد راه‌اندازی شد اما نیاز به واردات مواد اولیه و دیگر مشکلات بر سر راه این سند وجود داشته است.
خواست کارشناسان و فعالان این حوزه اقتصادی این است که ستاد فولادی با ریاست وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود و فعالان صنعت فولاد، ‌معدنداران و تشکل‌های اقتصادی در آن حضور داشته باشند؛ چراکه معتقدند، دولت به بخش خصوصی کمتر توجه کرده و نتیجه آن وضعیت کنونی صنعت فولاد و معادن شده است.
اصفهان با بیش از ۵میلیون نفر جمعیت، بیش از ۹هزار واحد تولیدی کوچک و بزرگ، با سرمایه ۲۲۱هزار میلیارد ریالی و اشتغال ۲۶۳هزار نفری، حدود ۸۴۰معدن در حال بهره‌برداری با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۰هزار میلیارد ریالی و حدود ۱۸۰هزار واحد صنفی صنعتی‌ترین استان کشور به‌شمار می‌آید.
همچنین یک‌هزار و ۱۰۰واحد در زمینه فولاد و صنایع وابسته فعالیت می‌کنند.
استان اصفهان رتبه نخست صنعت کشور به لحاظ تعداد، سرمایه‌گذاری و اشتغال و رتبه دوم را از نظر فولاد به خود اختصاص داده است. همچنین ٣٦درصد اشتغال و ٢٢درصد سرمایه‌گذاری در زمینه فولاد را این استان دارد.
مجتمع فولاد مبارکه بزرگ‌ترین واحد صنعتی تولید ورق‌های فولادی در ایران است که سالانه حدود ۷.۲میلیون تن فولاد خام تولید می‌کند. این مجتمع دارای ۳۵ کیلومترمربع وسعت و ۱۷کیلومترمربع سالن تولید است.
مجموع آهن اسفنجی تولید شده در کل کشور بیش از ۲۴میلیون تن است که سهم گروه فولاد مبارکه شامل فولاد مبارکه، فولاد هرمزگان، فولاد سبا و شرکت فولاد سفیددشت چهارمحال و بختیاری از این میزان، بیش از۱۰میلیون و ۵۶۰هزار تن است.
از این رقم، ۷میلیون و ۱۵هزار تن در واحدهای احیای مستقیم ۱ و ۲ شرکت فولاد مبارکه، بیش از یک‌میلیون و ۶۹۱هزار تن در واحد فولاد هرمزگان، یک‌‌میلیون و ۲۵۱هزار تن در مجتمع فولاد سبا و بیش از ۵۵۴هزار تن در شرکت فولاد سفیددشت چهارمحال و بختیاری تولید شده است.

ضرورت تشکیل ستاد فولاد

رئیس شورای سیاست‌گذاری همایش عبور از بحران صنعت فولاد و متالورژی افزود: تحریم واقعیتی است که وجود دارد و ‌همه آن را در زندگی روزمره لمس می‌کنند اما با این وجود موفقیت‌های خوبی هم به‌دست آورده‌ایم.
مهدی کرباسیان با اشاره به اینکه سال گذشته زنجیره فولاد حدود ۴.۵میلیارد دلار صادرات داشته است، گفت: این موضوع نشان می‌دهد، با وجود تحریم‌ها کشور دارای ظرفیت‌های بالایی است.
وی ادامه داد: اگر شیوه‌نامه‌های سال ۹۷ براساس تصمیم‌های غیرکارشناسی نبود، می‌توانستیم صادرات را ۵۰درصد افزایش دهیم.
رئیس شورای سیاست‌گذاری این همایش با بیان اینکه ۳میلیارد تن ذخیره زغال‌سنگ شناخته شده در کشور وجود دارد، اظهار کرد: سال گذشته به ۳.۵میلیون تن مازاد گندله و ‌۴.۴میلیون تن مازاد کنسانتره و آهن اسفنجی دست پیدا کردیم.
وی با اشاره به ذخایر سنگ‌آهن افزود: تاکنون ۲۷۰هزار کیلومترمربع کار اکتشافی از ذخایر سنگ‌آهن انجام شده است اما باز هم در این زمینه باید کار شود، همچنین به‌طور کلی ۳۰۰هزار کیلومترمربع کار اکتشافی جدید در معادن در حال انجام است.
به گفته کرباسیان، باید به این نکته توجه کرد که معادن روباز در کشور وجود ندارد و ما باید به سمت معادن عمقی حرکت کنیم.
وی ادامه داد: تاکنون حداکثر ۲۰۰متر از معادن زغال‌سنگ حفاری کردیم و به ۲میلیارد تن ذخیره جدید سنگ‌آهن رسیدیم. این درحالی‌است که در استرالیا ۴هزار متر حفاری کردند تا به معادن زغال‌سنگ دست پیدا کنند.
رئیس شورای سیاست‌گذاری این همایش بیان کرد: در زمان تحریم باید از مزایایی که در اختیار داریم استفاده کنیم تا تحریم لطمه‌ای به صنعت و اقتصاد کشور وارد نکند، متاسفانه با تصمیم‌های عجولانه و ‌ناصحیح در حال لطمه زدن به صنایع فولاد و معادن هستیم.
وی با اشاره به ظرفیت‌های زنجیره فولاد در کشور گفت: بررسی‌های انجام شده در جهان نشان می‌دهد ایران از ظرفیت انرژی، گاز و سنگ‌آهن برخوردار است، به‌گونه‌ای‌که کشور به عنوان صادر‌کننده اصلی سنگ‌آهن در جهان شناخته می‌شود.
کرباسیان اضافه کرد: برخی کشورها از نعمت گاز، انرژی و سنگ‌آهن به‌طور یکجا برخوردار نیستند، از این‌رو باید برای ظرفیت‌های موجود سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی شده و زیرساخت‌ها فراهم شود.
وی ادامه داد: ایران به ۱۰ کشور اصلی ازجمله عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، هند، عمان و افغانستان محصولات پتروشیمی و معدنی صادر کرده است.
کرباسیان گفت: خواست ما این است که ستاد فولادی با ریاست وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود و فعالان صنعت فولاد، ‌معدنداران و تشکل‌های اقتصادی در این ستاد حضور داشته باشند؛ چراکه معتقدیم دولت در گوش دادن به حرف بخش خصوصی کمتر توجه کرده که نتیجه آن وضعیت کنونی صنعت فولاد و معادن شده است.

تدوین سند چشم‌انداز

مسعود ابکا، فعال صنعت فولاد گفت: در سال ۸۴ قرار بود سند چشم‌انداز ۲۰ساله در کشور تعریف شود که به‌دنبال آن اهداف وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها تعریف و برنامه‌هایی تهیه شود و به آن سند بپیوندد.
وی با بیان اینکه تنها وزارتخانه‌ای که این سند را اعمال کرد، وزارت صنعت، معدن و تجارت بود، افزود: از سال ۹۲ طرح جامع فولاد برای رسیدن به سند جامع فولاد راه‌اندازی شد اما نیاز به واردات برای مواد اولیه و دیگر مشکلات بر سر راه این سند وجود داشت.
ابکا با بیان اینکه کمک دولت به صنعت فولاد این بود که ارزش پول ملی را کاهش داد، تصریح کرد: این اقدام فرصت صادراتی و سودآوری خوبی برای معدنداران و ‌فولادسازان به وجود آورد اما کاهش ارزش پول ملی نیز بحران‌ها و چالش‌هایی را به همراه داشت.
وی بیان کرد: تا قبل از شیوه‌نامه‌های قبلی وضعیت صادرات فولاد خوب بود اما اکنون با شیوه‌های جدید با مشکلات و چالش‌هایی روبه‌رو هستیم. فعال صنعت فولاد با اشاره به طرح جامع فولاد اظهار کرد: زمانی که مطالعات طرح جامع فولاد آغاز شد، مجوز ۱۷۴میلیون تن فولاد خام داشتیم، درحالی‌که ۵۵میلیون تن فولاد در چشم‌انداز تعیین شده بود.
وی اضافه کرد: بزرگ‌ترین معضل این بود که پیشنهاد دادیم در وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز ۱۷۴میلیون تن به ۹۰میلیون تن کاهش یابد.
ابکا گفت: زنجیره نامتوازن در مجوز طرح جامع فولاد بحران‌هایی را به‌وجود آورده بود اما تلاش کردیم، زنجیره فولاد خام، آهن اسفنجی، کنسانتره و ‌گندله را متوازن کنیم.

صنعت فولاد چابک نیست

سیدمهدی نقوی، معاون فناوری شرکت فولاد مبارکه با اشاره به زیرساخت‌ها افزود: بندرها هم ظرفیت واردات سنگ‌آهن را ندارند. وی ادامه داد: ‌باید با وجود تحریم‌ها کارهای جدیدی انجام شود، البته باید حقایق ناخوشایند را هم بپذیریم، تاثیرات تحریم با فاصله یک‌سال خود را نشان نمی‌دهد بلکه چندین سال طول می‌کشد.
معاون فناوری شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: صنعتی پایدار است که افقی بیش از ۶ سال را ببندد و در جهت آن حرکت کند.
وی با اشاره به راهکار برون‌رفت از تحریم‎‌ها گفت: فولاد مبارکه با مشکل سنگ‌آهن روبه‌رو است که اگر دولت حمایت نکند، مشکلات بسیاری خواهیم داشت.
نقوی خاطرنشان کرد: باید طرح‌های جبرانی داشته باشیم تا مشکلات حل شود، اگر حرکت جمعی متوازن و معادن منتفع شود، دیگر متضرر نخواهیم شد.
به گفته وی، تا دیروز مشکل واردات و امروز مشکل تامین سنگ‌آهن داریم. مسئله این است‌ که اگر در کنار هم و با اعتماد مسائل حل نشود، به‌طورکلی مشکلات در ایران ادامه‌دار خواهد بود.
معاون فناوری شرکت فولاد مبارکه اظهار کرد: صنعت فولاد چابک نیست. تغییرهای امروز نتیجه تصمیم‌های گذشته مدیران است، اگر قرار است سنگ‌آهن صادر شود باید این کار به‌درستی و در زمان مناسب انجام شود.

مناسبات اقتصادی با جهان

رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران با اشاره به راهکارهای موثر در حوزه فولاد اظهار کرد: یکی از عمده مشکلات موجود در صنعت فولاد مناسبات با جهان است، در جهان مناسبات اقتصادی مناسبات سیاسی را جهت می‌دهد اما در ایران برعکس است.
بهرام شکوری افزود: باید در راستای تولید هرچه بیشتر تلاش کرد، از این‌رو بخش خصوصی ناچار به پیدا کردن راهکارهایی است که می‌توان ایجاد شرکت‌های گوناگون را از این راهکارها دانست. وی با اشاره به اینکه دولت باید هزینه‌ صنایع را تامین کند، ادامه داد: دولت باید جلوی ایجاد مشکلات برای صنایع را بگیرد. یکی از این مشکلات گمرک است که تجهیزات، دستگاه‌ها و خودروها ماه‌ها در گمرک می‌مانند و تعرفه‌ای به اندازه خودروهای سواری دارند.
رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: در برخی از تصمیم‌ها دولت و مجلس به این موضوع ‌رسیدند و قانونی به ‌رفع موانع تولید و ‌بهبود فضای مستمر کسب و کار اختصاص داده شد، اما به‌درستی روی این موضوع کار نمی‌شود.
وی اضافه کرد: یکی از خواسته‌های فعالان اقتصادی دیده شدن و طرف مشورت قرار گرفتن است.
به گفته شکوری، کاهش ارزش پول ملی بد است و نباید رخ دهد اما ابزار توسعه صادرات است.
رئیس کمیسیون معادن اتاق ایران نیز ادامه داد: در طرح جامع فولاد تولید ۵۵میلیون تن با ۱۰۰درصد ظرفیت درنظر گرفته شده است و در نشستی با وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح شد که باید ۸۰درصد ظرفیت به کار گرفته شود.
وی اضافه کرد: اگر زنجیره فولاد به لحاظ نرخ، متعادل و متوازن شود، به‌نوعی دغدغه‌های صنعت فولاد برطرف می‌شود.
لازم به یادآوری است که براساس سند چشم‌انداز ۲۰ساله کشور ابلاغ شده ازسوی رهبر معظم انقلاب، چشم‌انداز تولید فولاد کشور در سال ۱۴۰۴ دستیابی به تولید ۵۵میلیون تن فولاد خام تبیین شده است. تولید فولاد خام کشور در سال ۹۷ حدود ۲۵میلیون تن و ظرفیت تولید فولاد خام کشور تا انتهای سال ۹۷ حدود ۳۴.۵میلیون تن بوده است.
براساس آخرین گزارش طرح جامع فولاد تا پایان سال ۹۷ مجموع ظرفیت‌های فولاد (فعال، در دست اجرا و قابل تحقق، مازاد) ۱۳۳میلیون تن است که ظرفیت واحدهای فعال فولاد ۳۴.۵میلیون تن، ظرفیت طرح‌های در دست اجرا و قابل تحقق فولاد ۲۰.۵میلیون تن و ظرفیت مازاد فولاد ۷۸میلیون تن است.
درحال‌حاضر سرانه مصرف فولاد ایران حدود ۲۷۳کیلوگرم است، درحالی‌که میانگین سرانه مصرف جهانی فولاد ۳۰۰کیلوگرم است.