کارگران «گراسبرگ» در چه شرایطی مشغول به کارند؟

به گزارش می متالز به نقل از بزینس‌اینسایدر «گراسبرگ» معدنی است که در استان «پاپوای غربی» اندونزی واقع شده و ۹۰ سال از کشف آن می‌گذرد اما این منطقه همواره گرفتار درگیری‌ها و اختلاف‌های بسیار بوده و کیفیت زندگی ساکنانش نیز کاهش یافته است.
«گراسبرگ» از جهات مختلفی بین معادن مختلف جهان منحصربه‌فرد است. این معدن، بزرگترین منبع درآمدهای مالیاتی اندونزی است اما از طرفی نماد فساد و رابطه‌بازی‌های سیاسی اندونزی بوده و البته برای مهندسان، یک معجزه فناوری به شمار می‌رود؛ استخراج یک معدن در ارتفاع ۴ هزار متری از سطح دریا، با شیب زیاد، سرمای شدید و بارندگی بالا اتفاق غیرممکنی در این منطقه به نظر می‌رسد. از طرفی فعالان اجتماعی، استخراج در این معدن را به عنوان سوءاستفاده از حقوق انسان و تخریب اکوسیستم‌های منطقه می‌بینند. کوه گراسبرگ در چشم ساکنان باستانی منطقه به عنوان یک مکان مقدس مورد احترام است و فعالیت معدنکاری در این منطقه شاید برای سهامداران، یک سرمایه‌گذاری اشتباه به‌شمار می‌آید.
هرکسی به بهره‌برداری از این کوه از نگاه خود می‌نگرد اما چیزی که مسلم است، اعتراض و نارضایتی بخش قابل‌توجهی از شهروندان اندونزی و به‌ویژه ساکنان «پاپوا» از عملکرد مسئولان و شرکت‌های حفاری است.
تاکنون صدها نفر از بومیان منطقه در مخالفت با بهره‌برداری از این معدن جان خود را از دست داده‌اند و صدها هکتار از جنگل‌های بارانی هم از بین رفته‌اند؛ خاک آلوده شده است و آب‌های سطحی و زیرزمینی، دیگر قابل آشامیدن نیستند. می‌توان ادعا کرد که ریسک‌ها و مخاطرات موجود در پروژه بهره‌برداری از این معدن نتیجه دهه‌ها خودخواهی دولت اندونزی در مقابل جامعه محلی و توجه ناکافی به مدیریت زیست‌محیطی است. با هر معیاری که این شرایط سنجیده شوند، بهره‌برداری از معدن «گراسبرک» را نمی‌توان چیزی جز استعمار دانست.
از سال ۱۳۶۹ (۱۹۹۰م) بهره‌برداری از معدن «گراسبرگ» به یک شرکت امریکایی با نام مک‌موران واگذار شد. این شرکت، برای بهره‌برداری از این معدن، یک پروژه سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت اندونزیایی «فریپورت» آغاز کرد. شرکت جدید که فریپورت - مک‌موران نامیده می‌شد، مالک و بهره‌بردار حدود ۹۱درصد از معدن «گراسبرگ» است. این معدن در سال نخست فعالیت خود، ۱۹۶ هزار اونس طلا تولید کرد که یک موفقیت آنی به شمار می‌رفت. براساس گزارش‌های سالانه فریپورت و مک‌موران، تولید سالانه این معدن به ۱۴/۱میلیون اونس در سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳م) رسید و در دو سال پیش از آن هم به ترتیب ۸۶۲ هزار اونس و ۴۴/۱میلیون اونس طلا تولید کرده است و این رقم در سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴م) به ۶/۱ میلیون اونس رسید. استخراج این معدن به شکل روزمینی و زیرزمینی انجام می‌شود و براساس گزارش وب‌سایت «فریپورت» هنوز هم بیش از ۷۵درصد از تولیدات آن ناشی از استخراج‌های روزمینی است.

این شرکت توانست با همکاری چند شرکت بزرگ دیگر ازجمله «ریوتینتو» و به لطف فناوری‌های سطح بالا اقدام به استخراج این معدن کند، اما بهبودی در شرایط اقتصادی و اجتماعی پاپوا ایجاد نشده است. این معدن بارها مرگ کارگران را به چشم خود دیده و چنین اتفاقاتی سبب تعطیلی، تظاهرات و اعتصاب‌های بیشمار شده است. یکی از خواسته‌های کارگران در این مدت، افزایش حقوق و دستمزد بوده است. آنها همچنین به شرایط ایمنی ناکافی خود اعتراض دارند.
گفته می‌شود شرکت امریکایی یادشده با وجود آنکه درآمد زیادی از این معدن کسب می‌کند، در افزایش حقوق و دستمزد کارگران، افزایش ایمنی محیط کار، ارائه تسهیلات رفاهی و دائمی کردن قرارداد استخدامی آنها اهمال می‌کند. یکی از شواهد درآمدهای بالای فریپورت-مک‌موران آن است که بلافاصله با اعتصاب کارگران آن و توقف تولید، قیمت‌های جهانی طلا و مس افزایش می‌یابد. از طرفی، تحمل اینکه بیشتر درآمدهای حاصل از این معدن نصیب سرمایه‌گذاران امریکایی می‌شود، برای بسیاری از وطن‌پرستان اندونزی دشوار است. البته اندونزی به تنهایی فناوری لازم را برای بهره‌برداری از «گراسبرگ» ندارد و مجبور است به همکاری با شرکت‌های خارجی روی آورد. اما وضعیت توزیع درآمدها هم مساعد نیست. با اینکه بسیاری از کارگران و مهندسان اندونزیایی در این منطقه مشغول به‌کار هستند، از نیروهای بومی منطقه به ندرت استفاده می‌شود. بخش قابل‌توجهی از کارگرانی که در معدن «گراسبرگ» مشغول به کار هستند، از سرزمین اصلی اندونزی به پاپوای غربی مهاجرت کرده‌اند و براساس برآوردها تنها یک‌درصد از درآمدهای آن به بومیان این جزیره می‌رسد.
از طرفی شرکت فریپورت‌مک‌موران به دلیل استفاده از نیروهای نظامی برای برقراری امنیت و حفظ نظم به نقض حقوق بشر و سوءاستفاده از کارگران متهم است. بارها تظاهرات کارگران با دخالت پلیس و نیروهای نظامی روبه‌رو شد و با بهانه مبارزه با جدایی‌طلبی و حفظ امنیت و استقلال، به آنها شلیک شده است. در این منطقه به حدی وضعیت، امنیتی و نظامی شده که حتی خبرنگاران حق ورود به آن را ندارند و در بسیاری از موارد برای تهیه گزارش‌های خبری به تصاویر ماهواره‌ای استناد می‌کنند.
حقوق کارگران در ابتدا بسیار پایین بوده و تنها پس از سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ اندکی افزایش یافته است. پیش از آن کارگران اعتقاد داشتند که حقوق آنها کمترین میزان حقوق کارگران معدن در جهان بوده و در سطح حقوق متداول در افریقا و امریکای جنوبی است.
بنا بر گزارش هفته‌نامه «تایم»، پیش از آنکه در سال ۲۰۱۱م وضعیت حقوق و دستمزدها تا حدی بهبود پیدا کند، دستمزد هر کدام از کارگران اندونزیایی در این معدن بین ۵/۱ تا ۳ دلار بوده است. با این حال درخواست کارگران و نمایندگان آنها تا ۵/۱۲ دلار در ساعت است. حقوق و دستمزد آنها به‌تدریج و در طول دو سال، تنها ۳۷درصد افزایش پیدا کرد.