به نام ورزقان به کام خارجی‌ها/ روایت نماینده مجلس از تنفر مردم نسبت به مسوولین معدن

به گزارش می متالز، یک معدن طلا به نظرتان چه تاثیری می‌تواند بر زندگی مردم یک منطقه کوچک داشته باشد؟ شاید بسیاری فکر کنند داشتن معدنی طلا در یک شهرستان کوچک مردم آن منطقه را ثروتمند و خیالشان را تا چند نسل راحت می‌کند اما این تفکرات اشتباه است و یا حداقل درباره معدن طلای اندریان در شهرستان ورزقان اشتباه است. معدن طلایی که این روزها کام دیگران را شیرین و کام مردم این منطقه را با سیانور تلخ می‌کند.

از معدن طلای اندریان نه تنها ثروتش به مردم محروم این منطقه نرسیده بلکه تنها چیزی که نصیب جسم و جان آنها شده است آلودگی زیست محیطی بوده است. حتی حیوانات نیز از این آسیب‌ها در امان نبوده‌اند و سال گذشته تصاویری از تلف شدن پرندگان در اطراف معدن اندریان به علت استفاده از سیانور منتشر شد که مسوولان مربوطه آن را تکذیب کردند اما با تمام این اوصاف وضعیت جسمانی مردم و هوای آلوده این منطقه نشان از آلودگی‌های زیست محیطی دارد.

روایت یک جهادگر از خام فروشی طلای اندریان به خارجی‌ها

علی سنبلی، مسوول سابق بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی سهند تبریز در صفحه اینستاگرامی‌اش درباره وضعیت معدن طلای اندریان نوشت: " چندی پیش برای شرکت در اردوی جهادی راهی ورزقان شدیم. چیزی که از بدو ورود بسیار جالب توجه بود با وجود معادن بسیار با ارزشی همچون مس سونگون و معادن طلا و..... در این منطقه محرومیت آشکارا دیده می‌شود. ورزقان واقعا طلایی است اما مستضعف... نکته‌ی تلخ ماجرا خام فروشی معادن این منطقه و واگذاری 70 الی 80 درصدی استخراج و درآمد برخی ازاین معادن به طرف خارجی با وجود شرکت‌های قدتمند داخلی برای برعهده گرفتن استخراج این معادن است.

نمونه‌ی بارز این معادن، معدن طلای اندریان است. این معدن با 120 هکتار وسعت و 30 میلیون تن ذخیره قطعی طلا با عیار پنج درصد در نزدیکی روستای اندریان قرار دارد؛ نکته‌ی پرابهام ماجرای این معدن واگذاری 70 درصدی سهام این معدن طلایی به یک شرکت گرجستانی است. چرا با وجود شرکت‌های سابقه دار ایرانی در استحصال و تولید طلا در کشور پتانسیل موجود این شرکت‌ها نادیده گرفته شده ؟؟ انگار که برای شرکت‌های روسی و گرجی سهم ویژه‌ای در نظر گرفته می‌شود.

طبق گفته‌ی اهالی منطقه این شرکت برای کاهش هزینه‌های خود برای استحصال طلا از روش سیانوراسیون استفاده می‌کند. روشی که به اذعان خود مسوولین شرکت کم هزینه ترین و مقرون به صرفه ترین روش برای سرمایه گذار است ولیکن این روش سبب آلودگی آب های زیر زمینی منطقه، مرگ و میر پرندگان منطقه شده و از طرفی بخارات سیانور با هوای اکثرا مرطوب منطقه نیز قاطی شده و سبب آلودگی هوای منطقه می‌شود که سابقه مسمومیت چند نفر از پرسنل و حتی بستری شدن در بیمارستان هم وجود دارد.

طبق مصوبه سازمان محیط زیست باید معادن ۸ درصد به عنوان حق آلایندگی برای اجرای طرح‌های محیط زیستی در منطقه مورد اکتشاف پرداخت نماید آیا معدن اندرگان تاکنون حق آلایندگی خود را در قبال مشکلات زیست محیطی پرداخت نموده است؟

علاوه بر این معضلات شاهد تاراج غیرقانونی و شبانه روزی خاک این منطقه توسط افراد سودجو هستیم به طوری در کمال بی خیالی و خواب آلودگی نهادهای نظارتی و انتظامی خاک این منطقه کیلویی چهارصد هزار تومان به فروش می‌رود. و در آخر چند سوال که پس از اندکی تحقیق در مورد این معدن برایم لاینحل باقی مانده... طبق برنامه ششم توسعه، معادن یک درصد از درآمد های سالانه خود را باید به محل اکتشاف برای اجرای طرح‌های عمرانی و درمانی پرداخت نمایند آیا معدن اندرگان یک درصد از درآمد سالانه خود را به منطقه پرداخت نموده است.

مصوبه شورای معادن استان باید تمامی معادن تراکنش‌های مالی خود را در یکی از شعب‌های بانکی منطقه اکتشاف انجام دهند آیا معدن اندرگان تراکنش‌های مالی خود را در بانک کشاورزی خاروانا صورت می‌دهد ؟ واگذاری اکثریت سهام این معدن به یک شرکت سرمایه گذار خارجی آن هم با وجود شرکت‌های ایرانی توانمند در این حوزه با چه توجیه عقلی صورت پذیرفته است؟ "

مردم محلی‌ از اسخراج طلا می‌گویند

اهالی منطقه ورزقان اما روایت‌های دیگری از معدن اندریان دارند. مردم منطقه معتقدند اگرچه این معدن آلودگی زیست محیطی فراوانی دارد اما برای جوانان جویای کار منبع درآمد خوبی شده و حتی پیش آمده که برخی‌ها در یک روز یک میلیون تومان درآمد داشته‌اند.

البته این یک سوی داستان است و در سوی دیگر این کار غیرقانونی همیشه چنین پولی نهفته نیست و گاهی باید روزها برای یک کیلو خاک طلا که ارزشش حدودا 400 هزار تومان است، کار کنند. اهالی منطقه می‌گویند نان کسانی که موتور دارند و خوب بلدند راه‌های کوهستانی را موتورسواری کنند در روغن است و خیلی‌ها به دنبال موتورسوارانی هستند تا خاک طلا را به خارج از منطقه ببرند.

مردم معتقدند این سود کوتاه مدت است و شاید اگر در کنار معدن کارخانه‌ای برای تبدیل طلا وجود داشت اشتغال پایدار برای مردم منطقه ایجاد می‌شد.

مدیریت اشتباه، سبب‌ساز تنفر مردم از مسوولین معدن

رضا علیزاده، نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به وضعیت معدن اندریان ورزقان اظهار داشت: با توجه به اینکه از سرمایه‌گذاری خارجی در کشور استقبال می‌شود، در حدود 10 سال است که بهره برداری از این معدن به چند شرکت خارجی سپرده شده است.

وی گفت: مجوز بهره‌برداری و اکتشاف از این معدن توسط وزارت صنایع و معاون صادر شده و اینکه شرکت‌های خارجی یا ایرانی در این معدن فعالیت کنند مهم نیست، نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد عملکرد و پیشرفت این شرکت‌ها است.

علیزاده با اشاره به مشکلات آلایندگی معدن اندریان خاطرنشان کرد:  به علت مسائل زیست محیطی، سازمان محیط زیست از فعالیت این معدن جلوگیری کرد ولی پس از مدتی مجوز ادامه فعالیت صادر شده و معدن دوباره شروع به کار کرد. سازمان حفاظت از محیط زیست به عنوان متولی اصلی مسائل زیست محیطی باید دقت لازم در ارائه مجوز معادن را داشته باشد. امیدواریم مجوزهایی که صادر می‌شود در آینده مشکل زا نباشد.

وی افزود: مجوزهای زیست محیطی اگر با حساب و کتاب ارائه شود  ایرادی ندارد اما اگر در آینده مشخص شود که این سازمان در صدور مجوزهای زیست محیطی مماشات یا کوتاهی کرده باید با عوامل صدور مجوز به عنوان خائن برخورد شود. به هرحال فعلا نمی‌توان نظر نهایی در این باره ابراز داشت و ان شاالله بررسی‌های لازم انجام شده است.

نماینده مردم ورزقان با بیان اینکه مسوولان معدن به وظایف اجتماعی خود عمل نمی‌کنند عنوان کرد: سهام داران معدن اندریان زیربار تعهدات اجتماعی خود نمی‌روند. از نظر عرف معدن و اقدامات اکتشافی، وظایف اجتماعی بر دوش استخراج کنندگان قراردارد که باید بین مردم منطقه و معدن تعامل ایجاد شود. مدیریت اشتباه مسوولان معدن، باعث ایجاد حس تنفر مردم منطقه نسبت به معدن اندریان شده است.

وی ادامه داد: بروز ناهنجاری‌های اجتماعی از جمله حفاری‌های غیرمجاز نتیجه عدم توجه سهام داران معدن به مردم بومی شده است.  معدن جا و مکان مردم را گرفته و روستاییان انتظار دارند که خدمات معادن شامل حال آن‌ها نیز شود. نیروهای بومی باید در اولویت نیروی کار معدن قرار گیرد. بیمه کارگران پرداخت نمی‌شود و یا کارگران مورد بی توجهی قرار می‌گیرند. اگر اثرات این بی توجهی ها زیانبار باشد در آینده جامعه باید تبعات آن را به صورت ناخواسته بپذیرد.

علیزاده بیان داشت: دستگاه‌های قضایی، امنیتی و اطلاعاتی باید به این مساله ورود کنند ولی از ابتدا نباید اجازه ظهور این پدیده داده می‌شد. سوءمدیریت‌ها، باعث بروز مشکلاتی شده و تا زمانیکه این شرکت، مدیریت درست را اعمال نکند وضعیت به همین منوال ادامه خواهد یافت.