پیش‌بینی متعادل شدن تقاضای زغال‌سنگ چین

در اینجا چین و ایالات متحده آمریکا به عنوان 2 تولیدکننده و مصرف‌کننده مهم این سوخت مورد بررسی بیشتر قرار گرفته‌اند.

زغال‌سنگ نقش حیاتی در تولید الکتریسیته ایفا می‌کند و این نقش مهم همچنان ادامه دارد. در حال حاضر 40 درصد برق جهان توسط نیروگاه‌های زغال‌سنگ‌سوز تأمین می‌شود. و این موجب شده مصرف جهانی زغال‌سنگ از مرز 3 میلیارد و 700 میلیون متریک تن بگذرد. این حجم عظیم، در بخش‌های گوناگون صنعت، نظیر نیروگاه‌های تولید برق، آهن و فولاد، سیمان‌سازی و همچنین به‌عنوان سوخت مایع استفاده می‌شود. بیشترین مصرف این سوخت فسیلی در نیروگاه‌های زغال‌سنگ‌سوز است که برای تولید حرارت و تبدیل آب به بخار استفاده می‌شود. در این نیروگاه‌ها زغال‌سنگ حرارتی یا زغال‌سنگ قهوه‌ای به کار می‌برند. نوع کک‌شوی آن نیز در صنایع فولاد کاربرد فراوان دارد. از کل تولیدات زغال‌سنگ در سال 2014، تقریبا 77 درصد آن صرف تأمین انرژی برای توربین بخار و 13 درصد به عنوان زغال‌سنگ کک‌شو برای فولادسازی استفاده شد.10 درصد باقیمانده، مربوط به زغال‌سنگ قهوه‌ای است که به دلیل ظرفیت حرارتی پایین، ارزش اقتصادی چندانی نداشته و معمولا در کارخانه‌های نزدیک معادن استخراج زغال‌سنگ، به عنوان سوخت سوزانده می‌شود.

همان‌طور که پیش‌تر بررسی شد، میزان تولید این ماده خام از سال 2013 تاکنون رو به کاهش بوده است. بطوری که در سال 2014 حدود 0.7 درصد و در سال 2015 حدود 2.8 درصد نسبت به سال قبل خود کاهش داشت. این دوره، نخستین کاهش تولید زغال‌سنگ از سال 1990 تاکنون محسوب می‌شود. بازار زغال‌سنگ منطقه‌ای نیست و کشورهای مختلفی از سراسر جهان در آن سهم دارند. کشورهای نخست در میزان تولید زغال‌سنگ جهان به ترتیب کشورهای چین، ایالات متحده آمریکا، هند، استرالیا، اندونزی، روسیه و آفریقای جنوبی هستند. توزیع میانگین مصرف جهانی این سوخت فسیلی طی سال‌های 2000 تا 2016، در نمودار 1 دیده می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد به‌طور میانگین، اغلب زغال‌سنگ تولید شده در هر کشور، در بازار داخلی به مصرف می‌رسد و تنها 18 درصد آن برای فروش وارد بازار جهانی می‌شود.

تقاضای چین برای این ماده خام، از سال 1999 تاکنون، برای نخستین بار کاهش یافت، اما همچنان بیش از 50 درصد مصرف جهانی متعلق به این کشور است. تقاضای ایالات متحده در سال 2007 به بالاترین مقدار خود رسید و رکوردی یک میلیارد تنی از خود به جا گذاشت. کاهش تقاضای این کشور به علت کاهش قیمت گاز و رقابت این 2 سوخت برای تأمین برق این کشور است. علت کاهش قیمت گاز، رشد عظیم این کشور در تولید گاز شیل است (گاز شیل گازی است که در میان سنگ‌های سخت و ساختارهای شیل، محصور شده و آزادسازی آن با استفاده از فناوری شکست هیدرولیک امکان‌پذیر است). علاوه بر این، کاهش تمایل سیاست‌مداران این کشور به سوخت زغال‌سنگ، به صورت قوانین سخت‌گیرانه و در مواردی تعیین مهلت‌های قانونی برای بستن نیروگاه‌های زغال‌سنگ‌سوز سبب کاهش بیشتر تقاضای این سوخت فسیلی شده است.

پیش‌بینی می‌شود که مصرف زغال‌سنگ حرارتی جهان تا سال 2040 به حدود 4.6 میلیارد تن برسد. مصرف زغال‌سنگ قهوه‌ای نیز تا سال 2020 رشد اندکی خواهد داشت. تقاضا برای زغال‌سنگ کک‌شو برای تولید فولاد از سال 2000 تاکنون بیش از 2 برابر شده است، ولی به گزارش موسسه انرژی آمریکا (EIA) این مقدار تقاضا در دهه آینده متعادل خواهد شد؛ چرا که چین وارد فاز جدیدی از توسعه اقتصادی خود خواهد شد.