پولشویی در بانک سرمایه با حساب‌ های نوجوانان و اجاره ایی/ اقدام کانادا

به گزارش می متالز، در چند سال اخیر عدم ساماندهی حساب‌های بانکی توسط مسوولین، عصای دست مفسدان بزرگ برای پنهان کردن جرایم شده و نبود قواعد مناسب موجب شده مجرم‌ها با استفاده از حساب‌های نیابتی، تراکنش‌ها را پنهان کنند. زمانی که دلیل و ذی‌نفع اصلی یک تراکنش برای نهادهای مقابله‌کننده با فساد شفاف نباشد باید منتظر فسادهای کلان در اقتصاد بود.

فساد بانک سرمایه، ویترین حساب‌های نیابتی

پس از مفسدانی همچون وحید مظلومین و حمید باقری درمنی، حال در پرونده بانک سرمایه نیز حساب‌های نیابتی نقش‌آفرینی می‌کنند. یکی از اولین شکل‌ های بهره بردن مجرمان پرونده این بانک از حساب‌های نیابتی، استفاده از حساب کودکان و نوجوانان برای انتقال‌ پول‌های کلان است. پس از افتتاح 240 حساب توسط موسوی نژاد در پرونده حسین هدایتی، این بار از حساب یک دختر 14 ساله برای پول‌شویی استفاده شده است.

قهرمانی نماینده دادستان در جلسه سوم دادگاه این پرونده درخصوص سوءاستفاده از حساب دختر 14 ساله‌ گفت: امامی چندین ماشین پول‌شویی گسترده داشته‌ و یکی از ابزار‌های پول‌شویی وی، شخصی به اسم امیر قادری بوده است. این فرد به اسم مطهره قادری دختر ۱۴ ساله‌ خود حساب باز کرده تا پول به‌ حساب وی واریز شود. 4.3 میلیارد تومان از یک تسهیلات 30 میلیارد تومانی به‌حساب این دختر نوجوان ریخته شده است.

علاوه بر سوءاستفاده از حساب کودکان از آشنایان هم برای پول‌شویی در این پرونده استفاده‌ شده است. به‌عنوان مثال، یکی از متهمین پرونده، حساب خواهر همسر موقت دوم را برای انجام تراکنش‌های بانکی انتخاب کرده بود.

وی در جلسه بیستم بررسی این پرونده درخصوص شیوه سوءاستفاده زاهدی از حساب نزدیکان نیز گفت: زاهدی همسر موقت دومی داشت و از همسر اول متارکه کرده بود. در بررسی‌های انجام‌شده متوجه شدیم در حساب خواهر همسر دوم وی که کارمند بانک گردشگری نیز است، وجوه زیادی وجود دارد لذا وی را خواستیم تا توضیح دهد که مشخص شد پول‌ها متعلق به زاهدی است.

باز هم ردپای حساب‌های اجاره‌ای در یک اَبَر فساد

روش دیگری که در پرونده بانک سرمایه قابل‌ مشاهده است استفاده از حساب‌های اجاره‌ای است. در این روش مجرمین با استفاده از مدیرعاملان اجاره‌ای و بهره بردن از حساب‌ها و هویت آنها تسهیلات دریافت می‌کردند.

نماینده دادستان در شانزدهمین جلسه بانک سرمایه با اشاره به سوءاستفاده از افراد بی‌بضاعت برای دریافت تسهیلات کلان درخصوص روش کار مجرمان گفت: آن‌ها بعد از شناسایی افراد بی‌بضاعت، این افراد را به‌عنوان مدیرعامل یک شرکت منصوب می‌کردند. عمر این شرکت‌ها به یک هفته هم نمی‌رسید. مجرمین این افراد را سوار بر لوکس‌ترین ماشین‌ها به بانک می‌بردند و با استفاده از حساب آن‌ها وام دریافت می‌کردند. البته این تسهیلات با 13 دست چرخش در آخر توسط ذی‌نفع اصلی صرف مخارج مصرفی لوکس می‌شد. ذی‌نفعانی که حال جزو متهمان این پرونده هستند.

اقدام کانادا برای حل معضل حساب‌های نیابتی

در کشورهای پیشرفته همچون کانادا برای مقابله با پول‌شویی اقدامات گسترده‌ای انجام می‌شود. به عنوان مثال در کانادا حساب‌هایی با ویژگی‌های زیر به‌عنوان مورد مشکوک به سازمان امور مالیاتی و سازمان تراکنش‌های مالی کانادا معرفی می‌شود.

• اگر در کانادا از حسابی برای انتقال مبالغی استفاده شود که پیش از آن در سوابق حساب دیده نشده، آن تراکنش به‌عنوان مورد مشکوک شناسایی می‌شود.
• در این کشور باید گردش مالی فرد با شغل آن تناسب داشته باشد. بطور مثال انجام تراکنش‌های کلان برای یک خرده‌فروش دور از انتظار است.
• یکی دیگر از معیارهای کانادا برای شناسایی حساب‌های مشکوک، مکان جغرافیای انجام تراکنش است. اگر فرد تراکنش را در جایی انجام دهد که با سوابق جغرافیایی آن همخوانی ندارد، پس تراکنش وی یک مورد مشکوک است.
• در کانادا هیچ فردی حق ندارد بدون دلیل موجه حساب‌های زیادی را در یک محدوده افتتاح کند.
• آخرین ویژگی حساب‌های مشکوک در کانادا، دریافت وام با نرخ بهره بالا است زیرا فقط انجام فعالیت‌های اقتصاد غیرعادی همچون قاچاق است که می‌تواند به فرد توان بازپرداخت بهره کلان را بدهد.

باوجود کاربرد فراوان حساب‌های نیابتی در پرونده‌های فساد ایران، اقدامات کانادا نشان می‌دهد این مساله در جهان تقریباً حل شده است. می‌توان با مطالعه مختصر در تجربیات برخی کشورها به راهکارهایی کارآمد برای حل معضل حساب‌های نیابتی دست یافت. بر همین اساس ساماندهی حساب‌های بانکی فقط عزم مسوولین را برای مقابله با فساد می‌طلبد، عزمی که هنوز دیده نمی شود.