موانع تولید خودروهای نسل جدید در ایران

به گزارش می متالز، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که خودروهای برقی تا سال ۱۴۰۴(۲۰۲۵ میلادی) ارزان‌تر از وسیله‌های نقلیه حال حاضر خواهند بود و تا سال ۱۴۱۹(۲۰۴۰ میلادی ) بیش از نیمی از خیابان‌ها با این‌دسته از خودروها پر می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که صنعت خودرو در حال تغییر به سمت خودروهای برقی است اما این تغییر باید با آمادگی کامل باشد چراکه بزرگترین تغییر صنعت خودرو پس از ۱۵۰ سال در حال رقم خوردن است. هم‌اکنون شرکت‌های خودروساز با شوق بسیار زیاد، بازاری با ظرفیت بیش از حد و همچنین فشارهای رقابتی وارد دنیای جدیدی از صنعت خودرو خواهند شد که تجربه لازم برای آن را ندارند. درحال‌حاضر برخی شرکت‌های خودروسازی به اهمیت رقابت در این بازار پی برده‌اند و در تلاش هستند تا خود را برای عصری تازه آماده کنند. این شرکت‌ها تجهیزات و سیستم‌های سازمان خود را برای دنیای خودروهای الکتریکی بازسازی می‌کنند. این در حالی است که برخی از شرکت‌ها از دست ندادن بازار فعلی را به آماده شدن برای آینده ترجیح داده و هنوز طعم ریسک برای تغییر را نچشیده‌اند. اما در این شرایط صنعت خودرو ایران نیز در تلاش برای همسو شدن با نیاز بازار است اما کارشناسان این حوزه معتقدند به طور قطع توسعه این‌دسته از خودروها در ایران نیازمند همکاری بیشتر صنعت و دانشگاه است و باید دانشگاه را بستری برای تولید دانش این خودروها دانست. این در حالی است که ایران نیز با انعقاد قراردادی با شرکت ال‌جی در تلاش برای وارد کردن فناوری تولید این‌دسته از خودروهاست. هاشم یکه‌زارع مدیرعامل ایران‌خودرو در تابستان سال گذشته از مذاکره با کره‌ای‌ها و انعقاد قراردادی در این زمینه در پاییز خبرداد و در نهایت در بهار امسال تفاهمنامه تولید اتومبیل برقی بین ایدرو و ال‌جی اینترنشنال در حاشیه همایش تجاری ایران و کره‌جنوبی به امضا رسید.

قیمت بالا، دلیل اصلی فراگیر نشدن

کارشناسان صنعت خودرو را فاقد دانش فنی لازم و قدرت طراحی پلتفرم می‌دانند. به اعتقاد امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت با توجه به شرایط فعلی صنعت خودرو ابتدا باید پلتفرم خارجی را وارد کرده و بعد از کسب دانش و انتقال فناوری به کشور توان تولید و طراحی را به‌دست آورد. وی در گفت‌و گو با «گسترش صنعت» افزود: از آنجا که در تولید خودروهای برقی هیچ‌گونه سابقه و تجربه‌ای نداریم ورود فعالان صنعت خودرو داخلی به این موضوع منجر به طولانی شدن فرآیند تولید خواهد شد بنابراین می‌توان با فعال کردن بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی این هدف را محقق کرد. کاکایی با بیان اینکه نرخ بالای خودروهای الکتریکی یکی از اصلی‌ترین دلایل همه‌گیر نشدن این خودروهاست، افزود: هم‌اکنون در زمینه تولید باتری این‌دسته از خودروها با مشکلات و هزینه‌هایی مواجه هستیم زیرا فناوری تولید این باتری‌ها در انحصار چند کشور محدود است بنابراین سرمایه‌گذاری روی فناوری تولید باتری این خودروها یکی از اصلی‌ترین موضوعات در تولید خودروهای الکتریکی است. عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت تاکید کرد: هم‌اکنون پژوهش‌ها در زمینه خودروهای الکتریکی و برقی در دانشگاه‌ها اجرا نمی‌شود و این در حالی است که واردات این‌دسته از خودروها نیز فناوری را وارد کشور نمی‌کند از این رو یکی از اقدامات موثر، بهبود وضعیت تولید الکتروموتورهاست که این روند نیازمند همکاری بیشتر صنعت خودرو با دانشگاه‌ها خواهد بود.

 مطالعاتی بدون خروجی فراگیر

محمد شجاعی، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به عزم کشورهای توسعه‌یافته برای بهره‌وری حداکثری از انرژی‌های تجدیدپذیر همچون باد و خورشید اظهار کرد: در ایران گام‌هایی برای استفاده از این استعدادها برداشته شده اما با در نظر گرفتن میزان برنامه‌های تعریف و عملیاتی شده در کشورهای پیشرفته و مقایسه آن با ضریب اقدامات انجام شده در داخل به این واقعیت پی خواهیم برد که تا رسیدن به نقطه مطلوب راه نرفته بسیاری در پیش داریم و آنچنان که باید قوی عمل نکرده‌ایم. وی گفت: آلایندگی زیست محیطی، رو به کاهش بودن انرژی‌های تجدیدناپذیر و صرفه اقتصادی انرژی‌های تجدیدپذیر در درازمدت از مؤلفه‌های اساسی در سوق دادن جوامع توسعه‌یافته به سمت انرژی‌های این‌چنینی همچون بادی، خورشیدی یا برقی به شمار می‌رود. وی افزود: این امر در خودروسازی کشورهای توسعه‌یافته و صاحب‌نام جهان نیز تسری پیدا کرده و در سال‌های گذشته، ساخت اتومبیل‌های هیبریدی و برقی با جدیت و ظرافت هرچه بیشتر در دستور کار قرار گرفته است. این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: استفاده از خودروهای برقی از سال ۱۳۸۸(۲۰۱۰میلادی) به میزان قابل توجهی پررنگ شد و با توجه به پیشرفت‌هایی که در سیستم برق خودروها و به‌ویژه باتری آنها به‌دست آمده، بعد از گذشت یک دهه همچنان این سیر در حال استمرار است. شجاعی یادآور شد: برخی از مراکز پژوهشی و دانشگاهی ایران در سال‌های اخیر، طرح‌هایی را برای توسعه و ساخت این خودروها مد نظر قرار داده‌اند اما آنچه با قاطعیت می‌توان اذعان کرد به موفقیت‌های کسب شده در این باره معطوف می‌شود که خروجی فراگیری نداشته و عمده موفقیت‌ها به صورت موردی قابل بررسی است که اگر غیر از این بود در بازار ایران شاهد تنوع و گستردگی قابل توجهی از خودروهای برقی بودیم. وی افزود: فاصله بسیار زیادی میان طرح‌های دانش‌بنیان موجود با تولید انبوه و صنعتی آن احساس می‌شود که می‌طلبد در سال‌های آینده با برنامه‌ریزی اصولی، امکان تولید و حضور خودروهای بومی ایرانی با استفاده از انرژی‌های خورشیدی و برقی در سطح جاده‌ها، خیابان‌ها، معابر سواره‌رو و محورهای مواصلاتی فراهم شود.

نگرانی‌ها از هزینه‌های بالای قطعات رفع می‌شود

بر اساس این گزارش، اظهارات کارشناسان در زمینه فراهم نبودن شرایط تولید قطعات خودروهای برقی در کشور در حالی‌است که شرکت‌های تامین قطعات می‌توانند با ایجاد باتری‌های جدید، تحقیق برای حجیم شدن باتری‌ها و همچنین ساخت وسایل مورد نیاز مانند سیستم تشخیص صدا یا تشخیص دقیق مکان به خودروسازان کمک بسیاری کنند. دنیای فناوری هر ثانیه در حال تغییر است و این دگرگونی تاثیر شگرفی بر خودروسازی در دنیا دارد. در این شرایط به هیچ عنوان نمی‌توان نقش بسزای خودروهای برقی در بازار آینده را نادیده گرفت چراکه تحقیقات نشان می‌دهد خودروهای بنزینی در سال‌های آینده به اوج فروش خود خواهند رسید و سپس سقوطی سریع دارند. نگرانی از هزینه بالای قطعات این خودروها از جمله باتری‌های آن در شرایطی است که ماسای ساکویاما، مدیرعامل شرکت میتسوبیشی نیز که به تازگی عضوی از گروه خودروسازی نیسان رنو شده از آماده شدن این شرکت برای ساخت موتورها و مبدل‌های خودرو برای رویایی با آینده خبر داده و اظهار کرده: باتری‌ها اصلی‌ترین نقش را در کاهش هزینه‌های خودروهای الکتریکی بازی می‌کنند. وی تاکید کرده: هزینه باتری‌ها به مرور زمان در حال کاهش است و در آینده‌ای نزدیک تفاوتی بین هزینه پلتفرم خودروهای الکتریکی و احتراق داخلی وجود نخواهد داشت و شاید روزی تولید باتری‌های خودروهای الکتریکی هزینه کمتری در مقایسه با ساخت موتورهای احتراق داخلی داشته باشد. با این روند به این نتیجه خواهیم رسید که برخی بازارهای دنیا تا سال ۱۴۰۰(‌۲۰۲۰ میلادی) شاهد حضور قدرتمند خودروهای الکتریکی خواهد بود که از جمله این بازارها می‌توان به کانادا، فرانسه، آلمان، ژاپن، نروژ، سوئد و انگلستان اشاره کرد. در کنار آنها امریکا و چین نیز دو بازار بسیار بزرگ هستند که تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. این در حالی است که آمارها نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ میلادی) تنها ۰/۳درصد از سهم بازار جهانی به خودروهای برقی تعلق داشته که این میزان می‌تواند در آینده رشد ۳ درصدی داشته باشد. بر این اساس اقدامات خودروسازان داخلی برای این دسته از خودروها باید با توجه به آماده کردن زیرساخت‌های لازم باشد به طوری که اولویت اصلی تامین زیرساخت‌ها و در مرحله بعد تولید به طور همزمان مدنظر قرار گیرد که این امر نیازمند همکاری بیشتر صنعت و دانشگاه است.