چرا معامله در بازار خودرو قفل شده است؟

به گزارش می متالز، این روزها بازار خودرو حال و هوای عجیبی را پشت سر می‌گذارد، معاملات در بازار قفل شده و کسی حاضر به خرید و فروش نیست. فعالان در این بخش از کسادی کارشان ناراضی هستند و آنها دلیل این حال بازار خودرو را فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار آزاد می‌دانند و معتقدند که این شرایط به واسطه عرضه قطره‌چکانی خودروسازان به وجود آمده است. هنگامی هم که از راهکار رفع این مشکلات پرسیده می‌شود، فعالان بازار از لزوم افزایش عرضه از سوی خودروسازان صحبت می‌کنند. اما آیا واقعا دلیل آشفتگی قیمتی در بازار خودرو عرضه قطره‌چکانی خودروسازان است؟

در حالی بازار خودرو روزهای بدون معاملات را پشت سر می‌گذارد که تنور معاملات در فضای مجازی داغ است، کاربران در این فضا طبق سلیقه خود، قیمتی را برای خودروهای‌شان در نظر می‌گیرند و به امید پیدا شدن خریدار، لحظه‌ها را سپری می‌کنند. هر چند در بازار رسمی خبری از خرید و فروش نیست، اما همین نرخ‌گذاری‌ها در فضای مجازی می‌تواند بازار را به سمت دیگر منحرف کند و باعث به وجود آمدن هیجان شود. در این میان هم هستند افرادی که قیمت‌های اعلام شده در فضای مجازی را واقعی می‌پندارند و خرید خودرو برای‌شان به یک رویای دور از دسترس تبدیل می‌شود.

تاثیرپذیری بازار از شرایط جوی امری است که این بخش طی چندسال اخیر بارها و بارها تجربه کرده است. به عنوان نمونه، می‌توان به تاثیر هیجان افزایش قیمت بنزین بر این بازار اشاره کرد. پس از افزایش نرخ بنزین، برخلاف نظر بسیاری از تحلیلگران، بازار از خود واکنش نشان داد و در آن زمان قیمت‌های عجیب‌وغریب به خصوص برای محصولات داخلی تیتر خبری رسانه‌ها شد. این رسانه‌ها دلایل مختلفی را برای نوسان قیمت در این بازار اعلام می‌کردند و در کنار آنها مهم‌ترین دلیل را برخلاف نظر مسئولان صنعتی کشور تغییر نرخ بنزین می‌دانستند. البته باید اشاره کرد میزان عرضه خودرو به بازار و تاثیر آن بر قیمت‌ها نیز مورد دیگری بود که در تحلیل رسانه‌ها به آن اشاره می‌شد. البته در مقابل این تحلیل‌ها هستند کارشناسانی که معتقدند مشکلات در بازار خودرو تنها به نوع عرضه خودروسازان، هیجانات و ثبت قیمت‌های متفاوت از سوی کاربران فضای مجازی ختم نمی‌شود و قیمت‌گذاری‌های دستوری باعث بسیاری از مشکلات در این صنعت است. به گفته این صاحب‌نظران راه‌حل مشکلات در بازار خودرو این است که قیمت‌گذاری دستوری حذف و خودرو در حاشیه بازار فروخته شود. به عبارتی دیگر، حذف قیمت‌گذاری دستوری است که‌ می‌تواند فاصله میان قیمت خودرو در کارخانه و بازار را از بین ببرد.

در این راستا امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار گفت: اینکه بگوییم دلیل آشفتگی در قیمت‌ها به دلیل عرضه قطره‌چکانی خودروسازان است صحیح نیست. در این میان باید اشاره کنم که خودروسازان در روزهای اخیر رکورد تولید تجاری را زده‌اند، هرچند این اقدام موقتی بوده اما به هرحال رقم رکورد درشت است. این روزها تحویل دادن خودرو به مردم افزایش یافته و پیش‌فروش هم که هر هفته انجام می‌شود، پس ما نمی‌توانیم بگوییم که عرضه به شکل قطره‌چکانی است.

این کارشناس صنعت خودرو یکی از دلایل برهم خوردن آرامش در بازار را واقعی نبودن مصرف‌کنندگان دانست و در این‌باره گفت: اگر بازار خودرو را طی دوسال گذشته بررسی کنیم شاهد یک اتفاق خواهیم بود که می‌توانیم با قطعیت درخصوص آن صحبت کنیم و آن هم این است که خریداران مصرف‌کننده واقعی نیستند و عمدتا سرمایه‌گذارانی هستند که در این بازار وجود دارند. این وضعیت را در بازار بورس، مسکن و سکه هم می‌بینیم. این وضعیت برای بازار ارز کمتر رخ می‌دهد و دلیل آن هم این است که ماجرای دلار به شدت امنیتی است و دولت با هرگونه سیاستی سعی در مدیریت آن دارد، اما این کنترل‌ها در بازاری همچون خودرو امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی در ادامه افزود: در بازار خودرو تولیدات انبوهی همچون پراید و پژو همانند پول نقد می‌مانند و همین عامل برای سرمایه‌گذار جذابیت ایجاد می‌کند. اکنون پراید در مرز ۵۰ میلیون تومان است، تیبا قیمت ۷۰ میلیون تومان را تجربه می‌کند و از سوی دیگر خودروهایی هستند که قیمت‌ آنها طی یک روز ۶ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند، ما باید توجه داشته باشیم این جهش‌های ناگهانی به دلیل بازارسازی‌هایی است که دلالان انجام می‌دهند.

کاکایی از تاثیر هیجان وارده به بازار گفت: بحث دیگری که در جریان افزایش و یا نوسان قیمتی در بازار مطرح می‌شود هیجاناتی است که به وجود می‌آید. به عنوان نمونه، اکنون قیمت خودروهای گازسوز افزایش پیدا کرده است، این مساله از زمانی شروع شد که نرخ بنزین تغییر کرد. این در حالی است که قیمت مخزن سی.ان.جی نیز دو برابر شده است و همین مسائل هیجانات خاصی را در بازار خودرو به وجود می‌آورد.

این کارشناس خودرو در بخش دیگری از صحبت‌هایش به نوسانات ناشی از قیمت‌گذاری دستوری اشاره کرد و در این‌باره ادامه داد: اگر بخواهیم یک دلیل مهم را برای افزایش قیمت‌ها در نظر بگیریم، می‌توانیم قیمت‌گذاری‌های دستوری توسط دولت را مطرح کنیم. مساله‌ای که وجود دارد این است که قیمت‌گذاری دستوری همیشه یک تضمین‌کننده سود برای برخی از خریداران بوده است.

وی افزود: به عنوان نمونه، پراید در کارخانه حدود ۴۰ میلیون تومان است و همان خودرو در بازار روی مرز ۵۰ میلیون تومان مانور می‌دهد، این رقم درشت بوده و حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد سود را توسط دولت برای خریدار تضمین می‌کند.

کاکایی اظهار کرد: اگر قیمت‌ها آزاد بود خودروساز تولید خود را با قیمت آزاد به فروش می‌رساند و تولید روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کرد، اگر در آن شرایط تولید ارزش نداشت خود به خود خریدوفروش کاهش پیدا می‌کرد و قیمت‌ها پایین می‌آمد. با توجه به این شرایط همه این مساله را می‌دانند که اگر بتوانند خودرویی را از خودروساز خریداری کنند، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد سودشان تضمین شده است. بنابراین تا زمانی که وضعیت قیمت‌گذاری دستوری ادامه پیدا کند روزبه‌روز خسارت وارده به خودروسازان بالاتر می‌رود و هیجان در بازار هم بر جای خود باقی می‌ماند.

وی افزود: اگر قیمت‌گذاری دستوری حذف می‌شد شاید قیمت خودرو افزایش پیدا می‌کرد، اما حداقل شاهد رونق تولید می‌بودیم. تا هنگامی که سیاست‌گذاری غلط ادامه پیدا کند بازار خودرو برای هر سرمایه‌گذاری جذاب خواهد بود و نوسانات ادامه خواهد داشت.

این کارشناس صنعت خودرو در پیش‌بینی وضعیت برای سال آتی گفت: با نزدیک شدن به سال نو، انتظاری برای تورم سالانه به وجود می‌آید و متاسفانه با توجه به همین انتظار می‌توان گفت که هیجانات برای آشفتگی قیمت در بازار خودرو بیشتر خواهد شد، اما باید بدانیم زمانی که بتوانیم سیاست‌گذاری‌های متناسبی را برای این بازار در نظر بگیریم دیگر شاهد هیجان در بازار نخواهیم بود.