سیلاب جنوب کشور و ضرورت جدی گرفتن تغییر اقلیم

می‌متالز - سیلاب‌های اخیری که در کشور شاهد آنها هستیم این سئوال را به ذهن می‌آورد که چرا در چند سال اخیر مناطق گسترده‌ای از کشور با سیلاب مواجه شده‌اند و شاهد بروز بارش‌های سنگین و نامتعارف در کشور هستیم؟

به گزارش می‌متالز، بایستی بخاطر داشته باشیم این بارش‌ها در یک بازه زمانی مشخص اتفاق افتاده‌اند و بخش‌های مختلف کشور را در فصول مختلف تحت‌تاثیر خود قرار داده است. هرچند که در تحلیل شرایط کنونی بایستی از داده‌ها و اطلاعات موجود در سازمان هواشناسی کشور بهره ببریم ولی موضوع را می‌توان از جنبه‌های زمین‌شناختی و علوم‌زمین نیز بررسی کرد.

وقتی به گذشته تحولات زمین‌شناسی این مناطق مراجعه کرده و اسناد موجود در طبیعت را بررسی می‌کنیم متوجه خواهیم شد که در گذشته نه چندان دور این مناطق بارندگی بسیار سنگین داشته و سیلاب‌ها حجم بالایی از رسوبات را در فروافتادگی‌هایی مانند جازموریان و یا دشت‌های همواری مانند خوزستان انباشته‌اند و این وضعیت تقریبا از حدود 12 هزار سال گذشته در بخش‌های جنوبی کشور قالب بوده است.

البته بالا بودن میزان بارندگی در یک رخداد، لزوما" به معنای وجود یک دوره ترسالی نیست، چراکه در مناطق خشک و بیابانی دنیا الگوی بارندگی‌ها به همین صورت است و حجم بالای بارندگی در فاصله زمانی بسیار کوتاه اتفاق می‌افتد. ولی بارش‌های اخیر از نظر وسعت تاثیر و حجم بارش در حالت بیشینه محتمل قرار دارند که تکرار این وضعیت می‌تواند شواهدی از نوسانات آب و هوایی یا تغییر اقلیم باشد.

ضمن تاکید به موضوع تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، واقعیت این است که جریان‌هایی که از سمت جنوب کشور را تحت‌تاثیر قرار میدهند در سال‌های اخیر تشدید شده‌اند و این جریان‌ها نفوذ زیادی به عمق مرکزی کشور پیدا کرده‌اند.

البته نباید فراموش کرد که موضوع تغییر اقلیم در حال حاضر بسیار جدی و پیچیده است. این جریان‌ها در بخش‌های جنوبی کشور باعث بروز بارندگی‌های شدید می‌شوند در حالیکه در بخش‌های داخلی غبارخیزی و یا تجمع آلودگی در کلانشهرها را سبب میشوند.

این وضعیت به زبان ساده، مصادیقی از تکرارپذیری رخدادهای حدی است. رخدادهایی که در زمان کوتاه تاثیر بالایی بر زیستگاه‌های طبیعی و انسانی از خود به جای می‌گذارد و معمولا موجب تشدید مخاطرات طبیعی می‌شوند چراکه زمان لازم برای سازگاری یا آمادگی را نمی‌دهند. در نتیجه ما امروز باید بیشتر از معمول گوش به زنگ و آماده باشیم.

دکتر رضا شهبازی

مدیرکل دفتر دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور

منبع: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور