دسترسی به ذخایر عمیق نیازمند دانش فنی مهندسان

به گزارش می متالز، اگر درگذشته معادن با دانش ابتدایی به بهره‌برداری می‌رسیدند و درآمدهای آسانی را برای کشور به ارمغان می‌آوردند امروز با رو به اتمام رفتن منابع معدنی دیگر نمی‌شود به‌آسانی کسب درآمد کرد. اینجا است که اهمیت بهره از دانش فنی مهندسی و رو‌ش‌های جدید موردتوجه قرار می‌گیرد.
 به مناسبت فرارسیدن روز مهندس در ۵ اسفند به سراغ دو نفر از مهندسان رفته و با آنها درباره اهمیت نقش مهندسان و رشد معدن گفت‌وگو کرده ایم که در ادامه می‌خوانید.
 

مهندسان تک‌بعدی نباشند

غلامحسین قربان کریمی، معاون مدیرکل ‌کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در پاسخ به این سوال که امروز مهندس خوب چه تعریفی دارد، ‌بیان کرد: مهندسان علاوه بر توانایی‌هایی که دارند، مثل سایر رشته‌های دیگر باید یک‌سری قابلیت‌ها و ابزارها را به علم خود اضافه کنند. در دنیای امروز مهندسان باید به‌روز باشند و بتوانند از ابزارها و علم روز در کنار تخصص خود بهره ببرند چراکه شرایط به‌گونه‌ای شده که شما علاوه بر تخصص خود باید نسبت به علوم و فنون دیگر ازجمله اقتصاد، ‌مدیریت و توسعه آگاهی داشته و تک‌بعدی نباشید. او تاکید کرد: امروز صحبت از مباحث میان‌رشته‌ای است؛ بنابراین مهندس خوب کسی است که در شرایط فعلی بتواند خود را با نگاه‌های جدید همراه کرده تا بتواند به نحو شایسته‌ای به وظایف خود عمل کند.
معاون مدیرکل ‌کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در پاسخ به این سوال که نقش مهندسان معدن در توسعه معادن کشور چیست، بیان کرد: خالق هستی ثروت‌هایی را در دل زمین برای ما ایجاد کرده است، معادن گنجینه‌ای با فرمول‌های پیچیده جهان هستی هستند، بنابراین نقش مهندسان معدن در کشف این فرمول‌ها موردبررسی قرار می‌گیرد. از پی‌جویی، زمین‌شناسی و اکتشاف گرفته تا استخراج و رشد صنایع پایین‌دستی همه باید با توجه به پیچیدگی‌های زمین شناسایی و سنجیده شده تا بر‌اساس نیاز روز بشر مورداستفاده قرار گیرد. او تاکید کرد: نقش مهندسان معدن در توسعه معادن کشور شاخص و کلیدی است. البته فراموش نکنیم در کنار مهندسان معدن که نقش محوری دارند، سایر رشته‌های مهندسی مثل صنایع، مکانیک، عمران و برق نیز به توسعه بخش معدن کمک می‌کنند.
کریمی درباره اهمیت بها دادن به دانش فنی و تخصصی در کشور گفت: امروز تخصص بسیار جزئی شده و حجم عظیمی از اطلاعات و دستاوردهای علمی و فنی باعث شده که به جزئیات دقت بیشتری کنیم. درگذشته شاید معادن با دانش فنی ابتدایی می‌توانستند به بهره‌برداری برسند اما ازآنجایی‌که ذخایر پرعیار و سطحی همه شناسایی و بهره‌برداری شده، امروز بشر به سمت ذخایر عمیق پیش رفته و برای شناسایی آن نیازمند دانش فنی مهندسان است.
معاون مدیرکل ‌کانه‌آرایی و فرآوری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به اینکه بخش کانه‌آرایی و فرآوری یکی از حلقه‌های تاثیر‌گذار بر ایجاد ارزش‌افزوده زنجیره معدن است، بیان کرد: ما نیازمند استفاده از مهندسان متخصص در این بخش هستیم چراکه بدون بهره از آنها نمی‌توانیم به نتایج مطلوبی برسیم. خوشبختانه رشته معدن در دانشگاه‌های مختلف کشور تدریس می‌شود و فارغ‌التحصیلان زیادی در این زمینه دارد، مجموعه‌های مختلف باید به دنبال آن باشند که از این ظرفیت در رونق پروژه‌های خود استفاده کنند.
کریمی با ابراز تاسف از مهاجرت گسترده مهندسان کشور به خارج از ایران گفت: امروز متاسفانه شاهد مهاجرت گسترده افراد توانمند و فارغ‌التحصیلان مهندسی به خارج از کشور هستیم. این مهم نشان می‌دهد ما ظرفیت استفاده از مهندسان داخلی را نداریم. تازمانی‌که افرادی که برای آنها در کشور سرمایه‌گذاری شده مهاجرت می‌کنند و ظرفیتی برای استفاده از آنها ایجاد نشده درنتیجه شاهد هستیم که ایران اصلی‌ترین منابع توسعه خود را از دست می‌دهد.
او با تاکید بر اینکه باید به جذب سرمایه‌گذاران خارجی هم توجه کنیم، گفت: اگر روزی برسد که مهندسان خارجی در ایران حضور فعال داشته باشند آن روز می‌توان گفت که در بخش مهندسی موفق عمل کرده‌ایم. امیدواریم شاهد روزی باشیم که نه‌تنها نیرو‌های داخلی مهاجرت نکنند، بلکه نیروهای خارجی نیز علاقه‌مند به حضور در کشور باشند. او تاکید کرد: بااینکه کشور ما ازنظر سیاسی و اقتصادی در منطقه استراتژیکی قرارگرفته است اما متاسفانه از این ظرفیت‌ها نمی‌توانیم به‌درستی استفاده کنیم.
 

نقش مهندسان در رشد ارزش‌افزوده

مجید وفایی فرد، مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران درباره نقش مهندسان در توسعه بخش معدن گفت: نقش مهندسان در توسعه تمامی کسب‌وکارها غیرقابل‌اغماض است، رشته معدن هم از این قاعده مستثنا نیست. به‌هرحال با توجه به پیچیدگی‌ها و تعدد متغیرهای این بخش نقش مهندسان پررنگ‌تر هم می‌شود. می‌توان گفت که مهندسان در بخش‌های مختلف اکتشاف، استخراج و فرآوری به‌ویژه در ایجاد ارزش‌افزوده مثل فرآوری و صنایع معدنی نقش مهمی دارند.
مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران درباره شاخص‌های مهندس خوب در بخش معدن بیان کرد: تسلط علمی بر گرایش مدنظر، توانایی بکارگیری دانش خود در محیط کسب‌وکار مربوط، داشتن نگاه تحلیلگرانه و تفکر نقادانه از شاخص‌های یک مهندس خوب است که می‌تواند در فرآیند انجام کار موثر باشد.
وفایی‌فرد از حساسیت‌های مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران به جایگاه تخصصی مهندسان سخن گفت و بیان کرد: مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران به جهت تمرکز بر تحقیقات کاربردی در بخش معدن نسبت به یک مرکز عملیاتی از مهندسان بیشتری بهره می‌برد. نگاه ما در همکاری با دانشگاه‌ها استفاده از متخصصین و مهندسان خبره بخش معدن است به این خاطر که برای ما تخصص حرف اول را می‌زند.
مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران با اشاره به برگزاری دوره‌های تخصصی از سوی این مرکز گفت: با توجه به دیدگاهی که در سازمان ایمیدرو به‌عنوان سازمان بالادستی وجود دارد برای نخستین‌بار دوره تخصصی فرآوری مواد معدنی را برای حلقه واسط بین نیروی کار و مهندسان برگزار کردیم که تا پیش‌ازاین خلا آن در بخش معدن احساس می‌شد. مجموعه ما این دوره آموزشی را با دیدگاه افزایش مهارت‌آموزی ایجاد کرده ‌است.
وفایی فرد با تاکید بر اینکه امروز تکیه به دانش فنی اهمیت بسیار زیادی در کشور دارد، گفت: چندی پیش در بهمن ۹۸ با حضور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، ‌وزیر صنعت، معدن و تجارت و معاونان مربوط توانستیم نخستین نمونه فرآوری استحصال عناصر نادر خاکی در کشور را راه‌اندازی کنیم. این مهم نمونه خوبی از توجه به دانش فنی مهندسی بوده است، امیدواریم با حمایت ایمیدرو بتوانیم سال آینده بسته اقتصادی خود را برای سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی ارائه دهیم.
او با اشاره به مزیت نسبی بخش معدن در اقتصاد گفت: با توجه به جایگزینی معدن به‌جای نفت و موضوع تحریم‌ها رسیدن به دانش فنی و تخصص یکی از اولویت‌های ما است. تمرکز ایمیدرو بر بومی‌سازی و توسعه ساخت داخل نیز از این مسئله نشات می‌گیرد و نشان می‌دهد که جایگاه دانش فنی دررسیدن به توسعه فناوری در کشور بسیار حائز اهمیت است.