فرمول بخش معدن برای مقابله با تحریم‌ها

به گزارش می متالز، با علی زهرودی، مدیر بومی‌سازی شرکت سنگ‌آهن گهرزمین درباره اهمیت بومی‌سازی در بخش معدن و فعالیت‌های این شرکت در این حوزه گفت‌وگو کرده ایم که در زیر می‌خوانید.
 

بومی‌سازی در حوزه معدن چقدر در کشور موردتوجه قرارگرفته است؟

مجموعه‌های معدنی از مجموعه‌های صنعتی بزرگ کشور هستند و می‌توان گفت که بعد از نفت در نقطه مرکزی اقتصاد کشور قرار دارند. به خاطر اینکه در بخش معدن درآمدها قابل‌توجه و بازگشت سرمایه بالا بوده است بنابراین بازار معدن رونق مناسبی داشته است. دراین‌بین باوجود تحریم‌ها که می‌توان از آن به‌عنوان جنگ اقتصادی یادکرد شاهد بودیم در برخی از مجموعه‌ها بازگشت سرمایه بالا رفت و ریسک مدیران کشور برای توسعه طراحی، دانش و فناوری معدنی کاهش پیدا کرد. شرکت‌های خارجی حتی یک برگ اطلاعات برای تعمیرات و قطعات تیراژی به ما ندادند و کوچک‌ترین فرمول مهندسی و روش‌های تعمیراتی را از ما دریغ کردند. البته تاکید بر اقتصاد مقاومتی و پیگیری مستمر رهبر معظم انقلاب باعث شد که بتوانیم مباحث بومی‌سازی را به‌طورجدی در کشور دنبال کنیم. درنتیجه این روند شرکت‌های معدنی مجاب شدند به ساخت داخل روی آورده و بر توان خود متمرکز شوند.
 

چه تعریفی از بومی‌سازی دارید و مجموعه شما تا امروز چه اقداماتی را برای رشد بومی‌سازی در کشور انجام داده است؟

بومی‌سازی روش و مکانیسم دستیابی به محصول و فناوری است که برای رشد آن باید از توان سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کشور بهره برد. از روش‌های رسیدن به بومی‌سازی می‌توان به مهندسی معکوس، تحقیق و توسعه و انتقال فناوری اشاره کرد. مهندسی معکوس به‌عنوان کوتاه‌ترین راه برای رسیدن به محصول و فناوری است که بسیاری از کشورها ازجمله کره و چین از آن روش استفاده می‌کنند.
شرکت سنگ‌آهن گهرزمین از سال ۱۳۹۵ به‌صورت جدی بومی‌سازی را آغاز کرده است. از ویژگی متمایز این شرکت برای رشد بومی‌سازی می‌توان به مدیریت جهادی، ریسک‌پذیری بالا، توجه به مهندسین جوان و نخبه اشاره کرد که درنتیجه آن توانسته‌ایم این مهم را رونق دهیم. ما در مجموعه خود تقسیم‌کار کرده‌ایم به این صورت که مهندسی معکوس را مهندسین شرکت انجام می‌دهند و تحقیق و توسعه را شرکت‌های دانش‌بنیان برعهده می‌گیرند. درنتیجه در شرکت گهرزمین از روش همسا استفاده کرده‌ایم که در آن از نخبگان مجرب بهره برده و به دنبال آن هستیم در ساخت داخل به نتایج مناسبی دست پیدا کنیم. این روش همکاری و همیاری مشترک کارفرما و پیمانکار در امور مهندسی و ساخت را در برمی‌گیرد. پیمانکار توانمند را انتخاب کرده و خود را با پیمانکار به‌صورت یک تیم در نظر گرفته‌ایم تا در ریسک کار با او سهیم شویم. ازآنجایی‌که پیمانکار توان مالی زیادی ندارد بنابراین گهرزمین به‌عنوان کارفرما مطرح کرده که در مهندسی و ساخت همکاری کرده و تمام ریسک‌ها را می‌پذیرد.
 

چه قطعاتی را بومی‌سازی و در این راستا چه میزان به صرفه‌جویی ارزی کمک کرده‌اید؟

ما در کنار شرکت‌های گل‌گهر و فولاد ایرانیان در حال حرکت به سمت بومی‌سازی هستیم و سعی کرده‌ایم به سراغ قطعات ایرانی برویم. به‌طور مثال قطعه غلتک‌های آسیاب HPGR که در تولید کنسانتره سنگ‌آهن کارآیی دارند از نمونه‌های کار ما است. از این آسیاب‌ها تقریبا در تمامی شرکت‌های بزرگ معدنی استفاده می‌شود و ما توانستیم با کمک فولاد اسفراین و مجموعه‌هایی در کرمان و اصفهان موفق به ساخت آن شویم. هرکدام از این قطعه‌ها حدود ۲۵۰ هزار یورو نرخ دارند که با ساخت داخل توانسته‌ایم ارزآوری بالایی برای کشور داشته باشیم و از هزینه‌ها کم کنیم. ازآنجایی‌که ما در شرکت گهرزمین سالانه به ۶ مورد از این قطعه‌ها نیاز داریم بنابراین توانسته‌ایم حدود ۱.۵ میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی داشته باشیم. طوری که نرخ قطعات ساخت داخل تقریبا ۴۰ درصد نسبت به مشابه خارجی کمتر است. اگر در کشور تمامی شرکت‌های معدنی از این قطعات استفاده کنند حداقل سالی ۲۰ میلیون یورو صرفه‌جویی ارزی ایجاد می‌شود. افزایش کارآفرینی و اشتغال نیز از دیگر دستاوردهای بومی‌سازی در این حوزه است.
همچنین شرکت گهرزمین موفق به ساخت قطعات پرمصرف دیگری مثل قطعات کاربید تنگستن شده که با کمک آن سالانه حداقل حدود ۲ میلیون یورو برای شرکت ما و درمجموع سالی ۲۰ میلیون یورو برای کل شرکت‌های معدنی صرفه‌جویی ارزی دارد.
 از اقدامات دیگر مجموعه ما برای رشد بومی‌سازی می‌توان به ساخت لوله‌های ضد سایش اشاره کرد که چند وقتی است جایگزین مشابه خارجی شده و توانسته‌اند عمر عملکرد ۴ برابری از خود نشان دهند. بنابراین باید مهندسین کشور بپذیرند و خود را باور کنند که می‌توانیم بهتر از قطعاتی که در دنیا ساخته‌شده و روی دستگاه‌های اروپایی نصب‌شده را بسازیم.
 

برگزاری نمایشگاه چقدر می‌تواند به رشد بومی‌سازی کمک کند؟

وقتی کارهای خود را در نمایشگاه عرضه می‌کنیم شرکت‌های هم‌تراز می‌توانند ما را ببینند و تعامل بیشتری با یکدیگر داشته باشیم. اما ما به نمایشگاه بسنده نکرده و خارج از نمایشگاه هم فعال هستیم و به عبارتی منتظر نمی‌شویم که قطعه‌ای را عرضه کنیم تا سازنده‌ای پیدا شود. ما توان کشور را ازلحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شناسایی کرده و خود دنبال مجموعه‌ها می‌رویم و منتظر نمی‌مانیم که آنها به دنبال ما بیایند.