معادن کرومیت استان خراسان رضوی در سال 98 با بیشترین رکود و تعطیلی در چند دهه ی گذشته مواجه شده است

به گزارش می متالز، کرومیت یا سنگ کروم از نظر زمین شناسی فقط در چند کشور دنیا مثل آفریقای جنوبی ، زیمبابوه ، ترکیه ، پاکستان ، ایران ، عمان و … تشکیل شده است . در ایران فقط چند استان خراسان رضوی – جنوبی ، استان کرمان ، هرمزگان ، سیستان و بلوچستان ، فارس و آذربایجان غربی گزارش شده است که اصطلاحا از نظر زمین شناسی در مناطق افیولیتی و با سنی بالای 200 میلیون سال قبل تشکیل شده اند .

موارد مصرف کرومیت عمدتا جهت تولید فروکروم می باشد که آلیاژی متشکل از آهن و کروم می باشد که در صنایع فولاد ضد زنگ ( استیل ) ، آبکاری کروم ، صنایع نسوز و همچنین چرم سازی و صنایع نساجی کاربرد دارد . تولید سنگ کروم در ایران 500 تا 600 هزار تن سالیانه می باشد و مصرف داخلی آن 100 تا 150 هزار تن است . معادن کرومیت ایران جزء بخش های واقعی خصوصی در ایران بوده و به علت مشکلات و ریسک های فراوان در استخراج و معدنکاری کرومیت ، همیشه این قسمت از کار توسط بخش خصوصی انجام شده است . در استان خراسان رضوی حدود 47 معدن کرومیت وجود دارد . که اگر بطور متوسط در هر معدن سی نفر مشغول بکار مستقیم باشند ، حدود 1500 نفر بصورت مستقیم در معادن کرومیت استان فعالیت دارند و  بیش  از 500 نفر در مشاغل غیرمستقیم این معادن مشغول می باشند .

کرومیت ، قربانی عدم شناخت مسئولین از شرایط معدنکاری شد !

از حدودا دو سال قبل با  ورود بخش دولتی و بخشنامه های خلق الساعه و کاملا اشتباه ، زنگ خطر برای سرمایه گذاران و معدنکاران کرومیت در کشور به صدا درآمد و نهایتا در سال 98 بدترین آسیب ها از طرف دولت و وزارت صمت به معادن کرومیت زده شد و منجر به تعطیل شدن اکثر معادن کرومیت کشور شد که متاسفانه به راحتی قابل جبران و بازگشت نیست .

متاسفانه به دلیل عدم شناخت مسئولین از پروسه ی تولید و صادرات و مصرف سنگ کروم در ایران و جهان ، بخشنامه هایی به ظاهر به نفع منافع ملی و حمایت از تولید ابلاغ گردید که در اصل باعث رکود در بخش معدن – تعطیلی کارگاههای معدنی – بیکاری تعداد زیادی از نیروهای معدن و ورشکستگی و بدهکار شدن سرمایه گذاران معادن کرومیت شد .

میزان تولید سنگ کرومیت در ایران حدود 500 تا 600 هزار تن می باشد که تنها 10 تا 20 درصد این مقدار سنگ تولیدی در داخل کشور استفاده می شود .البته دلیل آن فقط عدم وجود زیرساخت های مصرف می باشد .

در حال حاضر تنها کارخانه ی فعال فروکروم ، کارخانه ی فروکروم جغتای در سبزوار می باشد که به همت دولت در دهه ی هشتاد احداث گردید و طی دو سال گذشته به بخش خصوصی واگذار گردید .این کارخانه ظرفیت تولید اسمی 25هزار تن فروکروم را دارد که می تواند سالیانه 50 تا 60 هزار تن سنگ کرومیت عیار 42 درصد مصرف نماید .

و عملا قسمت زیادی از کرومیت های تولید شده در معادن ایران برای صادرات مصرف می شوند .زمزمه های جلوگیری از خام فروشی از چند سال قبل از طرف مسئولین به عناوین مختلف بیان گردید که در این بین سنگ هایی مثل آهن ، مس ، سرب و روی ، منگنز، کرومیت و… جزء مواردی بود که دولت تاکید بیشتری به آنها داشت .بحث در مورد بقیه ی سنگ های مذکور در حوزه ی تخصص اینجانب نیست و خارج از بحث است .

اما در مورد کرومیت ، جلوگیری از خام فروشی به هیچ عنوان نمیتواند مصداق داشته باشد و زیرساخت مصرف و تبدیل آن به فروکروم در ایران نیست .

از طرفی سالهاست کارخانه های فروکروم به دلیل آلایندگی محیط زیست در کشورهای اروپائی تعطیل شده اند و هیچ کشوی قبول نمی کند که با احداث کارخانه مشکلات محیط زیست ناشی از تولید فروکروم را برای مردمانش به قیمت سود مالی قبول کند .

و در حال حاضر تنها کشوری که در جهان سنگ کرومیت وارد می کند و بازار جهانی سنگ کرومیت در آن فعال است ، کشور چین می باشد که ضوابط زیست محیطی در آن متفاوت است . هرچند که در سالهای گذشته این موضوع باعث فشار دولت های جهانی به کارخانه های فروکروم چین شده است .

اما چه عواملی باعث رکود – تعطیلی – بیکاری در معدن شد؟!

1– صدور بخشنامه ی صادرات توسط تولیدکننده

2- ابلاغ بخشنامه های غیرمعقول حقوق دولتی و تحمیل هزینه ی سنگین از طرف دولت بابت حقوق دولتی

3- بخشنامه ی وضع عوارض 25 درصدی کرومیت بر صادرات

4- عدم حمایت وزارت صمت از معدنکاران کرومیت و نگاه اشتباه کارشناسان به معدنکری کرومیت

5- افت قیمت های جهانی و بالابودن هزینه های تولید کرومیت به واسطه ی افزایش قیمت دلار در ایران

متاسفانه در اکثر موارد فوق نقش دولت و وزارت صمت در تعطیلی معادن کرومیت ، پررنگ است و تصمیمات اشتباه باعث از بین رفتن فرصت های سرمایه گذاری در این بخش گردید .