سال ناکامی آمریکا در سیاست تجاری

به گزارش می متالز به نقل از فوربس، با مروری بر رویدادهای سالی که به تازگی به پایان رسیده به چهار داستان اصلی سیاست تجارت خارجی ایالات متحده در سال 2017 بر‌می‌خوریم:

1- ژانویه 2017: خروج از توافقنامه مشارکت ترانس‌پاسیفیک

تنها چند روز پس از ورود ترامپ به کاخ سفید به عنوان رییس‌جمهور، ایالات متحده از مذاکرات بین 12 کشور حوزه اقیانوس آرام برای انعقاد یک پیمان تجاری خارج شد؛ مذاکراتی که در زمان ریاست جمهوری جورج بوش آغاز شده بود. این پیمان به مصرف‌کنندگان و صادرکنندگان آمریکایی امکان ‌می‌داد تحت یک معاهده بین‌المللی بدون نیاز به مجوز‌های ایالات متحده فعالیت تجاری داشته باشند. از آنجایی که این پیمان هنوز در کنگره تصویب نشده بود تصمیم به خروج از آن بسیار ساده بود اما فرآیند آن نزدیک به یک سال به طول انجامید. نخستین پیآمد این اقدام آن بود که دست ترامپ هنگام ملاقات با سران کشور‌های شرقی آسیا خالی از هرگونه پیشنهاد همکاری تجاری بود. دیگر این که این اقدام ترامپ جهان را در حالت شگفت‌زدگی از سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی رییس‌جمهوری جدید آمریکا قرار داد.

2- خروج از پیمان تجارت آزاد امریکای شمالی (نفتا)

ترامپ در نخستین سال حضورش در کاخ سفید کاملا مبارزه‌جویانه ظاهر شد. این روحیه در آوریل سال گذشته به طور عملی نمایان شد؛ وقتی که یک مشاور بدبین کاخ سفید به رییس‌جمهوری توصیه کرد که از پیمان نفتا خارج شود و در حالی که سایر مشاوران مخالف این اقدام بودند، ترامپ حرف همان یک مشاور را عملی کرد و از نفتا خارج شد. این اقدام روند تازه‌ای از تعامل با کشور‌های عضو نفتا را ایجاد کرد. تعامل دشواری که به عقیده بسیاری از تحلیلگران کشور‌های عضو نفتا را از آمریکا سرخورده و بدبین کرده است.

3- وضعیت مبهم تجارت آهن و فولاد با آمریکا

دولت ترامپ در ماه ژوئن در بخشی از استراتژی نوین امنیت ملی آمریکا خواستار بررسی مجدد وضعیت واردات آهن و فولاد شد که یکی از بخش‌های کلیدی است که بسیاری از مشاوران ترامپ وابسته به آن هستند. هدف از این بررسی اعمال سیاست‌های حمایتی بیشتر از صنعت فولاد آمریکاست که ‌می‌تواند بسیاری از مقررات جهانی را به چالش بکشد. در اواسط ماه آوریل اندکی پیش از خروج از نفتا ترامپ طی دستوری خواستار بررسی این موضوع شد که آیا واردات آهن و فولاد در تضاد با امنیت ملی آمریکاست یا خیر؟ گزارش این بررسی بنا به دلایلی منتشر نشد. کارشناسان بر این باورند که اقدام ترامپ برای حمایت از بخش صنعت فولاد آمریکا ‌می‌تواند تنش‌ها در تجارت بین‌الملل را تشدید کند.

4- نشست وزرای سازمان تجارت جهانی در آرژانتین

از زمان پایان جنگ جهانی دوم، ایالات متحده نقشی کلیدی در تدوین قواعد و مقررات سیستم تجارت جهانی ایفا کرده و از این رهگذر سود‌های کلانی عاید این کشور شده است. نقطه اوج تلاش‌های این کشور، تشکیل سازمان تجارت جهانی (WTO) بود. در حالی که اوباما به طور غیرمعمولی از این سازمان غافل بود اما دولتش تحرکاتی برای حمایت از این سازمان از خود نشان می‌داد. اما تیم ترامپ حتی همان اندک تحرکات را هم انجام نمی‌دهد. اصلی‌ترین و خطرناکترین حرکت دولت ترامپ تاکنون در مورد این سازمان، شرکت نکردن در جلسات مربوط به رسیدگی به اختلافات اعضا بوده است. در ماه دسامبر سازمان تجارت جهانی نشست دوسالانه خود را در آرژانتین برگزار کرد. در چنین نشست‌هایی سیاست محرک ایالات متحده این بود که نقشی مرکزی و محوری در گفت‌وگو‌ها ایفا کند اما در نشست امسال نماینده تجاری آمریکا فقط به بیان انتقاداتی از نواقص سازمان تجارت جهانی بسنده کرد. حتی هیچ برنامه و طرحی برای بر طرف کردن این نواقص ارایه نکرد. به نظر ‌می‌رسد که آمریکا نقش رهبری خود را در این سازمان رها کرده باشد.

 تمام این اقدامات نشانه‌هایی است که رویکرد تجاری آمریکا در عرصه بین‌المللی را در سال جاری میلادی به تصویر می‌کشد. خروج از پیمان تجاری بین دو سوی اقیانوس آرام - هر چند آمریکا در حال مذاکره برای انعقاد یک پیمان جدید است- نشانه‌ای است از اینکه تنش بین آمریکا و کشور‌های آسیای شرقی بالا خواهد گرفت. مذاکره مجدد پیمان نفتا تا ماه مارس به نتیجه نمی‌رسد و حتی چشم‌انداز آن هم مشخص نیست که به یک پیمان تجاری جدید منجر شود یا خیر. چشم‌انداز بازار فولاد آمریکا مبهم است و سازمان تجارت جهانی هم در مورد نقش آمریکا در تنظیم قوانین و مقررات سردرگم است. در واقع همه چیز در این سازمان بزرگ تجاری سرگردان است.