۲۵۰ سال زمان برای بازگشت سرمایه در صنعت سیمان

به گزارش می متالز، سال گذشته قرار بود دولت ۱۰۰ درصد قیمت سیمان را افزایش دهد، اما بعد از افزایش ۳۷ درصدی در تیرماه، وعده افزایش ۶۳ درصدی به آبان موکول شد که البته این وعده با افزایش قیمت بنزین مسکوت ماند و نهایتا مقرر شد تا در سال ۹۹ قیمت‌ها تا ۴۰ درصد افزایش را تجربه کند، اما ظاهرا این قصه سر دراز دارد، چرا که در آستانه اتخاذ و ابلاغ این تصمیم وزیر صمت تغییر کرد تا سیمانی‌ها منتظر اتفاقات آتی باشند.

نقطه روشن ماجرا برای سیمانی‌ها این است که سرپرست جدید وزارت صمت، خود از فعالان این صنعت بوده و به مشکلات موجود کاملا واقف است. موضوعی که بهدین اورعی، مدیر عامل سیمان جوین هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: سرپرست صمت،  مدیرعاملی شرکت توسعه صادرات سیمان، سیمان غرب و سیمان مازندران را در کارنامه خود دارد و امیدواریم که این تغییر و تحول منجر به اتفاقات مثبت شود. وی با بیان اینکه هزینه تاسیس و راه‌اندازی هر کارخانه سیمان به طور متوسط ۳ هزار میلیارد تومان است، می‌افزاید: در شرایط حاضر چنانچه در بهترین حالت برای کارخانه‌های سیمان ماهانه یک میلیارد تومان سود در نظر بگیریم، حدود ۲۵۰ سال طول می‌کشد تا اصل سرمایه به سرمایه‌گذار برگردد. آنچه می‌خوانید ما حصل گفت‌وگو با بهدین اورعی، مدیر عامل شرکت سیمان‌ جوین در مورد وضعیت تولید و صادرات شرکت و همچنین چالش‌های صنعت سیمان در شرایط حاضر است.

سیمان جوین از چه سالی آغاز به کار کرد و تا چه اندازه در بخش صادرات موفق بوده است؟

از سال 83 با خرید ماشین آلات تولید سیمان از دانمارک و آلمان عملیات احداث کارخانه جوین با ظرفیت اسمی‌یک میلیون و 200 هزار تن در منطقه‌ای محروم در ۲۴ کیلومتری شهرستان جغتای در استان خراسان رضوی آغاز شد و ظرف 5/ 3 سال کارخانه به مرحله تولید کلینکر رسید که در نوع خود یک رکورد به حساب می‌آید. نهایتا در سال 89 سیمان کارخانه به بازار عرضه شد. نکته حائز اهمیت اینکه به روز بودن ماشین‌آلات ما باعث شد تا از همان ابتدا سیمان تولیدی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار شود به گونه‌ای که در ابتدای فعالیت تمام سیمان تولیدی ما به جمهوری آذربایجان صادر شد و در ادامه از طریق بندر امیر آباد در استان مازندران، صادرات سیمان به روسیه هم تحقق پیدا کرد. امروز  کشورهای ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان و افغانستان مهم‌ترین مقاصد صادرات سیمان ما هستند.

یکی از معضلات صنعت سیمان کشور فقدان تحقیق و توسعه و همچنین آموزش است. شما در این رابطه اقدامی‌ داشته‌اید؟

با توجه به اینکه بنده، پدر و برادرم به عنوان اعضای هیات مدیره در انگلستان تحصیلات آکادمیک داشته ایم، از روز نخست با مقوله تحقیق و توسعه، تعمیر و نگهداری و همچنین آموزش پرسنل ارتباط عمیقی ایجاد کردیم. بنابراین از همان ابتدای شروع به کار، شرکت اف. ال اسمیت (FLSmidth) که کار ساخت کوره‌های سیمان را انجام می‌دهد، به ما پیشنهاد داد که به مدت 10 سال کار آموزش پرسنل  را برای تعمیر و نگهداری خط تولید بر عهده بگیرد و ما هم از این پیشنهاد استقبال کردیم؛ خوشبختانه علاوه بر  استفاده از این پتانسیل برای ارتقای کیفیت تولید، امروزه بسیاری از نیروهای آموزش دیده ما در شرکت‌های بزرگ سیمانی مشغول فعالیت هستند. نکته دیگر اینکه ما موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه را به شدت دنبال می‌کنیم و امروز با دانشگاه‌هایی نظیر، صنعتی شریف، فردوسی و ... ارتباط داریم و دانشجویان را دعوت به کار تحقیقاتی می‌کنیم. علاوه بر این با توجه به ارتباط نزدیکی که با برخی دانشگاه‌های انگلستان داریم، قرار است با دعوت ما برخی از دانشجویان به ایران بیایند و کار تحقیقاتی انجام دهند.

در دهه 80 کارخانه‌های سیمان بسیاری در ایران تاسیس شد که امروز تقاضایی برای مصرف تمامی‌تولیدات آنها در داخل وجود ندارد. آیا صرفا وجود منابع معدنی در ایران باعث این اتفاق شد؟

ما پتانسیل بالایی در کشور به دلیل معادن مختلف داریم و باید از این پتانسیل به بهترین شکل استفاده کنیم. به طور مثال در سه استان خراسان رضوی، جنوبی و شمالی حدود 7 کارخانه سیمان فعالیت می‌کنند در حالی که 80 درصد کشورهای دنیا تعداد کارخانه‌های سیمان شان از این میزان کمتر است. کشوری مانند انگلستان تنها دو کارخانه سیمان دارد و سیمان را وارد می‌کند. یک علت به وجود منابع معدنی فراوان در کشور مربوط است و علت دیگر برای احداث کارخانه‌های سیمان، یارانه بالایی است که دولت به انرژی مصرفی کارخانه‌های  سیمان می‌دهد. هر چند در زمان اجرای طرح هدفمندی قیمت گاز  و برق برای کارخانه‌ها ی سیمان 20 برابر شد، اما بنده معتقدم با این وجود هنوز هم انرژی بسیار ارزان به صنایع می‌رسد. در واقع همین امروز باید قیمت گاز  برای کارخانه‌های سیمان 10 برابر شود، اما نکته اساسی که نباید مورد غفلت قرار بگیرد، افزایش قیمت سیمان است که در شرایط حاضر باید 100 درصد افزایش یابد. در سال گذشته مقرر شد تا 100 درصد قیمت‌ها افزایش پیدا کند، اما بعد از افزایش 37 درصدی در تیر ماه، وعده افزایش 63 درصدی به آبان موکول شد که البته این وعده با افزایش قیمت بنزین توسط دولت مسکوت ماند و نهایتا ابتدای سال 99 مقرر شد که قیمت‌ها تا 40 درصد افزایش را تجربه کند، اما حالا و در آستانه اتخاذ و ابلاغ این تصمیم وزیر صمت  تغییر کرد تا سیمانی‌ها منتظر اتفاقات آتی باشند. خوشبختانه آقای مدرس به عنوان سرپرست جدید وزارت صمت، مدیر عاملی شرکت توسعه صادرات سیمان، سیمان‌غرب و سیمان‌مازندران را در کارنامه دارد و امیدواریم که این تغییر و تحول منجر به اتفاقات مثبت شود.

به هر حال دولت به این صنعت یارانه بسیاری می‌دهد و طبیعی است که به قیمت‌گذاری هم ورود کند.

دولت این یارانه را به همه صنایع می‌دهد، اما در قیمت‌گذاری آنها دخل و تصرفی ندارد. به طور نمونه شرکت‌های فولادی هم یارانه دریافت می‌کنند، اما فولاد هر سال بر پایه تورم رشد کرده و سیمان بسیار از قافله عقب‌مانده است. نتیجه اینکه قیمت جهانی هر تن فولاد 6 برابر سیمان است، اما در ایران قیمت فولاد بیش از 30 برابر سیمان است.  تداوم اقدامات نادرست در این صنعت باعث شده تا امروز بر خلاف آنچه گفته می‌شود ما تا رده یازدهم تولید سیمان جهان سقوط کنیم. برای درک درست وضعیت تولید سیمان و سودآوری آن لازم است یک نکته را توضیح دهم. امروز برای احداث هر کارخانه سیمان 3 هزار میلیارد تومان باید هزینه شود. از طرفی چنانچه در بهترین حالت هر کارخانه ماهانه یک میلیارد تومان سودآوری داشته باشد. بیش از 250 سال طول می‌کشد تا اصل سرمایه به سرمایه‌گذار باز گردد، در حالی که بازگشت سرمایه کارخانه  فولاد چهار سال است. بنده معتقدم با توجه به مساله افت شدید قیمت نفت و کاهش درآمد، دولت در سال جهش تولید باید از تولیدکننده حمایت کند و از طرفی مالیات لازم را از آنها دریافت کند.