به گزارش می متالز، مصرف روی در کشورها، یکی از شاخصههای توسعهیافتگی محسوب میشود و بسیاری از صنایع مهم، مصرف روی و استفاده از آن را در صنایع با تکنولوژی بالا در دستور کار خود قرار دادهاند. بهطور مثال در آمریکا 20 درصد از تولید محصولات فولادی به ورقهای گالوانیزهای تعلق دارد که فلز روی را مورد استفاده قرار میدهند. در چین تولید ورقهای گالوانیزه حاوی روی به 7 درصد از محصولات فولادی میرسد. حتی در کشور همسایه یعنی ترکیه نیز در هر سال بیش از 600 هزار تن شمش روی مورد مصرف قرار میگیرد و از این منظر سرانه مصرف ترکیه بیش از 4 برابر ایران است. در این کشور غالب شمش روی مصرفی وارد میشود و در صنایع پیشرفتهای مانند قطعهسازی، تولید ورقهای گالوانیزه یا آلیاژسازی بهکار میرود. در حالی که در ایران با وجود ذخایر فراوان روی و ایجاد واحدهای بسیار زیاد و همچنین ظرفیت تولید 450 هزار تنی، هم تولید و هم مصرف روی بسیار پایین است و به زحمت به 75 هزار تن در سال میرسد. بنابراین اغلب شمش روی تولیدی در کشور به خارج صادر میشود. این موضوع نشان میدهد که در درجه اول صنایع پاییندستی روی مانند گالوانیزهسازی، آلیاژسازی و قطعهسازیها هنوز آنگونه که باید و شاید فعال نشدهاند و در مرتبه بعد نشان از عقبماندگی صنایع مصرفکننده روی است که باعث میشود غالب شمش روی تولیدی در کشور به دیگر کشورها صادر شود. حتی بخش عمدهای از مصرف روی کشور از بورس کالا نمیگذرد و صنایع ترجیح میدهند که در بازار آزاد به عرضه و معامله شمش روی بپردازند. ضمن اینکه اغلب تولیدکنندگان شمش روی در کشور نیز متعلق به بخش خصوصی هستند و الزامی برای عرضه محصولات خود در بورس کالا ندارند. از این رو اگر فروش داخلی توسط این تولیدکنندگان صورت گیرد، اغلب در بازار آزاد است.
بررسی نمودار 1 نشان میدهد که طی 11 ماه ابتدای سال 1396 در بورس کالای ایران تنها یک هزار و 600 تن شمش روی با عیارهای مختلف عرضه شد که در مقابل آن 880 تن تقاضا وجود داشت و در نهایت نیز به همین میزان معامله صورت گرفت. این در حالی است که در 11 ماه سال گذشته 3 هزار و 500 تن روی در بورس کالا عرضه و یک هزار و 400 تن معامله نیز ثبت شده بود. در بورس کالای سال جاری، صنایع خالصسازان روی زنجان، بیشترین عرضه و معامله را با عرضه 900 تنی و معامله 520 تنی به خود اختصاص داده بود. شرکت فرآوری مواد معدنی ایران نیز 400 تن روی را در بورس کالا عرضه کرد که توانست 180 تن از آن را مورد معامله قرار دهد. ذوب روی تال نیز 200 تن روی در بورس عرضه کرد که توانست 120 تن از آن را به فروش برساند. صنایع روی زنجان نیز با عرضه 100 تنی توانست 60 تن معامله انجام دهد.