نگرانی از تأمین مواد اولیه کبالت

می متالز - با آنکه ذخایر کبالت در سراسر کره خاکی توزیع شده‌اند اما بیشترین منابع آن در کمربند مس آفریقای مرکزی و در جمهوری دموکراتیک کنگو واقع شده است . در حالی که این کشور با بی‌ثباتی و مناقشات سیاسی فراوانی درگیر است اما بیش از 60 درصد از کبالت تولید شده در جهان را تأمین می‌کند. در این گزارش به برخی مشکلات پیش‌ روی شرکت‌های متقاضی کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو پرداخته می‌شود.

به گزارش می متالز، شرکت‌های چینی و مخصوصا شرکت China molybdenum که از تولیدکنندگان بزرگ کبالت در دنیا به‌شمار می‌روند، ماده اولیه خود را از جمهوری دموکراتیک کنگو تهیه می‌کنند. جدا از آنکه این شرکت‌های تولیدی از محل تأمین مواد اولیه کبالت خود نگران هستند، قیمت‌های جهانی این ماده نیز ناشی از این مشکلات (و همچنین افزایش تقاضای جهانی برای کبالت) رو به فزونی نهاده است. در حالی که شرکت‌های چینی بیش از 90 درصد از مواد اولیه کبالت خود را از جمهوری دموکراتیک کنگو تأمین می‌کنند، بنابراین تقاضای بسیار بالای چین و وقفه‌های تولید و عرضه در کنگو، روز به روز باعث بیش‌تر شدن قیمت کبالت در بازارهای جهانی شده است.

ذکر یک نکته در اینجا ضروری است؛ چنانکه در نمودار 1 نشان داده شده، در سال 2016، حدود 60 درصد از کبالت تولید شده به‌عنوان محصول جانبی مس، 38 درصد به‌عنوان محصول جانبی نیکل، و 2 درصد باقی‌مانده از معادن کبالت تولید شده است و این یعنی اینکه 98 درصد از کبالت به‌عنوان محصولات جانبی تولید می‌شود. این امر بیانگر آن است که نوسانات بازار کبالت تنها ناشی از عرضه و تقاضا یا سیاست‌های موجود در کشورهای عرضه کننده آن نیست. و از آنجایی که بخش اعظمی از کبالت تولید شده درجهان به‌عنوان محصول جانبی مس و نیکل است، تغییرات در بازار آن‌ها که بر میزان تولید این 2 محصول تأثیرگذار است، می‌تواند بر میزان تولید و متعاقبا قیمت کبالت نیز اثر بگذارد.

بازیابی کبالت از کنسانتره‌های مس‌- کبالت سولفیدی، نیکل‌– کبالت سولفیدی، مس- کبالت اکسیدی، کانی‌های لاتریت (Laterite) و نیز آرسنید (Arsenide) صورت می‌گیرد. براساس اطلاعات سازمان زمین‌شناسی آمریکا، میزان ذخایر شناسایی شده کبالت تاکنون چیزی بیش از 7 میلیون تن بوده است. در این میان کنگو بیش از 63 درصد از کبالت جهان را تولید می‌کند و همچنین پیش‌بینی می‌شود که با توجه به افزایش فعالیت شرکت‌های معدنی مانند گلنکور (Glencore) در این کشور، سهم کنگو در تأمین کبالت تا سال 2025 به 73 درصد برسد. برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال 2030 میزان تقاضای کبالت به بیش از 50 برابر تقاضا در سال 2017 خواهد رسید. بنابراین پاسخ به این حجم از تقاضای بازار به پایداری و ثبات در تولید در جهت افزایش جهانی نیاز دارد؛ چیزی که البته کشور کنگو کمتر شاهد آن است. چنان‌که در گزارش «پنج شرکت بزرگ تولیدکننده کبالت در جهان» نیز اشاره شد، برخی شرکت‌های معدنی در کنگو درگیر فسادهای مالی بزرگی هستند. این مسائل که بیشتر از عدم شفافیت مالی و مدیریتی ناشی می‌شوند، مسیر تهیه مواد اولیه کبالت را با مشکلات بسیاری مواجه کرده‌اند. در نتیجه شرکت‌های سرمایه‌گذاری در معادن کبالت کنگو و نیز شرکای بین‌المللی آن‌ها با مشکلات بسیاری برای تهیه مواد اولیه خود مواجه هستند. به‌علاوه تصویب افزایش مالیات از سوی دولت کنگو برای بهره‌برداری از معادن، رشد بیشتر قیمت‌های جهانی فلز کبالت را در پی خواهد داشت.