گشایش گره اکتشاف و تولید با تامین ماشین‌آلات

به گزارش می متالز، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر برای رشد و توسعه بیشتر اقدامات بسیاری را پیش‌بینی و در برنامه کاری خود قرار داده است. نمونه این اقدامات خریداری سنگ‌آهن استخراجی از معادن کوچک متناسب با نیاز گل‌گهر است. این شرکت با استراتژی خرید سنگ‌ آهن خام، از معادن کوچک و متوسط سنگ‌آهن علاوه بر توسعه بیش‌ از پیش این معادن در زمینه افزایش اشتغال آنها نیز گامی موثر برداشته است. از آنجا ‌که گلوگاه تولید در مجتمع‌های معدنی وجود ذخایر سنگی به‌عنوان خوراک است پیش‌بینی می‌شود این شرکت طی ۱۵ سال آتی نگرانی عمده‌ای از بابت تامین سنگ نداشته باشد. به‌هرحال در حال حاضر به‌منظور ایجاد ضمانت‌های ذخیره‌ای فعالیت‌های اکتشافی گسترده‌ای انجام‌شده و هم‌اکنون در حال انجام است که خوشبختانه نتایج بسیار امیدبخشی نیز حاصل ‌شده است. به نظر می‌رسد با این رویکرد شرکت گل‌گهر آمادگی لازم را نسبت به افزایش ظرفیت تولید داراست.

بنابراین گل‌گهر در سال جهش تولید و برای ایجاد ارزش‌افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی توانسته با اقدام به خرید سنگ‌آهن استخراجی معادن کوچک و خصوصی و استفاده از آن در خطوط تولید به اقتصاد معادن خصوصی کمک و ارزش‌افزوده ذخایر مواد معدنی کشور را حفظ کند.

میزان نیاز سنگ‌آهن در افق 1404

بر اساس اطلاعات و آمارهای اعلام‌شده در طرح جامع فولاد برای تحقق ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ به حدود ۸۰ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن نیاز است. بر این اساس شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر با توجه به مسوولیت خود مبنی بر فرآوری و تولید محصولات سنگ‌آهنی، توجه به اکتشافات را در دستور کار خود قرار داده و طی مدت کوتاهی توانسته به نتایج قابل‌توجهی دست یابد. در حال حاضر این شرکت در چند استان کشور شامل کرمان، یزد و خراسان مشغول به انجام عملیات اکتشافی است. در این میان محدوده‌هایی نظیر گل‌گهر حدفاصل معادن کنونی و در استان یزد (محدوده ایران مرکزی) با توجه به آنومالی‌های ثبت‌شده در اکتشافات گذشته و کنونی بیش از سایر مکان‌ها پتانسیل‌ مناسبی برای اکتشاف وجود دارد. به گفته جمشید ملارحمن مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلومترمربع پهنه (در قالب چهار پهنه) در اختیار گل‌گهر بود که تاکنون در ۱۱هزار و ۴۰۰ کیلومترمربع آن عملیات اکتشاف انجام‌گرفته است. در نتیجه ۳۴ تارگت از آنها به سازمان صمت اعلام و در دو مرحله از آنها دفاع و به ثبت رسید پس ‌از آن ۳۰۰ کیلومترمربع از مجموع این تارگت‌ها برای اکتشافات بعدی عمومی در اختیار گل‌گهر قرار گرفت. وی دراین‌باره ادامه می‌دهد: در حال حاضر کارهای اداری، اعلام به سازمان صمت، ارائه و دفاع از کارهای اکتشافی تارگت‌ها انجام‌شده و این ۳۰۰ کیلومترمربع در سازمان به ثبت رسیده است. امسال باید در این ۳۰۰ کیلومتر مربع پرسه‌های اداری اخذ پروانه اکتشاف انجام شود که اخذ تاییدیه آنها منوط به منابع طبیعی، محیط‌زیست و... است و پس‌ازآن می‌توانیم عملیات اکتشاف عمومی را آغاز کنیم.

مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر بر این باور است که محدودیتی ازنظر اعتبارات و هزینه برای انجام اکتشافات در گل‌گهر وجود ندارد و هزینه‌های آن در مقایسه با هزینه‌های بهره‌برداری اندک است. جمشید ملارحمن در ادامه خبر می‌دهد: معادل ۴۰ هزار متر حفاری را برای سال ۹۹ در برنامه قرار داده‌ایم و امیدواریم بتوانیم این هزینه را با دریافت نتایج مطلوب از حفاری‌ها به‌طور مجدد به مجموعه گل‌گهر جذب کنیم.

وی می‌گوید: در راستای برنامه‌های اکتشاف، تمرکز اصلی اکتشافات را در خود منطقه گل‌گهر قرار داده‌ایم و به همین منظور دو چاه یک هزار و یکصد متری در منطقه حفاری‌شده است.

وضعیت مقایسه‌ای تکنولوژی در حوزه اکتشافات معدنی

پیدایش تکنولوژی‌های جدید، وقوع تغییرات در دنیای امروز را سرعتی روزافزون بخشیده است به‌گونه‌ای که شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی برای حفظ بقای خود ناگزیر به شناخت صحیح از ماهیت تحولات فنی پیرامون حوزه تخصصی فعالیت خود، سامان‌دهی و بهره بردن از مواهب آن در راستای نیل به اهداف عالیه شرکت نظیر افزایش ایمنی و سلامت کارکنان، افزایش راندمان فرآیندهای تولیدی، کاهش هزینه‌های تولید، ایجاد بسترهای نوین برای دسترسی آسان به خدمات شرکت و افزایش سهم بازار و... هستند. برای دستیابی به این مهم باید به‌پیش‌فرض‌های به‌کارگیری و مدیریت تکنولوژی طی فرآیندهای ایجاد یا انتقال تکنولوژی از مرحله انتخاب تا استقرار آن توجه ویژه‌ای مبذول داشت. معادن به‌عنوان نقطه شروع فرآیند تولید فولاد از این قاعده مستثنی نبوده و پیدایش تکنولوژی‌های نوین بر عملکرد بهره‌ور در این بخش تاثیر‌فراوانی گذاشته است به‌گونه‌ای که همگامی با تکنولوژی جز لاینفک معدنکاری در شرکت‌های پیشتاز این صنعت شده است. فعالیت در این بخش از زنجیره پس از طی مطالعات اکتشافی و تعیین مشخصات کیفی، کمی و موقعیت ماده معدنی با مشخص شدن روش استخراج و تجهیزات موردنیاز پایین‌دست و چگونگی چیدمان و ارتباط آن با یکدیگر در بخش‌های خردایش، فرآوری و تولید کنسانتره، گندله‌سازی، تولید آهن‌اسفنجی و فولادسازی صورت می‌پذیرد. مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر معتقد است که فرآیند معدنکاری باید بهینه‌تر صورت پذیرد تا به‌موجب آن افزایش کمی و کیفی محصول و کاهش هزینه‌های کل زنجیره تامین فولاد و همچنین افزایش حاشیه سود شرکت‌ها حاصل شود. برای نمونه هزینه‌های خردایش بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های فرآوری محصول را شامل می‌شود که با انفجارهای علمی و مهندسی سنگ‌آهن در معادن می‌توان قیمت تمام‌شده فرآوری سنگ‌آهن را کاهش داد.

وضعیت حفاری‌ها از سوی گل‌گهر

وی می‌گوید: یکی از پهنه‌های مهم گل‌گهر، پهنه «بم» است که کارهای عمومی آن انجام‌شده و اینک نقاط مشخصی را در آن آماده حفاری داریم. در این زمینه لازم است پروانه اکتشاف را اخذ کنیم تا به‌طور قانونی بتوانیم کار حفاری را آغاز کنیم و امیدواریم امسال این مهم به انجام برسد. در سال 98 حدود ۱۷ هزار متر حفاری در پهنه‌های این شرکت (که عمده آن در منطقه گل‌گهر بود) به انجام رسیده و امیدواریم امسال ذخایر موجود در منطقه گل‌گهر جمع‌بندی و اکتشافات تفصیلی آنها کامل شود تا بتوانیم برنامه‌ریزی استخراج را برای ارسال به کارخانه‌های منطقه انجام دهیم.

مدیرعامل گل‌گهر پیش‌بینی می‌کند اگر ۳۰ هزار متر حفاری به انجام برسد ذخایر منطقه گل‌گهر تعیین‌تکلیف شده و اگر امسال مشکلات اداری پیش‌روی گل‌گهر رفع شود به برنامه ۴۰ هزار متر حفاری دست پیدا خواهیم کرد.

ملارحمان تصریح می‌کند: در حال‌حاضر پهنه ۱۷۰۰ کیلومترمربعی در خراسان رضوی در اختیار گل‌گهر است که فاز پی‌جویی و شناسایی آن در سال 98 تکمیل‌شده و فقط بازدیدهای صحرایی آن باقی‌مانده است. در سال 98 پیگیر چند محدوده دیگر نیز بودیم و در برخی مزایده‌ها شرکت کردیم که در چند مورد نیز برنده شدیم، اما در مرحله گرفتن پروانه اکتشاف بعضی از ارگان‌های دولتی با انجام اکتشاف در این محدوده‌ها مخالفت کردند و سازمان صمت که برگزارکننده مزایده‌ها بود هنوز نتوانسته مشکل را حل کند؛ این موارد در اردبیل و آذربایجان‌غربی بودند که پتانسیل وجود آهن در این محدوده‌ها وجود دارد.

وی به دیگر اقدامات گل‌گهر در این زمینه اشاره ‌کرده و می‌گوید: در استان کرمان و همجوار با منطقه گل‌گهر، دو پهنه نزدیک به منطقه وجود در اختیار گل‌گهر بود که در آنها فعالیت اکتشافی انجام شد اما به نتیجه مطلوبی نرسیدیم.

به‌احتمال بسیار زیاد امسال بتوانیم چند محدوده دیگر را در اختیار بگیریم و به‌عنوان پهنه اکتشافی روی آنها کارکنیم، اما به دلیل بوروکراسی اداری، کار در این بخش به‌سختی پیش می‌رود.

نیاز روزافزون به تامین خوراک

اجرا و رشد روزافزون برنامه‌های توسعه‌ای در بخش میانی زنجیره فولاد کشور نیاز به تامین مواد اولیه را دارد، به‌گونه‌ای که تخمین زده می‌شود در صورت تحقق ظرفیت 55میلیون تنی فولاد باید میزان تولید سنگ‌آهن کشور از حدود 90میلیون تن فعلی به 160 میلیون تن برسد. درنتیجه تحقق اهداف صنعت فولاد درگرو تامین این میزان سنگ‌آهن و در ادامه کنسانتره و گندله آهن‌اسفنجی موردنیاز است. در این میان شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی سنگ‌آهنی در کشور می‌تواند سهم مهمی در این افزایش تولید ایفا کند و در زمینه افزایش تولید در سال‌های اخیر، برنامه‌ریزی‌های دقیقی صورت داده که علاوه بر برنامه‌های افزایش تولید، گام‌هایی در زمینه توسعه فعالیت‌های اکتشافی نیز انجام داده است. مدیرعامل شرکت گل‌گهر می‌گوید: بر همین مبنا گل‌گهر در این سال‌ها اولویت اصلی خود را تامین نیاز بازار داخل ‌دانسته و در این زمینه گام‌هایی عملیاتی برداشته است؛ هرچند که استمرار صادرات برای هر مجموعه‌ای لازم است؛ چراکه بخشی از نیازهای هر شرکتی در زمینه ماشین‌آلات، تجهیزات و قطعات یدکی که باید از طریق واردات تامین شوند با اقدام به صادرات، ارز موردنیاز مجموعه را تامین کند. درواقع انجام صادرات با ایجاد امکان واردات تجهیزات موردنیاز لازمه رونق تولید به شمار می‌رود.

گره تولید به تامین ماشین‌آلات

جمشید ملارحمان درباره تولید محصولات تولیدشده در گل‌گهر نظیر سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله کشور در سال 98 می‌گوید: بالغ‌بر 24 میلیون تن سنگ‌آهن برای خطوط کنسانتره این مجموعه تامین کردیم که 10 میلیون و 293 هزار تن از این ماده معدنی از طریق معدن شماره یک گل‌گهر (تحت بهره‌برداری شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر) و 13 میلیون و 822 هزار تن محصول نیز از طریق خرید از معادن منطقه حاصل شد؛ بنابراین از کل سنگ تامین‌شده توسط گل‌گهر در سال 98 حدود 42 درصد از معدن شماره یک و مابقی از سایر معادن منطقه از جمله معدن شماره 3 و معدن شماره 2 و معدن شماره 5 خریداری‌شده است. وی می‌گوید: میزان خرید سنگ‌آهن مجموعه در سال 98 نسبت به مدت مشابه خود در سال قبل رشد 4/ 3درصدی داشت، میزان برداشت سنگ‌آهن از معدن شماره یک در این زمان با افت 8/ 8 درصدی روبه‌رو بود که علت اصلی این موضوع به کمبود ماشین‌آلات و قطعات یدکی در مجموعه بازمی‌گردد. این موضوع نشان از اهمیت تامین ماشین‌آلات معدنی برای شرکت‌های بهره‌بردار دارد. اولویت اصلی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر تامین این ماشین‌آلات از داخل بوده، اما در زمینه تجهیزاتی که تولید داخل ندارند، باید سراغ واردات رفت. چراکه تامین این ماشین‌آلات اهمیت ویژه‌ای در حفظ تولید به‌خصوص در مجموعه‌های بزرگ معدنی همچون گل‌گهر دارد. البته برای رفع این مشکل در سال‌جاری برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته است و به‌این ترتیب در سال جهش تولید رشدی قابل‌توجه در مجموعه گل‌گهر محقق خواهد شد.

جبران کمبود سنگ‌ آهن وابسته به تامین ماشین‌آلات

ملارحمن بر این باور است که باید همان‌گونه که به دنبال توسعه فولادسازی هستیم به توسعه مقوله اکتشاف و استخراج برای تامین منابع موردنیاز نیز توجه کنیم که این امر خود نیازمند سرمایه‌گذاری در حجم بالا در بخش ماشین‌آلات است، اما متاسفانه این موارد تاکنون چندان موردتوجه قرار نگرفته و اگر به این موضوع توجه جدی داشته باشیم امیدواریم بتوانیم این بحران را به‌خوبی پشت سر بگذاریم.